xứ việt

Giờ đây chúng ta đã có đủ thời gian và đủ cứ liệu thực tế để thấy rằng trong nội bộ lãnh đạo Việt Nam, không tồn tại một cách tách bạch phe cải cách và phe bảo thủ, cũng không tồn tại một cách rõ ràng phe thân Tàu và phe thân Mỹ, như một số người nào đó cố tình ra sức làm cho chúng ta nhầm tưởng (cần phân biệt giữa một số - có thể là rất ít - những người cố tình tạo ra như hiểu nhầm này, và số đông những người vô tình hiểu nhầm do thiếu thông tin). Có lẽ sẽ dễ chấp nhận hơn nếu chia rẽ trong nội bộ lãnh đạo cao cấp được nhìn từ góc độ : phe chính phủ và phe đảng (dựa trên cuộc đối đầu công khai một cách bí mật giữa người đứng đầu chính phủ và người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam), hoặc nếu dựa vào một tiêu chí khác thì có thể nói rằng có hai phe : phe ủng hộ tham nhũng và phe chống tham nhũng. Sau đây là một vài dẫn chứng để chứng minh nhận định trên. Nhà văn Nguyễn Thị Từ Huy Xét trên tiêu chí « thân Trung », ta sẽ thấy : nếu phe đảng lệ thuộc vào Trung Quốc về phương diện tư tưởng, thì phe chính phủ lệ thuộc vào Trung Quốc về phương diện kinh tế. Sự lệ thuộc nào nguy hiểm hơn còn tùy vào quan điểm và đánh giá của mỗi người, dựa trên các phân tích và sự thừa nhận hay hình dung về hậu quả đã có và sẽ có. Xét trên tiêu chí « thân Mỹ », ta sẽ thấy : phe chính phủ thân Mỹ bằng cách gả con cái cho người Mỹ gốc Việt. Ví dụ này được đưa ra dựa trên việc dư luận từng hết lời ca ngợi cuộc hôn nhân của con gái thủ tướng với một người Mỹ gốc Việt, như một phản ứng chống lại sự cáo buộc lẩm cẩm của ba vị giáo sư xã hội chủ nghĩa, đảng viên gộc ; phản ứng này mạnh đến mức khiến người ta quên mất rằng điều quan trọng nhất trong bức thư thanh minh của con gái thủ tướng là việc bà khẳng định rằng mình là đảng viên, với một thông điệp rõ ràng : bà là đảng viên nên sẽ không bao giờ phản bội đảng, các giáo sư và đảng cứ yên tâm mà tin tưởng ở bà. Ngoài ra còn có thể lấy những ví dụ khác : phe chính phủ đặt hàng cho các học giả Hoa Kỳ làm các nghiên cứu (tôi có thể đưa ví dụ trong lĩnh vực giáo dục) hay nhờ Tony Blair làm tư vấn. Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu hay các tư vấn dường như không được áp dụng vào việc điều hành chính phủ, có thể vì thế mà khiến cho chính phủ đương nhiệm trở thành chính phủ bê bối nhất từ trước đến nay, và có thể khiến cho người ta nghĩ rằng, việc nhờ tư vấn hay đặt hàng nghiên cứu cũng chẳng qua chỉ là một cái cớ để kiếm chác, như mọi dự án ở Việt Nam. Về phía phe đảng, cũng có sự xúc tiến những bước tiếp cận với chính quyền Mỹ (Tổng bí thư công du Hoa Kỳ, vận động để quân đội và hải quân Việt Nam có thể mua vũ khí của Mỹ. Chúng ta cũng đừng quên rằng TBT là Bí thư Quân ủy Trung ương). Xét trên tiêu chí « cải cách » thì có thể thấy : phe chính phủ của thủ tướng đương nhiệm gần như đã hủy hoại hết mọi thành tựu cải cách của các đời thủ tướng trước đó. Kinh tế Việt Nam trước đây có sự cân bằng trong hợp tác với Phương Tây và Trung Quốc. Và chính là nhờ hợp tác với Phương Tây, mà trong thời kỳ Đổi Mới, đã có lúc giới quan sát Phương Tây hy vọng rằng Việt Nam sẽ hóa rồng như Singapore, Hàn Quốc hay Nhật Bản. Mười năm qua, rồng đã hoàn toàn bị làm cho gãy cánh. Dưới sự điều hành của chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, kinh tế Việt Nam bị đẩy hẳn vào vòng kìm kẹp của Trung Quốc, tiềm ẩn vô số rủi ro và nguy cơ, do tham nhũng bị đẩy lên thành quốc nạn, và do các tiêu chí minh bạch về kinh tế không những bị vi phạm mà những khuất tất về tài chính còn bị biến thành bí mật quốc gia, nghĩa là các vi phạm tài chính sẽ được bảo vệ như là bí mật quốc gia. Kèm theo đó là nợ công chồng chất. Xin xem thêm bài báo của Phạm Chí Dũng, « Nhập siêu từ Trung Quốc tiếp tục tăng vọt: Những quan chức nào ‘làm thuê’ cho Bắc Kinh? », để thấy rằng con số nhập siêu từ Trung Quốc năm 2015 tăng gấp 300 lần so với năm 2002. Phe đảng cũng nỗ lực « cải cách chính trị » trong những năm qua bằng các thành tích đưa xã hội trở lại thời Nhân văn Giai phẩm với các vụ thanh trừng một cách có hệ thống, ở giới đại học (Nhã Thuyên), giới báo chí (Đỗ Hùng), giới luật sư (Nguyễn Đăng Trừng…). Ngoài ra dường như phe đảng còn định thiết lập lại cả hình thức tòa án nhân dân thời cải cách ruộng đất, đại diện là nhân vật nổi tiếng trong giới dư luận viên giang hồ : Trần Nhật Quang. Vậy nên, sẽ không chính xác khi cho rằng có sự phân biệt tách bạch, rõ ràng giữa hai phe « thân Mỹ » và « thân Tàu », hoặc « cải cách » và « bảo thủ ». Tuy nhiên, cũng sẽ không chính xác nếu dựa vào việc TBT không tham nhũng và chủ trương chống tham nhũng để chia bộ máy lãnh đạo thành hai phe : chống tham nhũng và ủng hộ tham nhũng. Thực tế cho chúng ta thấy rằng nếu ngày hôm qua đa số lãnh đạo cao cấp ở Trung Ương đã ủng hộ người đứng đầu một chính phủ tham nhũng, thì cũng chính những lãnh đạo đó, trong một khoảng thời gian ngắn, có thể quay lưng lại với người mà mình đã từng ủng hộ. Như vậy, việc họ lựa chọn ủng hộ hay không ủng hộ một cá nhân nào đó trong bộ máy tham nhũng, không có nghĩa là họ muốn chống lại tham nhũng. (Nhân tiện xin mở một ngoặc đơn để nhắc lại rằng, nếu ở đại hội XII vừa rồi, họ lựa chọn ủng hộ Tổng bí thư, thì điều đó không đảm bảo rằng họ sẽ tiếp tục ủng hộ TBT một cách chung thủy. TBT và tất cả mọi người còn nhớ rằng đầu năm 2015, chính Thủ tướng mới là người được tín nhiệm gần như tuyệt đối. Chỉ trong vòng một năm thôi mọi thứ đều bị lật ngược. Hoặc cũng có thể nói, chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngủi từ Hội nghị 13 đến Hội nghị 14, mọi thứ đã bị lật ngược. Do đó, điều khó hiểu trên sân khấu chính trị Việt Nam là : dân chúng không biết được các tiêu chí nào khiến cho các lãnh đạo được chọn, được tín nhiệm, và không biết được tiêu chí nào khiến cho các lãnh đạo bị loại bỏ). Vì thế, cho đến lúc này ở Việt Nam không tồn tại cái gọi là « phe chống tham nhũng ». Còn về sau như thế nào, thì chúng ta không thể nói trước được. Thực ra, cũng không chính xác khi nhìn nhận rằng có phe đảng và phe chính phủ. Bởi vì tất cả những người giữ các vị trí cấp cao của chính phủ hiện nay đều phải là đảng viên, tức đều là người của đảng. Như vậy cái gọi là "phe" thực sự rất không cơ sở. Những phân tích trên đây nhằm đặt lại vấn đề về khái niệm « phe » trong hệ thống lãnh đạo Việt Nam. Cần thận trọng khi dùng từ «phe », bởi nó có thể không trùng hợp với thực tế. Có lẽ « nhóm lợi ích » là cụm từ chính xác hơn. « Phe » thường dùng để chỉ những liên kết mang tính ổn định, tương đối lâu dài. « Nhóm lợi ích » hình thành trong những điều kiện lợi ích nhất định, nên lỏng lẻo hơn, và có thể tan rã bất cứ lúc nào. Bàn đến vấn đề « phe », bởi nó liên quan đến câu hỏi : Việt Nam có thể cải cách chính trị hay không ? Nếu như đã không tồn tại phe cải cách và phe bảo thủ, không tồn tại phe thân Tàu và phe thân Mỹ…, thì công cuộc cải cách ở Việt Nam sẽ không phụ thuộc quá lớn vào việc nhân sự nào ra đi, nhân sự nào ở lại. (Còn tiếp) Paris, 18/2/2016Nguyễn Thị Từ Huy (RFA Blog)

