Vì Sao Hoa Kỳ Yểm Trợ Ukraine?

[xứ việt]

 

VÙNG OANH KÍCH TỰ DO!

Sau rất nhiều đắn đo, cuối cùng Liên Âu (EU) miễn cưỡng chấp hành việc trừng phạt Liên bang Nga tội xâm lăng Ukraine. Mà có điều kiện. Thôi, thà có biện pháp còn hơn là không làm gì!

Nhưng, khi nhìn cho kỹ vào vụ khủng hoảng do Vladimir Putin gây ra tại Ukraine, chúng ta thấy có khác biệt về phản ứng. Nội dung bài giải ảo lạnh lùng này sẽ nói về những chuyện đó...

1/ Hoa Kỳ, Anh, nhóm Bắc Âu và Đông Âu cùng Trung Âu (trừ Hungary!) có phản ứng cương quyết hơn nhóm Tây Âu, như Đức, Pháp và Ý. Ta có thể giải thích sự dị biệt qua hai yếu tố: a/ ý thức hệ xin tạm gọi là “Bắc Đại Tây Dương” đã thấy từ thời Chiến Tranh Lạnh và sự hình thành Minh ước Bắc Đại Tây Dương NATO; b/ địa dư hình thể là nhóm Tây Âu nằm xa tầm đạn của Liên Xô và Liên bang Nga hơn các nước Đông Âu và Trung Âu đã bị Liên Xô chiếm đóng cho tới khi sụp đổ.

2/ Nhìn ngược lại - từ nước Nga ra nước ngoài – ta có thể hiểu Nga không bị thống trị là nhờ có địa dư bát ngát. Địa dư ấy (17 triệu cây số vuông) quá trống trải, thiếu núi sông cách trở, nên Nga dễ bị tấn công, như Napoléon của Pháp hay Hitler của Đức Quốc Xã. Nhưng các đối thủ ấy không thể chiếm đóng vùng thịnh vượng là thủ đô Moscov và lập ra chế độ cai trị vì khí hậu và thời tiết! Mùa Đông lạnh giá hay mùa Thu lụt lội với xình lầy đã đánh bại nhiều danh tướng của thiên hạ!

3/ Dù như vậy, nỗi e sợ lãnh thổ sẽ bị xâm lược cứ ám ảnh các lãnh tụ: họ muốn mở rộng biên cương nhằm đẩy lui khởi điểm của mọi đợt tấn công với “vùng trái độn quân sự” trên các lân bang để tăng cường địa bàn phòng thủ. Họ thản nhiên gọi đó là phòng thủ, chứ không là chiếm đóng và bành trướng!

4/ Vụ xâm lược Georgia (2008) rồi Ukraine (2014 và 2022) thuộc tâm lý “tự kỷ ám thị” đó, bất chấp công pháp quốc tế hay các định chế bất tài bất lực như Liên Hiệp Quốc. Nhưng, Putin không thể bất chấp Minh ước NATO! Nỗi lo sợ là đấy: Nếu Ukraine gia nhập NATO thì võ khí NATO tại Ukraine chỉ cách Moscow chưa tới 500 cây số!

5/ Dù giới chức NATO có thẩm quyền - nhất là lãnh đạo Mỹ - khẳng định NATO không hề dự tính tấn công nước Nga, Putin có lối suy nghĩ khác: có khả năng còn đáng sợ hơn có dự tính! Vì vậy? Tiên hạ thủ, rồi hậu xét: lý do phòng thủ mà! Nhà kia có muốn đốt nhà tôi hay không, tôi khỏi biết, nhưng chắc ăn là tôi cho nhà kia cháy luôn đã...

6/ Thế còn Hoa Kỳ? Mắc mớ gì mà nhảy vào yểm trợ Ukraine? Lý do quyền lợi chiến lược hay đạo tắc luân lý? Ta nghiệm thấy đảng Cộng Hòa ưu tiên quan tâm đến an ninh vì quyền lợi chiến lược - khi thấy bị đe dọa. Trái lại, phe Dân Chủ dễ tham chiến vì ý thức hệ và luân lý. Vì vậy, trong vụ Ukraine, phe Cộng Hòa bảo thủ phân vân cân nhắc, đảng Dân Chủ và Chính quyền Biden lại sốt sắng - sau khi dại dột giúp Putin có tiền do chính sách năng lượng!

7/ Nhân đây, nên khách quan nhận xét, là ngoài quá nhiều vụ lú lẫn, Tổng thống Mỹ còn phát minh ra hiện tượng LẠM PHÉT khi ông giải thích nạn lạm phát là do Putin gây ra tại Ukraine! Putin có thể lãnh giải "Nobel Kinh tế Lộn đầu" khi gây lạm phát tại Mỹ từ năm 2021, một năm trước khi tấn công Ukraine!...

8/ Nhìn theo viễn cảnh dài thì Hoa Kỳ là “hải đảo” nằm giữa hai đại dương lớn nhất địa cầu và hai lân bang không thể xua quân vào lãnh thổ Mỹ. Nhìn xa hơn vậy, Hoa Kỳ tham chiến nhiều lần vì đại lục Âu-Á, từ Tây Âu tới Đông Á, cũng vì quyền lợi chiến lược. Do đó, Mỹ không muốn cường quốc nào có thể khống chế đại lục này: vụ Ukraine nằm ở tâm điểm của Mỹ!

9/ Hoa Kỳ không có quyền lợi trực tiếp gì tại Ukraine, nhưng gián tiếp lại có rất nhiều: a) Vụ Putin tấn công Ukraine gián tiếp thách đố khả năng gián chỉ (can gián và cấm chỉ - deterrence) của hàng tiền đạo Mỹ, là Minh ước NATO; a) gây chia rẽ trong khối đồng minh của Hoa Kỳ tại Âu Châu (sự đắn đo của EU là thí dụ); c) không chặn Putin tại Ukraine thì phí tổn của Mỹ sẽ còn cao hơn; d) trong khi đó, nhờ vụ Ukraine Mỹ lại tìm thấy vị trí lãnh đạo thế giới, dù nội tình đang nát như bươm.

Rốt cuộc?

Putin không thể đe dọa quyền lợi an ninh của Mỹ vì Nga chỉ là cường quốc cấp vùng đã tụt hậu. Mỹ khoanh tay để binh lính Ukraine chiến đấu với võ khí được Mỹ cung cấp ồ ạt. Mà trận chiến kinh tế không gây tiếng nổ càng làm Nga tụt hậu và Liên Âu lúng túng trước sự lãnh đạo bất ngờ của Joe Biden.

Bất ngờ chứ?

___

Hình bên: võ khí hiện đại MQ-9 Reaper Mỹ có thể viện trợ cho Ukraine. 

theo Dainamaxforum