Một trong những tên lửa hạt nhân đầu tiên của Trung Quốc chụp ngày 03/11/1999. AFP photo Trung Quốc mới đây đã triển khai giàn tên lửa đất đối không được cho là hiện đại nhất thế giới ra đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp với Việt Nam. Hành động này của Trung Quốc làm dấy lên những câu hỏi về những bước đi tiếp tới của Trung Quốc trong việc quân sự hóa khu vực biển Đông, làm thay đổi hiện trạng và tiến tới đe dọa sự thống trị trên biển của Mỹ tại khu vực Thái Bình Dương. Việt Hà phỏng vấn giáo sư Carl Thayer, chuyên gia thuộc học viện Quốc phòng Úc về những vấn đề này. Vì sao? Việt Hà: Theo ông vì sao Trung Quốc triển khai tên lửa ra Hoàng Sa vào lúc này, nó có liên quan gì đến chương trình tự do hàng hải của Mỹ gần đây ở biển Đông hay không? Gs. Carl Thayer: Tôi nghĩ là nó có liên quan đến việc máy bay tuần tra của Mỹ, rồi tàu Curtis Wilbur của Hoa Kỳ đi qua đảo Tri Tôn ở Hoàng Sa. Đây là quần đảo đang tranh chấp giữa Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan… Trung Quốc đang làm gia tăng mối nguy đối với Hoa Kỳ và Bắc Kinh đã nói là sẽ làm như vậy tức là có đáp trả lại hành động của Mỹ. Đây là một trong những giàn phóng tên lửa tầm trung và cao hiệu quả nhất trên thế giới với thiết kế lấy từ Nga. Những máy bay tuần tra của Mỹ bay qua đây trong tương lai ví dụ như máy bay Poseidon sẽ gặp nguy hiểm. Trung Quốc sẽ không bắn hạ những máy bay này nhưng trong quá khứ các máy bay này có thể tuần tra và biết là Trung Quốc chỉ có thể điều máy bay chiến đấu lên mà thôi. Nhưng điều quan trọng hơn cả là khi Mỹ thực hiện chương trình tự do hàng hải với các chiến hạm gần Hoàng Sa thì Trung Quốc có thể chọn để đối đầu bằng những tàu hải giám và tàu cá. Và nếu Mỹ muốn cho thấy kết quả bằng việc đưa máy bay từ tàu sân bay lên trên khu vực này thì những máy bay này sẽ nằm trong tầm kiểm soát của giàn phóng tên lửa và tất cả đều bị nguy hiểm. Hoàng Sa thực ra đã được quân sự hóa từ lâu trước khi Trung Quốc đưa giàn tên lửa lên đây. Từ thập niên 90 Trung Quốc đã cho xây dựng sân bay tại đây và đã cho mở rộng sân bay gần đây. Họ đặt ở đó những máy bay chiến đấu hiện đại nhất cho nên họ có khả năng đánh chặn và cho máy bay bay ra khu vực biển Đông từ đó. Bây giờ, giàn tên lửa được đưa ra bổ sung giúp gia tăng phòng vệ cho Trung Quốc. Sự việc này xảy ra cùng lúc với những hình ảnh từ vệ tinh cho thấy Trung Quốc đang tiến hành xây dựng và mở rộng các điểm ở Hoàng Sa. …. Và cuối cùng là khi Trung Quốc đặt giàn phóng chống tàu vào đây và đưa chúng vào hoạt động thì điều này cho thấy là nếu muốn Trung Quốc có thể đột ngột nói là bị đe dọa bởi Mỹ và đưa những giàn tên lửa này đến các đảo nhân tạo ở Trường Sa. Việt Hà: Việc triển khai tên lửa đất đối không ra Hoàng sa của Trung Quốc có tác động thế nào lên khả năng quân sự của nước này tại biển Đông? Gs. Carl Thayer: Điều quan trọng là vào tháng 11 năm ngoái khi Trung Quốc đưa máy báy chiến đấu đến Hoàng SA mà không ai chú ý dù báo chí có nói tới bởi vì mọi người dồn quan tâm đến đề Trường Sa và các đường băng ở Trường Sa. Tất cả những thảo luận xung quanh vấn đề quân sự hóa biển Đông chỉ tập trung vào Trường Sa. Hoàng Sa là nơi có cầu tàu, là nơi đỗ tàu chiến. Nó đã được quân sự hóa từ rất lâu và bây giờ họ bổ sung thêm giàn tên lửa và họ có thể lập luận là vì những chuyến bay tuần tra của máy bay Mỹ. Nhưng điều mà giàn tên lửa này có thể làm là khi có ném bom trong trường hợp có xung đột hoặc trường hợp có sử dụng máy bay gây sức ép lên Trung Quốc thì phía bên kia sẽ bị rủi ro hơn cho nên giàn tên lửa này giúp gia tăng khả năng viễn chinh (power projection capability) của Trung Quốc. Máy bay từ Hoàng Sa có thể bay ra biển và quay về. Khi những đường băng ở Trường Sa được hoàn tất và nâng cấp, máy bay từ Hoàng Sa có thể đáp xuống đó khi có sự cố và có thể được tiếp nhiên liệu ở đó. Từng bước một, với đại bản doanh ở Quảng Châu, căn cứ hải quân ở phía nam của đảo Hải Nam, việc xây dựng đảo PHú Lâm hơi xa hơn về phía nam giúp làm gia tăng sức mạnh viễn chinh của Trung Quốc. Trung Quốc muốn thống trị biển Đông Tên lửa DF-5B được quân đội Trung Quốc diễu hành tại Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh ngày 03 tháng 9 năm 2015, kỷ niệm lần thứ 70 chiến thắng Nhật Bản và kết thúc chiến tranh thế giới II. AFP photo Việt Hà: Mục tiêu của Trung Quốc là thống trị biển Đông, với những gì Trung Quốc đang làm theo ông Trung Quốc đã giành được bao nhiêu phần kiểm soát ở biển Đông? Gs. Carl Thayer: Trung Quốc hiện kiểm soát được ở biển Đông tới mức mà nước này có thể bắt nạt được Việt nam và Philippines và có thể thách thức trực tiếp Malaysia, thậm chí xâm nhập vào vùng biển của Indonesia, điều mà hiện Trung Quốc chọn cách không làm quá thường xuyên dù đã làm trước đó. Nhưng Trung Quốc vẫn chưa thể thách thức được sức mạnh của Hoa Kỳ ở đây vào lúc này nhất là khi hiệp ước quốc phòng tăng cường giữa Mỹ và Philippines được tòa xác định là hợp hiến. Điều này sẽ dẫn đến việc gia tăng sự có mặt của máy bay, tàu chiến và các lực lượng hỗ trợ của Mỹ khác trong khu vực, và Hoa Kỳ có thể có đáp ứng nhanh hơn nhiều từ những căn cứ an toàn hơn nhiều so với những cơ sở mà Trung quốc hiện có ở Trường Sa. Sự kiểm soát của Trung Quốc không ảnh hưởng đến những tàu vận chuyển thương mại, nhưng ảnh hưởng đến hoạt động của tàu chiến và máy bay của những nước mà Trung Quốc không muốn thấy ở biển Đông như Mỹ chẳng hạn. Trung Quốc không thể ngăn chặn tàu Mỹ qua đây nhưng khi tàu chiến Mỹ đi qua hay máy bay Mỹ bay qua thì hải quân Trung Quốc nói là Mỹ đã xâm nhập vào khu vực quân sự, khu vực an ninh, khu vực báo động, đe dọa hải quân Trung Quốc. Trung Quốc không nói là khu vực chủ quyền 12 hải lý. Trung Quốc không nói đến 12 hải lý ở bất cứ đâu trên Trường Sa vì nếu nói vậy thì Trung Quốc sẽ tự làm yếu lập luận đường đứt khúc 9 đoạn của mình. Điều Trung Quốc muốn là kiểm soát và dần dần giảm các tàu và máy bay nước ngoài qua đây hoặc họ phải tuân theo luật của Trung Quốc, xin phép trước khi vào, tức là thừa nhận quyền kiểm soát của Trung Quốc, hoặc ít nhất là báo cáo trước khi đi vào. Việt Hà: Mục tiêu của Trung Quốc là từng bước giành lấy sự thống trị về mặt quân sự trên biển của Mỹ từ biển Đông ra Thái Bình Dương. Theo ông những gì Trung Quốc đang làm đã ảnh hưởng thế nào tới sự thống trị của hải quân Mỹ trong khu vực? Gs. Carl Thayer: Trước hết Hoa Kỳ rất lớn tiếng và về tự do hàng hải nhưng đây chỉ là vấn đề quan trọng mà không phải là vấn đề chính… Hiện tại Hoa Kỳ đang trong thời gian chuyển giao lãnh đạo và Trung Quốc có thể tận dụng cơ hội này. Vấn đề ở trung đông cũng thu hút sự chú ý của Mỹ ra khỏi khu vực châu Á Thái Bình Dương. Nhưng vấn đề là liệu Hoa Kỳ có muốn tham gia vào một xung đột khiến làm xấu đi quan hệ của Mỹ với Trung Quốc liên quan đến đảo và bãi đá của những bên khác hay không. Dù Philippine là đồng minh của Mỹ nhưng Mỹ đã để Trung quốc lấy bãi Scarborough, ngăn chặn đường tiếp liệu tới bãi Second Thomas. Hoa Kỳ đã không có hành động hiệu quả vì không có phản ứng kịp thời. Đáng ra Mỹ đã phải có hành động từ khoảng 18 hay 20 tháng trước, khi Trung Quốc bắt đầu những hoạt động nạo vét và xây dựng. Khó có thể nói là tình báo Mỹ không biết điều gì đang xảy ra và họ không hiểu được những ảnh hưởng thực sự của những hoạt động này. Cho đến khi Mỹ nói điều gì thì mọi việc đã quá muộn. Như tôi đã nói trong đối thoại quốc phòng Mỹ Việt vào tháng 3 năm ngoái khi tôi được đề nghị nói về vấn đề này và bài mở đầu của tôi là hành động của Trung Quốc … có nghĩa là việc đã rồi, và tôi nói trước khi Trung Quốc gia tăng các hoạt động xây lấp. Việt Nam ảnh hưởng gì? Việt Hà: Theo ông, với việc Trung Quốc đưa giàn tên lửa ra Hoàng Sa, gia tăng sự hiện diện quân sự ở khu vực này, an ninh của Việt nam bị ảnh hưởng ra sao? Gs. Carl Thayer: Giàn tên lửa không thể tấn công Việt Nam, không thể bắn và gây hư hại với Hải Phòng hay Hà Nội. Nó được thiết kế để bắn rơi các máy bay bay qua vùng Hoàng Sa. Theo như tôi biết thì máy bay tuần tiễu của Việt Nam đã bay ra Trường Sa nơi Việt Nam đòi chủ quyền nhưng Việt Nam không thể làm gì hơn vì Trung Quốc có chiếm đóng khu vực này và sẽ khiến Việt Nam gặp nguy hiểm nếu Việt nam định làm gì khác. Kể cả nếu Việt Nam dám đưa máy bay lên trên khu vực Hoàng Sa thì Trung Quốc cũng có thể bắn hạ. Nhưng tôi nghi là Việt Nam không dám làm vậy. Hãy nhìn những gì xảy ra với giàn khoan dầu 981 của Trung Quốc, Việt Nam chỉ đưa ra những phản ứng từ phía Bộ ngoại giao, họ thậm chí cấm báo chí đưa tin ngoài tin phản ứng của Bộ Ngoại giao. Lãnh đạo hiện tại của Việt nam làm nhẹ tình hình rất nhiều trong xung đột với Trung Quốc. Việt Nam về lời nói thì ủng hộ vụ kiện của Philippine nhưng để Philippine gánh hết phần việc chính nhắm vào Trung Quốc vì Việt Nam biết là ASEAN không bao giờ giúp đỡ họ…. với những suy nghĩ là Mỹ sẽ bán các máy bay chiến đấu hiện đại và hệ thống vũ khí hiện đại, nhưng khi chúng ta đọc kỹ thì tất cả phải nằm trong 5 điểm của bản ghi nhớ năm 2011, tức là chỉ có những bước tiến rất hạn chế và chỉ bao gồm các hoạt động tìm kiếm cứu nạn, hoạt động về y tế của quân đội Mỹ, nó không bao gồm việc tham gia vào các hoạt động tập trận với hải quân Mỹ và chúng ta chưa nghe cụ thể từ phía Việt nam là Việt Nam muốn vũ khí sát thương gì từ Mỹ. Việt Hà: Theo ông thì sau sự việc này Hoa Kỳ sẽ có phản ứng thế nào và Hoa Kỳ cần phải làm gì để đối phó với Trung Quốc? Gs. Carl Thayer: Hoa Kỳ hứa là sẽ tiếp tục thực hiện chương trình tự do hàng hải và làm gia tăng sự phức tạp cũng như phạm vi của chương trình với những khả năng tham gia của hải quân Philippines, Nhật Bản và Australia. Những thách thức cho đến lúc này mới nhắm vào từng tàu chiến đơn lẻ của Mỹ và Trung Quốc có thể có những phản đối không đáng kể nhưng thực tế thì các tàu cũng chỉ đi qua là xong. Vấn đề ở Hoàng Sa chúng ta có thể dự đoán được là Trung Quốc sẽ có phản ứng, tuy nhiên không một sự đối đầu nào với việc sử dụng quyền tự do hàng hải là lý do thực sự, mà cần phải đề cập đến vấn đề quân sự hóa… vấn đề là không có ai đưa ra được định nghĩa cụ thể về vấn đề này … tất cả 21 thực thể ở Trường Sa mà Việt Nam chiếm đóng và kiểm soát thực tế đã được lính hải quân đóng chốt. Chúng đã được quân sự hóa, một số còn có những cơ sở quân sự tăng cường, một số được làm từ khoảng 30 năm về trước. Đó là một dạng quân sự hóa. Hay như theo tôi nghĩ thì là những gì mà Hoa Kỳ đang làm là đưa các hệ thống vũ khí được sử dụng với mục đích quốc phòng. Cho đến lúc này chúng ta chưa thấy như vậy trên các đảo nhân tạo, và Trung Quốc có thể lập luận là Mỹ đang quân sự hóa. Vì vậy Mỹ cần phải xác định cụ thể hơn là với hành động cụ thể nào mà Trung Quốc làm là vượt quá lằn ranh. Nếu chỉ dùng một từ nghĩa rộng là quân sự hóa thì không giúp được gì vì Trung quốc có thể lập luận là Mỹ hãy bay qua biển Đông xem nước nào đang sử dụng đường băng…. Hiện đã có 3 đường băng của Trung Quốc, đường băng của Philippine, của Malaysia, Việt Nam… việc quân sự hóa sẽ diễn ra từ từ không đột ngột. Tôi không thích dùng từ lát cắt salami nhưng đó là điều Trung quốc đang làm để đạt được điều mình muốn. Việt Hà: Cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn. Việt Hà (RFA)

Ông Ted Osius đã có 25 năm làm ngoại giao, với phần lớn thời gian làm việc ở châu Á. Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam nói sẽ không có một yếu tố 'giọt nước làm tràn ly' duy nhất trong tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông. Trả lời phỏng vấn với BBC tiếng Việt tại Hà Nội vào đầu tháng Hai, ông Ted Osius cũng bình luận về nhân sự Đại hội 12 cũng như chủ đề nhân quyền Việt Nam. BBC: Tổng thống Obama nói rằng "TPP cho phép Hoa Kỳ - chứ không phải các quốc gia như Trung Quốc – soạn ra luật lệ và lộ trình trong thế kỷ 21, đặc biệt quan trọng trong một khu vực năng động như khu vực châu Á-Thái Bình Dương". Liệu có khả thi để đưa ra các luật chơi tương tự nhằm đối phó với các vấn đề như tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông hay không? Trong cả hai trường hợp, chúng ta đang nói về việc tăng cường pháp quyền và tạo ra luật lệ để khu vực được thịnh vượng hơn. Trong trường hợp Biển Nam Trung Hoa mà Việt Nam gọi là Biển Đông, đó là đảm bảo rằng luật pháp quốc tế được tuân thủ. BBC: Hoa Kỳ đã kêu gọi dừng cải tạo và bồi đắp đảo nhân tạo tại các khu vực có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Hoa Kỳ cũng đã đưa tàu chiến vào khu vực mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền. Vậy ông nghĩ liệu có yếu tố 'giọt nước làm tràn ly' hay không? Tôi không nghĩ rằng sẽ có một biến cố giọt nước làm tràn ly duy nhất. Đã và đang có ba khía cạnh diễn ra. Thứ nhất là về pháp lý. Đã có vụ kiện ra tòa trọng tài quốc tế ở The Hague. Tôi nghĩ rằng yếu tố này sẽ góp phần tác động tới tiến trình ngoại giao. Thứ hai là tiến trình ngoại giao liên quan đến việc bảo đảm rằng tất cả các quốc gia trong khu vực cam kết hệ thống pháp luật chứ không phải ỷ mạnh hiếp yếu. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gặp Tổng thống Barack Obama vào tháng Bảy 2015. Và thứ ba là có quá trình xây dựng năng lực cho các quốc gia trong khu vực. Việt Nam đang xây dựng năng lực an ninh hàng hải của mình, Philippines đang xây dựng năng lực an ninh hàng hải của mình. Và chúng tôi đang ở khu vực này. Hoa Kỳ hiện diện trong khu vực này. Chúng tôi sẽ không đi đâu cả. Chúng tôi sẽ tiếp tục bay, đi tàu và hoạt động trong khu vực này theo luật pháp quốc tế. BBC: Ông có theo dõi Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12? Hà Nội và TP Hồ Chí Minh vừa có các khuôn mặt mới trong lãnh đạo Đảng tại các thành phố này và họ ít nhiều là giới kỹ trị. Một số người tỏ ra khá bất ngờ trước kết quả bầu chọn lãnh đạo cấp cao trong kỳ Đại hội Đảng. Liệu cá nhân ông có thấy “ngạc nhiên” về dàn lãnh đạo mới của Việt Nam? Chúng tôi theo dõi Đại hội vừa qua rất cẩn trọng và với sự quan tâm rất lớn. Điều khiến tôi thấy quan tâm nhiều nhất trước hết là đã có các quyết định sớm về việc nhất trí cho chính sách hội nhập quốc tế. Thứ hai là việc tán thành TPP. Tôi nghĩ cả hai quyết định về chính sách đó là các yếu tố để tôi tiếp tục lạc quan rất nhiều về quỹ đạo của mối quan hệ của chúng tôi với Việt Nam. Xét về mặt nhân sự, tôi nghĩ rằng mối quan hệ song phương thì lớn hơn bất kỳ các cá nhân nào. Vì vậy, thực tế là có những thay đổi về thế hệ mới vừa khởi sắc chỉ là điều tốt đẹp mà thôi. Và thực tế rằng Đảng Cộng sản Việt Nam rất rõ ràng khi ủng hộ TPP và tiếp tục hội nhập quốc tế chỉ có thể là điều tích cực cho mối quan hệ với Hoa Kỳ. Tổng thống Obama đã gặp các nhà lãnh đạo cao nhất của Việt Nam trong đó có Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. BBC: Giới cổ súy cho nhân quyền và dân chủ nói về thực trạng "có vấn đề" ở Việt Nam, cụ thể như quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, và tự do tôn giáo... Nhân quyền dường như là một trong những trở ngại chính ngăn cản Hoa Kỳ và Việt Nam hợp tác toàn diện hơn. Ông lạc quan ở mức nào rằng chủ đề nhân quyền này có thể được cải thiện hoặc được thay đổi? Tôi đồng ý rằng nhân quyền là vấn đề cản trở trong quan hệ song phương. Tôi nghĩ rằng quan hệ đối tác của chúng ta không thể đạt được đầy đủ tiềm năng trừ khi có sự tiến bộ tiếp tục và bền vững đối với việc tôn trọng nhân quyền và pháp quyền. Chẳng hạn như việc chuẩn thuận TPP do Quốc hội Hoa Kỳ sẽ không thể là việc cứ đương nhiên được thông qua. Vì vậy, nhân quyền là một vấn mà tôi quan tâm nghiêm túc và tôi dành rất nhiều thời gian để làm việc về vấn đề này. Tổng thống Obama nói với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Phòng Bầu dục rằng nhân quyền kể như một phần định hình ra người Mỹ và rằng người Mỹ nói rằng chúng tôi rất coi trọng tự do ngôn luận, tự do thờ phụng, tự do báo chí và rằng Việt Nam cần tiếp tục trông đợi chúng tôi quan tâm và đề cập tới những chủ đề này với sự nhiệt thành và có tính lâu dài. Thực ra là người đã theo dõi những gì đã và đang diễn ra ở Việt Nam trong 20 qua thì nay tôi nghĩ rằng có nhiều chiều hướng chung diễn ra tốt. Tôi chỉ muốn lấy một ví dụ là khi tôi đến thăm Tây Nguyên lần đầu tiên cách đây 20 năm thì thấy một chủng viện trống vắng ngoại trừ có ba tu sỹ có tuổi ở đó. Cách đây vài tháng tôi có tới thăm lại nơi này thì ở đó toàn người trẻ. Có khoảng 150 chủng sinh từ cộng đồng thiểu số sống gần đó, rồi có các tu sỹ trung niên, và các linh mục lớn tuổi hơn, và có rất nhiều nhiều bài giảng đạo tại đây. Vì vậy, tôi nghĩ rằng có nhiều điều đáng quan ngại nhưng tôi cũng nghĩ rằng theo thời gian thì đã và đang có một số tiến bộ. Và vì vậy chúng tôi ngoài việc cứng rắn thì thực ra cũng cần phải thừa nhận sự tiến bộ khi chứng kiến sự tiến bộ này. Nguyễn Hoàng BBC tiếng Việt, Hà Nội (BBC)

Phản đối mạnh mẽ việc Công an TP.HCM xúc phạm nghiêm trọng quyền dân ngày tưởng niệm vệ quốc 17/2 17/2/2016 – ngày tưởng niệm 6 vạn quân nhân và người dân Việt Nam đã hy sinh trong Chiến tranh vệ quốc 1979 chống Trung Quốc xâm lược – cuộc dâng hoa thắp nhang thắm đượm lòng yêu nước của giới trí thức Sài Gòn đã bị chính quyền và công an thành phố này áp chế và ngăn chặn thô bạo. Cũng là lần thứ năm liên tiếp trong 5 năm qua, “Thành phố mang tên Bác” cấm chỉ các cuộc kỷ niệm, tưởng niệm độc lập về những sự kiện liên quan đến Trung Quốc. Trong số hàng trăm trí thức, người dân dự định tưởng niệm năm nay, chỉ có khoảng vài chục người đến được tượng đài Trần Hưng Đạo ở quận 1. Nhưng xung quanh tượng đài này nhan nhản đến vài trăm công an, dân phòng. Rất nhiều người khác đã bị lực lượng an ninh huy động số đông chặn ngay tại nhà. “Không cho đi vì là ngày kỷ niệm chiến tranh biên giới Việt – Trung” – công an tuyên bố không giấu diếm. Những nhân viên an ninh còn huỵch toẹt: “Đây là lệnh của chính quyền TP.HCM”. Song trong lúc chính quyền và giới công an TP.HCM mẫn cán và rắp tâm hành động theo một cách khó có thể nghĩ khác là “bảo vệ Trung Quốc”, cuộc tưởng niệm 17/2 ở Hà Nội đã diễn ra yên bình. Chỉ có một nhóm nhân viên an ninh đứng xung quanh và cũng chỉ làm nhiệm vụ ghi hình. Trong vòng chưa đầy một tháng, chính quyền và công an Hà Nội đã hai lần tỏ ra kềm chế hơn, có văn hóa và cũng liêm sỉ hơn. Lần trước, ngày 19/1/2016, hàng trăm trí thức và người dân đã tưởng niệm 74 quân nhân Việt Nam Cộng Hòa hy sinh để bảo vệ Trường Sa năm 1974, cũng tại tượng đài Lý Thái Tổ, mà không bị công an lao vào đám đông và giật phá tan nát vòng hoa tưởng niệm như ở Sài Gòn. Chính vào ngày 19/1 ấy, hàng trăm người bị đàn áp, bị đánh đập, bị cấm ra khỏi nhà ở Sài Gòn. Trước đó, trong khi cuộc tuần hành phản đối chuyến công du Việt Nam của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình diễn ra bình yên ở thủ đô vào tháng 10/2015, vài chục người tuần hành tương tự ở Sài Gòn đã bị đánh đến đổ máu. Gương mặt đẫm máu của người tuần hành Trần Bang hoàn toàn xứng đáng là một bằng chứng mãnh liệt tố cáo về việc chính quyền và công an TP.HCM đàn áp không nương tay đối với những người phản đối Trung Quốc. Nhiều năm qua, trong bề dày được coi là “thành tích” của mình, Công an TP.HCM đã quá mang tai tiếng về đàn áp nhân quyền. Chưa kể nhiều cuộc đàn áp biểu tình xảy ra trong những năm trước, chỉ trong hơn 3 tháng qua, ba lần chính quyền và công an TP.HCM đã tỏ ra sắt máu hơn hẳn Hà Nội, hiển lộ ý đồ và hành vi đàn áp tinh thần thoát Trung một cách có hệ thống. Ai đã ra lệnh cho những cuộc đàn áp ấy? Nhằm ý đồ gì trong bối cảnh Trung Quốc vẫn tiếp diễn can thiệp vùng biển và vùng trời của Việt Nam, tái diễn bắt giữ và bắn giết ngư dân Việt? Không hiểu vô tình hay cố ý, cuộc đàn áp mới nhất vào ngày 17/2/2016 chỉ diễn ra ít ngày sau khi ông Đinh La Thăng nhậm chức bí thư thành ủy TP.HCM. Ngay trong ngày 17/2 ấy, ông Đinh La Thăng đã bị nhiều người dân và trí thức réo tên phản đối. Có lẽ đây là một sự khởi đầu không mấy êm ái đối với ông Thăng tại thành phố này. Tương lai dễ hình dung là nếu cứ để nạn công an trị hoành hành và đàn áp nhân quyền bừa bãi như trong nhiều năm qua, chính Bí thư thành ủy Đinh La Thăng sẽ là người phải chịu thiệt thòi chính trị và xã hội nhiều nhất, bất chấp những hứa hẹn không mệt mỏi của ông về dân chủ cho nhân dân. Là người đưa ra chỉ đạo “xử lý những cá nhân làm cho chính quyền mất uy tín đối với nhân dân” (Vietnamnet) tại buổi làm việc với Đảng bộ, Ban giám đốc Công an TP.HCM vào chiều 17/2/2016 – cùng ngày với cuộc đàn áp khó tưởng tượng của giới công an thành phố này đối với những người dân yêu nước thoát Trung, ông Đinh La Thăng có tiến hànhđiều tra và trả lời thỏa đáng cho dân về hành vi Công an TP.HCM lạm dụng quyền lực để hành hung, dùng bạo lực đàn áp công dân, chà đạp quyền công dân hay không? Sài Gòn, ngày 17 tháng 2 năm 2016 Những người ký tên: Phạm Chí Dũng, Nhà báo độc lập Hoàng Dũng, Giáo sư Đại học Sư phạm TP.HCM Hoàng Văn Dũng, Tổ chức Con đường Việt Nam Tô Lê Sơn, Kỹ sư, Sài Gòn Trần Bang, Cựu chiến binh, Sài Gòn Huỳnh Kim Báu, Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng, Sài Gòn Lê Thân, Cựu tù Côn Đảo, Khánh Hòa Kha Lương Ngãi, Nhà báo độc lập, Sài Gòn Hoàng Hưng, Nhà thơ, Vũng Tàu Chu Hảo, Giáo sư, Đà Nẵng Nguyễn Huệ Chi, Giáo sư, Hà Nội Phạm Toàn, Nhà nghiên cứu giáo dục, Hà Nội Nguyễn Văn Thạnh, Kỹ sư, Đà Nẵng Huỳnh Thục Vy, Phụ nữ nhân quyền, Sài Gòn Nguyễn Thị Khánh Trâm, Nhà nghiên cứu, Sài Gòn Đặng Thị Hảo, Cán bộ hưu trí, Hà Nội Phạm Bá Hải, Nhà báo độc lập, Sài Gòn Bùi Minh Quốc, Nhà thơ, Đà Lạt Phạm Đình Trọng, Nhà văn, Sài Gòn Trần Thanh Vân, Kiến trúc sư, Hà Nội GB Huỳnh Công Minh, Linh mục, Sài Gòn Phaolô Nguyễn Thái Hợp, Giám mục JM Lê Quốc Thăng, Linh mục Nguyễn Quốc Thái, Nhà báo độc lập, Sài Gòn Mạc Văn Trang, Phó giáo sư Phan Thị Hoàng Oanh, Tiến sĩ, Đại học Sư phạm TP.HCM Hà Sĩ Phu, Tiến sĩ, Đà Lạt Đỗ Minh Tuấn, Đạo diễn phim, Hà Nội Phạm Khiêm Ích, Hà Nội Phạm Duy Hiển, Dịch giả, Vũng Tàu Nguyễn Đăng Quang, Đại tá công an, nguyên cán bộ Bộ công an, Hà Nội Thích Không Tánh,Hòa thượng Chùa Liên Trì, Sài Gòn Nguyễn Thị Thanh Mai, Luật gia, Sài Gòn Nguyễn Gia Hảo, nguyên thành viên Tổ Tư vấn Thủ tướng Chính phủ (Võ Văn Kiệt), Hà nội. Mai Thái Lĩnh, Nhà nghiên cứu độc lập, Đà Lạt. Đoàn Thanh Liêm, California, Mỹ Trần Vân Mai, Nhà khoa học, California, Mỹ Trần Khuê, Nhà nghiên cứu văn hóa, Sài Gòn Nguyên Ngọc, Nhà văn, Hội An Nguyễn Ngọc Giao, Nhà nghiên cứu, Paris, Pháp André Menras (Hồ Cương Quyết), Nhà nghiên cứu, Pháp Nguyễn Nguyên Bình, Nhà văn, Hà Nội Nguyễn Trung Chính, Nhà nghiên cứu, Paris, Pháp Nguyễn Đông Yên, Giáo sư, Hà Nội Trần Minh Thảo, Nhà văn, Bảo Lộc, Lâm Đồng Tiêu Dao Bảo Cự, Nhà văn tự do, Đà Lạt Nguyễn Xuân Diện, Tiến sĩ Hán Nôm, Hà Nội Bùi Văn Bồng, Đại tá quân đội, Nhà báo Hoàng Ngọc Biên, Nhà thơ – Họa sĩ, San Jose, Hoa Kỳ Ngô Kim Hoa ( Sương Quỳnh), Nhà báo tự do, Sài Gòn Lại Thị Ánh Hồng, Nghệ Sĩ, Sài Gòn Hoàng Quý Thân, Phó giáo sư, Hà Nội Lê Văn Tâm, Tiến sĩ, Nhật Bản Trần Đức Nguyên, nguyên Trưởng ban Nghiên cứu của Thủ tướng Chính phủ, Hà Nội Trần Minh Quốc, Nhà giáo, Sài Gòn Đào Tiến Thi, Biên tập viên, Hà Nội Lưu Trọng Văn, Nhà báo, Sài Gòn Vũ Trọng Khải, Tiến sĩ, Sài Gòn (Ba sàm)

Thanh PhươngĐăng ngày 18-02-2016 Sửa đổi ngày 18-02-2016 11:09 Ngoại trưởng Vương Nghị : "Các cơ sở được xây dựng trên các đảo phù hợp với quyền của Trung Quốc" tự bảo vệ và phòng thủ. Ảnh ngày 18/02/2016.Reuters Theo báo chí chính thức Trung Quốc, Bắc Kinh khẳng định đã triển khai các vũ khí từ “nhiều năm nay” trên một đảo tranh chấp ở Biển Đông, bác bỏ cáo buộc của Mỹ về việc gia tăng cường độ quân sự hóa trong khu vực. Ngày 18/02/2016, tờ Hoàn Cầu Thời Báo đưa tin trên trang web là bộ Quốc Phòng Trung Quốc khẳng định hệ thống phòng không trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa, đảo tranh chấp giữa Trung Quốc, Việt Nam và Đài Loan, đã được triển khai từ “nhiều năm nay”, và cho rằng một số phương tiện truyền thông phương Tây vẫn cứ thổi phồng “mối đe dọa”Trung Quốc. Bộ Quốc Phòng Trung Quốc còn tuyên bố “quần đảo Tây Sa (Hoàng Sa) là lãnh thổ lịch sử của Trung Quốc” và trên vùng lãnh thổ này, Trung Quốc “có quyền chính đáng và hợp pháp” triển khai các vũ khí phòng thủ. Vào đầu tuần, kênh truyền hình Mỹ Fox News công bố các hình ảnh vệ tinh cho thấy trên đảo Phú Lâm hiện có hai dàn tên lửa và một hệ thống radar. Một quan chức Mỹ ngày 17/02/2016 xác nhận Trung Quốc đã triển khai các tên lửa địa đối không trên đảo này. Bộ Quốc Phòng Đài Loan cũng đã xác nhận thông tin đó. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã không bác bỏ thông tin về việc triển khai tên lửa ở Hoàng Sa, nhưng tuyên bố các cơ sở được xây dựng trên các đảo là “phù hợp” với quyền của Trung Quốc tự bảo vệ và phòng thủ, trong khuôn khổ luật pháp quốc tế. Ngày 17/02/2016, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã chỉ trích Bắc Kinh “gia tăng cường độ quân sự hóa” Biển Đông, vốn đã là vùng có nhiều căng thẳng giữa các nước châu Á, và theo ông, điều này gây lo ngại cho Washington. (rfi)

Trên nguyên tắc, nhà nước CS Việt Nam chưa cho phép biểu tình, bất kể quyền biểu tình được ghi trong Hiến Pháp và bất kể các cam kết với quốc tế rằng các quyền con người sẽ được tôn trọng tại VN. Và bây giờ, chính phủ la câu giờ, bất kể rằng nhiều năm nay, những cuộc biểu tình và đình công vẫn diễn ra, khi người dân bị ép bức quá độ. Bản tin Infonet cho biết qua bản tin tựa đề: “Chính phủ lại xin lùi Luật Biểu tình, Thường vụ Quốc hội không cho...” Bản tin này viết: “Sáng nay (17/2), Thường vụ Quốc hội đã khai mạc phiên họp thứ 45. Sau phiên khai mạc, Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về đề nghị điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016. Tại phiên họp này, Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về đề nghị đẩy nhanh tiến độ trình Quốc hội khóa XIII thông qua dự án Luật đấu giá tài sản; Về dự án Luật biện pháp khẩn cấp tạm thời trước khi khởi kiện; Về dự án Luật hành chính công. Đặc biệt, tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đã trình bày Tờ trình của Chính phủ mới được ký ngày 16/2 về việc xin lùi thời gian trình Luật Biểu tình ra Quốc hội. Dự án Luật Biểu tình từng được nhiều đại biểu Quốc hội kiến nghị ban hành, trong đó có Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Tuy nhiên, trình bày trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay, Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho biết, Chính phủ đã phân công và chỉ đạo Bộ Công an soạn thảo dự án Luật Biểu tình. Bộ Công an đã tiến hành tổng kết pháp luật về lĩnh vực này, tiến hành khảo sát, nghiên cứu, biên dịch… “Tại phiên họp thường kỳ tháng 1/2016, Chính phủ đã thảo luận vấn đề này, nhưng ý kiến của các thành viên Chính phủ còn rất khác nhau về nội dung dự thảo luật”, ông Cường cho biết. Vì vậy, để có thêm thời gian nghiên cứu, chỉnh lý Luật biểu tình đảm bảo chất lượng, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép lùi dự án Luật biểu tình từ kỳ họp cuối của Quốc hội khóa XIII (tháng 3/2016) sang chương trình kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV (cuối năm 2016). Trước đề xuất trên của đại diện Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã lên tiếng chất vấn Bộ trưởng Tư pháp: Luật Biểu tình tại sao cứ lùi đi lùi lại mãi, do làm không được hay không chịu làm? Cái này cứ đưa ra đưa vào mãi. Không phải Quốc hội quyết định mà Bộ Chính trị cũng đã quyết định...”(ngưng trích) Cũng lạ... Ông Nguyễn Sinh Hùng đột nhiên cấp tiến hẳn ra. Trong khi đó, công nhân biểu tình vì bị nợ lương thê thảm. Báo Tuổi Trẻ có bản tin “Bị công ty nợ lương, đầu năm công nhân kéo đến trụ sở tỉnh”... Bản tin này viết: “Sáng 17-2, hàng chục công nhân Công ty TNHH gốm sứ Mỹ Xuân (huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) đã kéo trụ sở UBND tỉnh này đề nghị giải quyết việc họ bị chủ lao động nợ lương và không được chốt sổ bảo hiểm. Trước đó, vào tháng 8-2014, công ty này đóng cửa nhà máy vì giám đốc người Pháp về nước. Lúc đó, công ty thông báo công nhân được nghỉ việc cho đến khi nhà máy hoạt động trở lại và trong thời gian nghỉ việc, công nhân vẫn được công ty hỗ trợ theo mức lương cơ bản của nhà nước là hơn 2,6 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, đến nay, công ty mới chỉ được trả lương tháng 9-2014. Sổ bảo hiểm xã hội của hàng chục công nhân cũng không được trả nên nhiều người tìm được việc mới thì không thể ký hợp đồng lâu dài. Từ tháng 10-2015, công nhân của công ty đã gõ cửa nhiều phòng ban của huyện, tỉnh để yêu cầu được giải quyết việc nợ lương và chốt sổ bảo hiểm nhưng vẫn không được giải quyết nên bức xúc, kéo đến trụ sở UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu để được giải quyết...”(ngưng trích) Biểu tình không cần luật biểu tình? Đúng vậy. Lại một cuộc biểu tình khác: 2 nữ công nhân có bầu, bị đuổi việc... thế là hàng trăm công nhân biểu tình bênh vực 2 nữ công nhân này. Báo Pháp Luật Plus có bản tin tựa đề “Hà Nội: Nữ công nhân bị đuổi việc vì lý do… mang bầu” hôm 17-2-2016, kê3 rằng, trích: “Theo phản ánh của công nhân công ty TNHH Inkel có địa chỉ tại Lô 26, khu công nghiệp Quang Minh, Mê Linh, Hà Nội đã đuổi việc hai nữ công nhân do người có bầu và người nghỉ sau sinh. Đa số công nhân làm việc tại đây đều không đồng tình với quyết định này. Do bất bình trước sự việc trên công nhân công ty đã tổ chức đình công để phản đối. Ghi nhận của phóng viên tại thời điểm trưa nay (17/2), tại công ty Inkel tình hình có vẻ bớt căng thẳng hơn. Tuy nhiên, hàng trăm công nhân vẫn ngồi la liệt ở gần cổng ra vào và không làm việc. Khi phóng viên Pháp luật Plus có mặt tại hiện trường và liên hệ tác nghiệp báo chí thì bị một tốp người đứng ra ngăn cản trở, trong đó có cả người mặc đồng phục là bảo vệ của công ty Inkel. Được biết, hôm nay đã là ngày thứ 2 công nhân công ty đình công và hiện vẫn chưa có hướng giải quyết. Qua tìm hiểu của phóng viên, hiện công ty TNHH Inkel đã sa thải hai công nhân nữ, một chị đang mang thai và một chị nghỉ sau sinh đi làm. Chị Nguyễn Thị H (công nhân công ty) cho biết: “Công ty Inkel là đơn vị chuyên sản xuất linh kiện điện tử dân dụng, vốn đầu tư 100% của nước ngoài. Chính vì vậy, khi có quyết định tăng lương phía công ty đã không thực hiện mà cắt đi những chi phí trước đó của người lao động như tiền chuyên cần, phụ cấp bằng cấp. Không những thế, hiện tại công ty đã sa thải hai nữ công nhân trên. Với lý do “công ty đang khó khăn”?”(ngưng trích) Than ôi... hãng ngoại tơi Việt Nam mở công ty, có nhiều quyền như thế ư... Trong khi đó, chính phủ lại cấm biểu tình, thì công nhân làm sao lên tiếng được... Sao những quyền biểu tình trưoơc 1975 ở Miền Nam dễ dàng quá vậy. Chế độ nào tôn trọng quyền dân nhiều hơn? Trần Khải (Việt Báo)

Dưới đây là trích dẫn từ bài phát biểu tại căn cứ Không quân Côn Minh – Vân Nam của Lưu Á Châu, Trung tướng, Chính ủy Đại học Quốc Phòng Trung Quốc. Qua đó bạn đọc có thể tìm hiểu một vấn đề lịch sử nhìn từ phía bên kia và thấy rõ hơn “cung cách” Trung Quốc ứng xử với thế giới hiện đại. Sau khi kể “Giấc mơ quân đội và đất nước hùng mạnh”, tướng Lưu nói về việc “quân đội Trung Quốc đã hai lần phát huy vai trò chính trị quan trọng”. Cuộc chiến Việt Nam 1979 Một lần Quân Giải phóng phát huy vai trò chính trị quan trọng là trong đợt sóng gió chính trị ngày mồng 4 tháng 6 [sự kiện quân đội Trung Quốc đàn áp cuộc biểu tình của sinh viên tại quảng trường Thiên An Môn ngày 4/6/1989]. “Có thể nói, không giải quyết vấn đề mồng 4 tháng 6 thì không có cục diện phát triển phồn vinh của Trung Quốc ngày nay; không có quân đội [thì] sẽ không giải quyết được vấn đề ngày mồng 4 tháng 6, và cũng không thể có 13 năm huy hoàng”. “Một lần khác là cuộc chiến tự vệ chống Việt Nam năm 1979 và cuộc chiến “Lưỡng Sơn” sau này. Đặc biệt là cuộc chiến tự vệ đánh trả Việt Nam năm 1979, nhiều đồng chí chưa nhận thức được ý nghĩa của cuộc chiến đó. Khi ấy có người nói: chúng ta đánh nhau với người Việt Nam, hiện nay, những người hy sinh là liệt sĩ, sau khi quan hệ hai nước trở lại tốt đẹp, họ sẽ là gì? Tôi trả lời: “Vẫn là liệt sĩ!”. Vì sao? Chúng ta phải nhìn nhận cuộc chiến này từ góc độ chính trị. Ý nghĩa của cuộc chiến này nằm bên ngoài cuộc chiến. Cuộc chiến này của đồng chí Đặng Tiểu Bình là đánh để hai người xem, một là Đảng Cộng sản Trung Quốc, hai là người Mỹ. Sau khi Đặng Tiểu Bình trở lại cầm quyền vào năm 1978, tháng 1/1979, ông thăm Mỹ, tháng 2/1979 đánh Việt Nam. Về chính trị, cuộc chiến này không thể không đánh. Vì sao? Sau khi Đặng Tiểu Bình trở lại nắm quyền, chương trình cải cách mở cửa của Trung Quốc đã được ông vạch sẵn, muốn thực hiện chương trình này phải xác lập quyền lực tuyệt đối trong nội bộ Đảng. Phải đánh một trận. Khi đó, “bè lũ bốn tên” vừa bị đập tan, những người có tư tưởng cực tả trong nội bộ Đảng còn rất đông, họ vừa chống lại Đặng Tiểu Bình, vừa phản đối đường lối và chính sách của ông. Muốn cải cách phải có quyền lực. Biện pháp xác định quyền lực nhanh nhất là gây chiến tranh. Lưu Dụ (?) cũng làm như vậy. Khi đó, rất nhiều người phản đối chiến tranh, cho rằng Quân Giải phóng vừa trải qua “Cách mạng văn hoá”, không thể đánh trận được. Tuy nhiên, Đặng Tiểu Bình rất quyết đoán, dẹp mọi tranh cãi, chỉ huy Quân Giải phóng ào ạt vượt qua biên giới vào ngày 17/2. Thứ hai là người Mỹ, ý nghĩa của việc này cũng rất lớn. Đến nay, Đặng Tiểu Bình đã xa chúng ta được 5 năm, nhưng tôi cũng luôn cảm thấy ông ở cạnh bên chúng ta. Lý Hiến Trung (Chủ nhiệm Chính trị Bộ Tư lệnh Không quân Bắc Kinh) nói: “Mao Trạch Đông của chúng ta, càng ngẫm càng thấy vĩ đại”. Thời gian càng lùi xa, sự vĩ đại của Đặng Tiểu Bình càng khiến chúng ta cảm nhận rõ ràng hơn. Ông chuyển hướng cả đất nước Trung Quốc chúng ta. Các đồng chí thấy đấy, cuộc chiến này xảy ra năm 1979. Năm 1975, sau khi hao binh tổn tướng, người Mỹ cuống cuồng tháo chạy khỏi Việt Nam. Năm 1979 Đặng Tiểu Bình nói: Tôi dạy cho Việt Nam một bài học. Khi đó, Việt Nam đang theo ai? Đang theo Liên Xô. Đặng Tiểu Bình tấn công. Cuộc chiến phản kích tự vệ đối với Việt Nam vào lúc đó của Đặng Tiểu Bình thực sự đã đưa Trung Quốc ra khỏi cái gọi là phe xã hội chủ nghĩa của Liên Xô. Khi ấy, nhiều nước Đông Âu không hài lòng, nói rằng một nước xã hội chủ nghĩa lại đánh một nước xã hội chủ nghĩa khác. Khi đó, Đặng Tiểu Bình đã thấy rõ không cần thứ chủ nghĩa xã hội ấy của họ. Kết quả như thế nào? Chủ nghĩa xã hội giả hiệu đã chết yểu. Vào năm 1989, tất cả các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ hàng loạt. Ngay cả Liên Xô cũng tan rã. 10 năm trước đó, Đặng Tiểu Bình đã nhận ra vấn đề này, dùng chiến tranh để vạch rõ ranh giới với các nước xã hội chủ nghĩa. Đặng Tiểu Bình thật là một kỳ tài! Vừa rồi, tôi nói gây ra cuộc chiến tranh này vì người Mỹ, chính là trả hận cho người Mỹ. Có bằng chứng không? Có đấy. Ngày hôm trước rời Nhà Trắng thì ngày hôm sau, Đặng Tiểu Bình bắt đầu đánh Việt Nam. Vì sao có thể giúp Mỹ hả giận? Bởi vì, người Mỹ vừa tháo chạy nhục nhã khỏi Việt Nam. Chúng ta sao lại giúp người Mỹ hả giận? Thực ra không phải vì Mỹ, mà là vì chúng ta, vì cải cách mở cửa. Trung Quốc không thể cải cách mở cửa mà không có viện trợ của các nước phương Tây, đứng đầu là Mỹ. Nhờ cuộc chiến này, Mỹ đã ồ ạt viện trợ kinh tế, kỹ thuật, khoa học kỹ thuật và cả viện trợ quân sự, tiền vốn cho Trung Quốc. Tuần trăng mật giữa Mỹ và Trung Quốc kéo dài đến mười năm, đến ngày 4/6/1989 mới tạm lắng. Cuộc chiến này đem lại cho Trung Quốc những gì? Đó là một lượng lớn thời gian, tiền bạc và kỹ thuật. Nhờ những yếu tố này, Trung Quốc tiếp tục đứng vững sau khi Liên Xô sụp đổ. Đây là thành công vĩ đại. Thậm chí có thể nói, bước đi đầu tiên của cải cách mở cửa Trung Quốc chính là từ cuộc chiến tranh này. Với ý nghĩa đó, cống hiến của quân đội Trung Quốc đối với công cuộc cải cách mở cửa thật to lớn vô cùng”.[ii] Tâm lý quân đội Trung Quốc Khi đó, tôi đến thăm bộ đội tham gia chiến đấu, họ để lại ấn tượng rất sâu đậm đối với tôi. Cải cách mở cửa đã bắt đầu, đặc biệt là khi tác chiến ở “Lưỡng Sơn”, hậu phương vẫn ca hát nhảy múa trong thanh bình. Các cán bộ chiến sĩ không những phải đối mặt với thử thách sinh tử, mà đều có gánh nặng cuộc sống. Đặc biệt là cán bộ cơ sở, hầu hết gia đình đều rất khó khăn. Lúc đó, tôi đến viếng một chính trị viên đại đội của Quân đoàn 14, anh ta đã hy sinh. Vợ anh ta gặp tôi, nói rằng, trước khi ra trận, chồng chị vẫn còn nợ tiền, khi phát lương tháng cuối cùng trước khi ra trận, trừ hết các khoản nợ, chỉ còn 5 xu tiền lương trong túi. Cuối cùng, cô ấy đưa cho tôi xem bản kê di vật, chỉ còn đúng 5 xu. Tôi thấy thật xót xa. Có một chiến sĩ gia đình nghèo đói, di chúc của họ thật đầy máu và nước mắt. Trong di chúc của một chiến sĩ, có đoạn: Nếu tôi chết, mong công xã hãy cho gia đình tôi một con bò. Có người khác viết, nếu tôi chết, hãy cởi bộ quân phục của tôi đem về quê, anh em nhà tôi không có quần áo để mặc. Xem những trang viết này thật là xót xa. Tinh thần của các binh sĩ vĩ đại như núi Thái Sơn. Từ hậu phương đến tiền tuyến, tôi thấy sự chênh lệch quá lớn, không thể nói lên lời! Không chỉ là cuộc sống mà còn những cái khác. Chẳng hạn, tôi đã từng điều tra bộ đội tham chiến ở bốn quân đoàn, những cán bộ có vợ chưa cưới thì 100% đều [bị vợ chưa cưới] từ hôn, không có trường hợp ngoại lệ. Tôi xem một bức thư đoạn tuyệt hôn nhân của một cô gái, viết cũng rất có lý: “Anh hy sinh không còn nữa thì chẳng sao; nếu anh bị thương mất chân mất tay, chúng ta sẽ biết sống ra sao?”. Đây cũng là thực tế. Một chính trị viên phó đại đội ở quân đoàn 27 dẫn đầu đội xung kích tấn công một ngọn núi, bị hy sinh, cả đội xung kích có 30 người thì hy sinh 20. Sau khi trở về, đại đội tập hợp những người sống sót trong toàn đại đội điểm danh, thi thể của chính trị viên phó đại đội và hai mươi mấy chiến sĩ đặt trên một sân phơi của dân. Vào lúc đó, thư của vợ chưa cưới chính trị viên phó cũng vừa gửi đến. Thư gì vậy? Thư cắt đứt quan hệ hôn nhân. Trước mặt những người sống sót và trước thi thể những người đã hy sinh trong đó có chính trị viên phó, đại đội trưởng đã đọc bức thư ấy, các chiến sĩ toàn đơn vị ai cũng đầm đìa nước mắt. Tôi luôn thấm thía khung cảnh khi ấy và tâm trạng của họ. Ánh sáng tính người [nhân tính] vào thời điểm ấy mới rực sáng nhất. Khi bước vào chiến đấu rất hiếm thấy lời nói hùng hồn. Thật sự có thể làm rung động lòng người thì tuyệt đối không thể tràng giang đại hải, càng không thể là đạo lý suông. Trầm tĩnh có sức mạnh lớn hơn nhiều so với ồn ào náo động. Tôi đi qua một đơn vị chuẩn bị bước vào chiến đấu, tâm trạng háo hức trước khi tham chiến của bộ đội như miêu tả trong tiểu thuyết, trên phim ảnh, truyền hình… tất cả đều chỉ là sự phóng đại. Trước khi tác chiến, một vùng bộ đội đóng quân tĩnh lặng như tờ. Cán bộ chỉ huy đều ẩn nấp ở nơi rất xa. Khi thời bình, số cán bộ chỉ huy này rất khí phách hào hùng. Có một cán bộ cho đến nay vẫn còn duy trì quan hệ với tôi. Khi đó tôi là cán bộ cấp Tiểu đoàn phó, anh là Sư đoàn trưởng. Anh gặp tôi, nói một cách khí phách: “Tôi có 3 suy nghĩ, cậu hãy viết thành sách cho tôi! Thứ nhất, tôi muốn làm George Smith Patton Jr của Trung Quốc; thứ hai, binh sĩ được coi là gì? Binh sĩ chính là những con số Ả rập; thứ 3, tôi mong mỏi được đánh trận. Đánh một trận [sẽ được] thăng một cấp”. Chính vì mấy câu nói đó, tôi đã không tha thứ cho anh ấy. Anh ấy không có thiện cảm với chiến sĩ. Thời bình, nếu Đại đội trưởng, người chỉ huy có quan hệ tốt với chiến sĩ, thì có thể đoàn kết thành một tập thể vững mạnh, nhưng nếu có chút mâu thuẫn, chắc chắn sẽ dẫn đến tình trạng mỗi người một phách. Tuy nhiên, khi chiến tranh nổ ra, cán bộ, chiến sĩ cũng sẽ sẵn sàng xông pha không chùn bước. Các bạn đều biết tôi từng viết một tác phẩm có tiêu đề Vương Nhân Tiên. Tác phẩm này đã gây tiếng vang rất lớn. Vương Nhân Tiên là Phó Tham mưu Đại đội thuộc Sư đoàn 14, Quân đoàn 14, người Côn Minh, thuộc dòng dõi con em cán bộ. Trước chiến tranh, Vương Nhân Tiên từng bị xử lý do vi phạm kỷ luật, sau này hy sinh. Có người cho rằng anh ấy không phải là anh hùng, nhưng tôi cho rằng anh ấy là anh hùng, hơn thế nữa còn là anh hùng đích thực. Quân đoàn trưởng Quân đoàn 14 khi đó là XXX từng nói: “Nghe nói Lưu Á Châu muốn viết về Vương Nhân Tiên? Quân đoàn 14 có nhiều nhân vật anh hùng như vậy sao không viết, lại đi viết về một người như thế?” Người khác đem chuyện này kể với tôi, tôi chỉ bĩu môi một cách khinh thường. Hugo từng nói, trong chủ nghĩa anh hùng đích thực tuyệt đối có một chủ nghĩa nhân đạo đích thực tuyệt đối. Rủi ro của Vương Nhân Tiên chính là điển hình của chủ nghĩa nhân đạo, đồng thời cũng là điển hình của chủ nghĩa anh hùng. Vương Nhân Tiên vốn yêu một bạn gái tại Côn Minh, nhưng khi quân đội di chuyển đến Lão Sơn, cô bạn này đã cắt đứt quan hệ với anh. Sau khi quân đội tiến vào khu vực Lão Sơn, đóng quân tại một địa phương gọi là Lạc Thủy Động. Vương Nhân Tiên và một số cán bộ khác ở trong một gia đình nông dân người dân tộc Miêu. Nữ chủ nhân là một cô gái dân tộc Miêu rất xinh đẹp, vừa kết hôn không lâu, có một đứa con mới sinh. Tính cách của cô gái này tràn đầy nhiệt huyết, rắn rỏi khí khái. Đa phần các cô gái dân tộc thiểu số đều có đặc điểm chung như vậy. Không giống với các cô gái dân tộc Hán, không dám yêu cũng không dám oán hận. Dân tộc Hán là một dân tộc không có tình yêu nhất. Dù dân tộc Hán có dân số đông nhất trên thế giới, nhưng họ không có tình yêu. Ở nước ngoài vì tình yêu có thể gây chiến tranh, Trung Quốc có thể không? Ngô Tam Quế được coi là nam nhi dám chiến đấu vì tình yêu, lại vẫn bị cho là Hán gian. Cô gái người Miêu ở Lạc Thủy Động thấy Vương Nhân Tiên đẹp trai, phong độ, cao một mét tám hai. Nghe nói khuôn mặt anh ấy luôn mỉm cười. Ban đầu Vương Nhân Tiên không hề để ý tới cô ta. Phụ nữ nông thôn mà, gia cảnh rất nghèo. Mặc dù lớn lên rất xinh đẹp, nhưng đã là người có con. Trước khi bộ đội lên Lão Sơn, cô gái người Miêu đã rót nước vào bình cho tất cả các chiến sĩ đóng quân tại nhà cô và cố ý cho thêm đường vào bình của Vương Nhân Tiên, đường cho vào nhiều đến mức ngọt như mật ong. Buổi tối, cô gái người Miêu bế con đến phòng của Vương Nhân Tiên. Cô đã hành động một cách tự nhiên nhất trước mặt Vương Nhân Tiên: cởi áo cho con bú. Hai người cứ ngồi với nhau như vậy trong căn phòng. Vương Nhân Tiên ra sức rít thuốc. Anh ấy đang cố gắng kiềm chế. Nhưng cuối cùng không kiềm chế nổi. Vì sao không thể? Điều này là có lý do, lý do đó chính là ngày mai bộ đội phải lên Lão Sơn. Chuyến đi này có thể anh ấy muốn “ghi danh”. Anh ấy là người đàn ông có tâm huyết, chính trực, chưa từng quan hệ với phụ nữ. Anh khẳng định, nghĩ lại chuyện đó anh vẫn không đành lòng. Đây là lẽ hết sức thường tình của con người. Khi đó, hai người đã quan hệ trong chuồng heo. Ngày thứ 2, tình hình đột nhiên thay đổi, các cuộc tiến công đã bị hoãn lại. Kế hoạch tác chiến bị trì hoãn, vì vậy tình yêu của họ đã đến một cách tự nhiên như vậy. Bất cứ việc gì đều giống nhau, đã có một lần thì sẽ có một trăm lần. Trong những ngày đó, bất cứ nơi đâu của Lạc Thủy Động đều lưu lại những hình ảnh yêu thương của họ. Tuy nhiên, số lần quan hệ trong chuồng heo cũng tương đối nhiều. Vương Nhân Tiên sau mỗi lần làm chuyện đó đều hút thuốc, hết điếu này đến điếu khác, thật là nguy hiểm. Cô gái Miêu rất hạnh phúc, đã hát ngay tại chuồng heo. Một cô gái thật có cá tính! Sau này, người chồng của cô đã phát hiện ra, hỏi cô đã quan hệ với ai, cô không nói, cuối cùng chồng cô đã báo cáo vụ việc lên đơn vị. Tập đoàn quân 14 cảm thấy đây là một sự việc hết sức nghiêm trọng, phá hoại kỷ luật quần chúng. Quân đoàn trưởng Quân đoàn 14 XXX ra lệnh xử nghiêm. Quân đội đã triệu tập tất cả các cán bộ và binh lính đóng gần nhà cô gái Miêu, xếp thành hàng, gọi cho cô gái đến nhận mặt. Cô gái người Miêu thật cương nghị, hôm đó tôi cảm thấy còn phải cung kính nể phục. Cô bước tới phía trước Vương Nhân Tiên, chỉ tay nói: “Chính là anh ấy” rồi lại nói một câu gì đó, tôi nghe không hết, nhưng ý nói là tôi thích anh ấy, tôi yêu anh ấy. Trưởng ban Bảo vệ nói: “Tôi đã sớm đoán được là Vương Nhân Tiên. Tôi đã nhìn thấy đầu thuốc lá cao cấp có ở khắp nơi trong chuồng heo. Mùi thơm của những đầu thuốc này chỉ có anh ta hút”. Vương Nhân Tiên bị kỷ luật và giáng cấp từ Đại đội phó xuống cấp Trung đội. Ngày tấn công Lão Sơn, Trung đoàn điều Vương Nhân Tiên lên tuyến đầu. Ngày 12/7, một sư đoàn của Việt Nam và quân ta đã xảy ra một cuộc chiến giằng co quyết liệt tại khu vực Lão Sơn. Pháo bắn suốt ngày đêm. Vì Lạc Thủy Động cách tuyến đầu rất gần, có thể nhìn thấy một vùng trời rực lửa đạn bom. Cô gái người Miêu cứ ngồi ở đầu thôn, ngóng về phía Lão Sơn. Người chồng đã đánh cô, xuống tay rất nặng. Đầu và miệng cô đều bị chảy máu, làm cô bất động. Vương Nhân Tiên đang chiến đấu tại điểm cao nhất của mặt trận. Anh là tham mưu pháo binh, đã kịp thời báo cáo hàng nghìn tình huống cho pháo binh tuyến sau. Hoả lực pháo binh của quân ta dài như tầm mắt, dội lên đầu kẻ địch. Tháng 8, tôi leo lên Lão Sơn, nhìn xuống phía dưới, vẫn còn nhìn thấy cảnh thây xác. Đó đều là xác quân địch bị bắn chết trong cuộc chiến “12/7”. Sau này, quân địch phát hiện trên địa phương này có căn cứ, đã tập trung hoả lực đánh vào đây. Vương Nhân Tiên đã hy sinh. Đồng đội của anh ấy nói rằng, khi chết, anh đang dựa vào một gốc cây và cứ đứng chết như vậy. Sau khi bộ đội rút đi, vẫn đi qua Lạc Thủy Động. Cô gái người Miêu đứng ở đầu thôn, tìm từng người, từng người một. Các sĩ quan binh lính đi ngang qua cô, họ đều cúi đầu, giống như đã phạm một lỗi lầm. Họ đã thay đổi quan điểm về Vương Nhân Tiên và khi đó đã có một tâm trạng hoàn toàn thay đổi. Cuối cùng, cô gái cũng biết Vương Nhân Tiên đã hy sinh. Bạn xem cô gái đó sẽ làm gì? Cô đã bán tài sản trong nhà lấy tiền mặt, mua hai tút thuốc lá đầu lọc tương đối cao cấp, đến trước mộ của Vương Nhân Tiên, bóc hết hai tút thuốc, rồi châm lửa từng điếu từng điếu một, cắm lên mộ. Trên mộ đã cắm đầy thuốc. Khi nghe kể chuyện ấy, tôi hết sức cảm động. Năm 1984, khi tôi đến Lão Sơn thì mộ của Vương Nhân Tiên đã được xây rồi. Ban đầu, trong quân đội không ghi công cho Vương Nhân Tiên, sau này, do yêu cầu mạnh mẽ của các nhà văn như chúng tôi, Vương Nhân Tiên đã được ghi công, đại để được ghi công hạng nhất. Khi đó, tôi đi tìm bia mộ tại nghĩa trang liệt sĩ và tôi đã tìm thấy. Tôi đã học theo cách của cô gái người Miêu, bóc một bao thuốc lá, đốt từng điếu và cắm lên mộ anh. Hồi ấy tôi là Tiểu đoàn phó Ban Liên lạc Không quân. Năm 1999, tức 15 năm sau đó, khi đang đảm nhiệm cương vị Chủ nhiệm Chính trị Không quân Bắc Kinh, tôi lại cùng một vài đồng chí Trưởng ban như Vương Xuân Ba, Lưu Phan đến nghĩa trang liệt sĩ Ma Lật Pha. Lão Sơn vẫn xanh tươi như xưa. Lần đó, tôi chỉ mang rượu, thuốc lá từ Bắc Kinh, trước mộ Vương Nhân Tiên tôi đã rót rượu và châm thuốc mời anh. Tôi và các đồng chí đi cùng đều không cầm được nước mắt. Họ nói, Chủ nhiệm vẫn còn tình cảm sâu đậm với vùng đất này quá! Sau khi tôi đến công tác tại Không quân Thành Đô, tạm thời tôi vẫn chưa đi [Ma Lật Pha]. Đương nhiên là tôi muốn đi. Bia mộ ngàn năm vẫn biết nói. Khu vực Ma Lật Pha có vài nghìn ngôi mộ, đến gần mỗi ngôi mộ là đến gần một linh hồn. Đến gần nghĩa trang liệt sĩ Ma Lật Pha, những toan tính đời thường trong đầu không còn tồn tại nữa.[iii] Tác giả: Lưu Á Châu Bài đã đăng lần đầu tại trang Đông Tác Giao lưu (http://dongtac.hncity.org/) dưới tiêu đề “Vì sao Trung Quốc đánh Việt Nam?”. (Nghiên Cứu Quốc Tế) ———— TQ gọi là cuộc chiến “Lão Sơn (VN gọi là Núi Đất)” và “Giả Âm Sơn (VN gọi là Núi Bạc)”, tức cuộc lấn chiếm của TQ ở khu vực điểm cao 1509 huyện Vị Xuyên và Núi Bạc, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang, VN, năm 1984. Trong một bài viết khác, Lưu Á Châu từng nói do thấy lính TQ chết nhiều quá mà điểm cao này không có giá trị chiến lược lớn, ông đã viết thư cho CTTQ Dương Thượng Côn kiến nghị hủy bỏ chiến dịch này. Mấy tháng sau phía TQ đã ngừng tấn công các điểm cao nói trên. N.D [ii] Bản dịch của TTXVN. [iii] Bản dịch của TTXVN.

Anh Vũ, thông tín viên RFA 2016-02-18 In trang này Chia sẻ Ý kiến của Bạn Email Nghe hoặc Tải xuống Những người đàn ông trong trang phục lễ hội truyền thống ngồi ăn trong lễ hội mùa xuân hàng năm tại đình làng Triều Khúc, Hà Nội vào ngày 16 tháng 2 năm 2016. AFP photo Bên cạnh những niềm vui do Tết cổ truyền mang đến, là nỗi lo toan về một cái tết tốn kém, lãng phí về thời gian và tiền bạc. Vậy có nên bỏ Tết Nguyên Đán để thay bằng Tết Dương lịch hay không? Tết Nguyên Đán là Tết cổ truyền, đã có từ ngàn đời nay của người Việt nam. Đây là dịp lễ quan trọng nhất để các gia đình sum họp và thờ cúng tổ tiên... sau một năm làm ăn vất vả. Nguồn gốc Tết cổ truyền Đến nay, nhiều ý kiến cho rằng Tết bắt nguồn từ Trung quốc thời kỳ 1000 năm Bắc thuộc, song nếu chiếu theo sự tích "Bánh chưng bánh dày" thì người Việt đã ăn tết từ thời vua Hùng, nghĩa là trước 1000 năm Bắc thuộc. Nhận định về nguồn gốc của Tết cổ truyền của người Việt, TS. Nguyễn Xuân Diện nói với chúng tôi: “Lâu nay các học giả giải thích rằng từ “Tết” có từ từ “Tiết”(cái đốt tre) của Trung quốc, nhưng các nhà ngôn ngữ thì cho rằng từ “Tết” là một từ thuần Việt, không xuất phát từ từ “Tiết” của TQ, việc đó cho đến nay vẫn đang tranh cãi. Cũng như người ta cho rằng ta ăn tết cùng với TQ vì cùng sử dụng một thứ lịch mà ta gọi là âm lịch. Song thực ra không phải như thế, cái Tết của ta là tiến hành theo lịch riêng với sự kết hợp giữa Dương lịch và Âm lịch hỗn hợp, nghĩa là cả lịch mặt trăng và mặt trời. Các học giả chuyên gia về lịch pháp như Hoàng Xuân Hãn, Lê Thành Luân mới đây đều cho rằng Âm lịch của VN là của riêng VN và khác với lịch của TQ.” Theo báo Thanh niên, từ năm 2005 GS-TS. Võ Tòng Xuân đã thấy rằng Tết Nguyên Đán và Tết Dương lịch quá gần nhau, đã ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế. Theo ông, nên chuyển các tập quán ăn Tết âm lịch sang các ngày dương lịch, để giảm dần ngày nghỉ Tết âm lịch quá lê thê. Dưới nhan đề "Muốn kinh tế hội nhập, cần bỏ Tết âm lịch" báo VTC online ngày 16/02/2016 cho biết, chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, chỉ có ở Việt Nam và Trung Quốc mới có kỳ nghỉ Tết kéo dài như hiện nay. Theo ông, 1 tháng Tết làm việc trì trệ khiến nền kinh tế thiệt hại khoảng 10%. Đánh giá về các ý kiến nên bỏ Tết cổ truyền, từ Hà nội Đạo diễn Điện ảnh Đỗ Minh Tuấn nhận định: “Cái Tết Âm lịch bên cạnh cái nguồn vui của một cộng đồng thì nó cũng bộc lộ rất nhiều những cái nhược điểm của một XH nông nghiệp. Nhưng khi có điều kiện về thời gian và vật chất thì nó bộc lộ sang một hướng khác và những ý kiến nêu ra vấn đề tiêu cực của cái Tết là có cơ sở. Tuy nhiên khi người ta cho rằng phải thay đổi vì lý do kinh tế hay nếp sống, thì tôi cho rằng các lý do đó không thể đánh bại được một cái lô cốt mang bản sắc văn hóa rất bền vững như thế.” Khi được hỏi, có nên bỏ Tết cổ truyền để ăn Tết Dương lịch hay không? Có nên bỏ Tết âm lịch? Việc bỏ hay sát nhập Tết cổ truyền, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự bảo tồn những đặc trưng tín ngưỡng và văn hóa cổ truyền của dân tộc, điều đó sẽ gây ra những thiệt hại vô cùng lớn về văn hóa. TS. Nguyễn Xuân Diện tiếp lời: “Chúng ta không thể nào gộp hai cái tết vào làm một được, mà vẫn phải tôn trọng vừa có tết Dương lịch để phù hợp với trào lưu xã hội mới. Nhưng đồng thời phải giữ cáo Tết cổ truyền, vì nó là một cái tết mang bản sắc nó đã nằm trong lòng của xã hội và trong văn hóa của VN. Song phải có cách vận hành nào đó để cho nó êm ả và tốt đẹp như trước đây. Chứ còn các vấn nạn, áp lực về giao thông, thực phẩm hay an toàn XH… thì nó do con người tạo ra, chứ cái Tết nó có tội tình gì đâu?” Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn khẳng định: “Không thể bỏ được cái Tết Âm lịch, vì nó còn gắn với địa văn hóa, ngày Tết không chỉ là một sự quy ước mang tính lý trí mà nó còn gắn với thời tiết, hoa đào, nắng xuân… Cho nên nếu tổ chức theo Dương lịch thì nó đang là mùa Đông, nó sẽ không có cái cảm hứng đó, khung cảnh đó. Hai nữa là Tết không chỉ mang tính biểu tượng, mà nó thực sự gắn liền với tâm sinh lý, đến cả mùa màng, sự phát triển của cây cối trong những ngày đó.” Kể từ năm 1873 Nhật Bản đã bỏ Tết Âm lịch để chuyển sang Tết Dương lịch, song họ vẫn giữ gìn được những truyền thống văn hóa và hiện nay Nhật Bản đang là quốc gia hàng đầu thế giới. TS. Nguyễn Xuân Diện thấy rằng muốn làm được như nước Nhật thì cần phải có một sự cải cách triệt để, toàn diện và sâu rộng. Ông nói: “Muốn đổi hay chuyển việc ăn tết âm lịch sang tết dương lịch nghĩa là thay đổi về văn hóa và phong tục thì trước hết phải có sự cải cách lớn về thể chế, để đưa cả một đất nước chuyển mình sang một hệ thống mới thì mới làm được. Chứ nếu bây giờ chỉ ra một văn bản quyết định thôi ăn tết Âm lịch thì tôi nghĩ rằng nhân dân sẽ không theo, nhất là đây là một phong tục có từ lâu đời thì việc ban hành bằng mệnh lệnh hành chính thì không có giá trị gì hết.” Trao đổi với VTC, Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng"Tuy nhiên thời đại lúc đó và bây giờ khác nhau hoàn toàn, nên không thể áp dụng. Khi ấy Nhật Bản không còn con đường nào khác, buộc phải thay đổi để phát triển. Việc này không thể áp dụng vào Việt Nam ở thời điểm hiện tại." Trên thực tế, từ năm 1994 chính quyền VN đã dùng mệnh lệnh hành chính để cấm đốt pháo trong dịp Tết và đã thành công. Liên hệ với việc bỏ Tết Nguyên Đán cổ truyền, Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn nhận xét: “Bỏ Tết là vấn đề lớn hơn nhiều việc bỏ đốt pháo, ta có thể bỏ rượu, bỏ bánh chưng nhưng không thể bỏ Tết cổ truyền. Vì những thứ rượu, pháo, bánh chưng chúng ta có thể vì hiện đại hóa thì có thể bỏ được, cũng như ta bỏ được nén hương nhưng không bỏ được tâm linh. Vì thế Tết cũng như bàn thờ, là bản sắc thiêng liêng của cả dân tộc, nó cũng như đám tang, đám cưới không thể bỏ được. Và càng không thể quy chuẩn hóa theo kinh tế luận hay chính trị luận để đưa nó vào guống quay của thế giới.” Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn thấy rằng, ý kiến nên bỏ hay gộp Tết cổ truyền có giá trị nhằm thức tỉnh và nhắc nhở. Ông cho biết: “Duy trì Tết cổ truyền là điều tất nhiên rồi, song việc kéo dài ngày tết như 9 ngày vừa qua theo tôi là nó không nên. Nó cần phải được hạn định trong một cái khuôn khổ mang tính quy chuẩn, vì sự kéo dài đó nó sẽ sinh ra sự trì trệ. Trong thời đại hội nhập mình phải thực hiện cam kết với thế giới về kế hoạch và nhịp sống, vì thế mình không thể nhân danh bản sắc dân tộc để lè phè mãi thì cũng không được.” Theo Nhà sử học Dương Trung Quốc "Chúng ta vẫn nên giữ nguyên Tết Âm lịch như hiện nay nhưng nên bố trí sao cho ngày nghỉ hợp lý, thuận lợi nhất đối với người dân, điều chỉnh các tập quán xã hội như hạn chế tình trạng tràn lan lễ hội... sao cho khai thác được các giá trị tích cực và hạn chế được giá trị tiêu cực.". Điều đó cũng sẽ giúp cho việc bảo tồn những di sản văn hóa cổ truyền của dân tộc.

Gia Minh, PGĐ Ban Việt ngữ 2016-02-18 In trang này Chia sẻ Ý kiến của Bạn Email Nghe hoặc Tải xuống Tên lửa DF-5B được quân đội Trung Quốc diễu hành tại Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh ngày 03 tháng 9 năm 2015, kỷ niệm lần thứ 70 chiến thắng Nhật Bản và kết thúc chiến tranh thế giới II. AFP photo Trung Quốc triển khai tên lửa phòng không và radar trên đảo Phú Lâm thuộc Hoàng Sa ngay thời điểm mà thượng đỉnh Hoa Kỳ- ASEAN diễn ra ở bang California, Hoa Kỳ. Gia Minh hỏi chuyện tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên trưởng ban Biên giới Chính phủ Việt Nam. Trước hết ông lý giải hành động mới nhất của Trung Quốc tại Biển Đông như sau: Tôi nghĩ là sự kiện này xảy ra vào cái lúc Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN với Hoa Kỳ họp vừa rồi. Các tiếng nói của các lãnh đạo của các nước ASEAN cũng như của Hoa Kỳ gần như là thống nhất. Vì vậy mà Trung Quốc tính toán triển khai một cách rất là mạnh mẽ hành động quân sự hóa này để có thể thách thức, đe dọa, tìm biện pháp mạnh nhằm phá hoại tiếng nói chung của các nước ASEAN trong việc hợp tác cùng Hoa Kỳ, ngăn chặn các bước tiến của Trung Quốc. Tôi thấy ý nghĩa của việc đó là như vậy. Thứ hai, cũng là một cách mà chúng ta có thể hiểu rằng là TQ đang trả lời, thách thức các nước trong khu vực, đặc biệt là Mỹ là vì như chúng ta đã biết là vừa rồi Mỹ đã đưa tàu chiến vào tuần tra trong phạm vi 12 hải lý quanh đảo Tri Tôn của Hoàng Sa. Đây có thể là TQ mượn cớ này để tăng cường hoạt động quân sự mạnh mẽ hơn nữa để nhằm thực hiện các mục đích lớn hơn mà họ đã đặt ra. Với hành động đó, họ thử xem phản ứng của các nước, dư luận của quốc tế như thế nào để họ tiếp tục triển khai một bước nữa về việc đưa các vũ khí hiện đại nhất xuống quần đảo Trường Sa, như chúng được biết là họ đã từng làm trong thời gian vừa rồi như cải tạo biển, xây dựng đảo nhân tạo, xây dựng đượng băng, xây dựng các cầu tàu, xây dựng các căn cứ quân sự và bây giờ tiếp tực đưa các vũ khí xuống. Điều đó chứng tỏ họ có những bước đi hết sức mạnh mẽ và có thể nói rất là phiêu lưu và là một phản ứng hết sức là nguy hiểm cho nền hòa bình ổn định trong khu vực. Cộng đồng quốc tế đang cố gắng hết sức mình để kiểm soát mọi hoạt động đó. Việc này là một động thái hết sức nguy hiểm, một sự đe dọa mạnh mẽ, rõ ràng bất chấp sự lên án của quốc tế và họ hết sức quyết tâm trong việc quân sự hóa khu vực này. Gia Minh: TQ trước đã từng nói là không quân sự hóa biển Đông và những cơ sở họ xây dựng nhằm mục đích phục vụ cho những mục tiêu dân sự cứu nạn, nhân đạo. Ngày hôm nay, chính ông Vương Nghị cũng nói với bà Ngoại trưởng Úc rằng báo chí làm lớn chuyện lên mà không đế ý đến những việc mà TQ làm tốt trong khu vực như là những hải đăng trên các đảo để tàu thuyền qua lại. Tiến sĩ thấy lời nói và việc làm của TQ như thế nào? Tiến sĩ Trần Công Trục: Câu chuyện mọi người đều biết và càng ngày càng có thể nhận ra đó là TQ nói không bao giờ đi đôi với việc làm. Họ nói một đường làm một nẻo. Đặc biệt là trong những phát biểu ngọai giao họ tỏ rõ ra mềm dẻo và thiện chí nhưng trong thực chất là để che đậy hành động hết sức trắng trợn của họ. Càng ngày họ càng chứng tỏ điều đó. Lập luận của TQ là để che mắt dư luận thôi như họ nói là chỉ nhìn vào việc TQ quân sự hóa mà không nhìn đến những căn cứ, cơ sở mà TQ phục vụ dân sự. Những việc đó chỉ là những lời nói suông thôi. Thực chất tất cả những động thái mà họ làm đều nhắm vào mục đích củng cố căn cứ, cơ sở quân sự, các phương tiện quân sự để đe dọa. Thậm chí, khi có thời cơ, họ dùng những cơ sở đó để mở rộng sự chiếm đóng của mình và khống chế các hoạt động hàng không và hàng hải quốc tế đi qua biển Đông và làm nguy hại đến các quyền và lợi ích chính đáng của các nước trong khu vực và của quốc tế. Tôi nghĩ đó là cái cách TQ thực hiện. Đây có lẽ là hành động khẳng định cách làm của TQ và trả lời cho những ai mà từ trước cho đến nay cho rằng TQ vẫn còn thiện chí, TQ là cứu tinh của nhân loại, TQ là không bao giờ muốn chiến tranh, quân sự hóa. Gia Minh: Tiến sĩ có nhắc đến là trong tình hình hiện nay, TQ triển khai dàn hòa tiễn đất đối không như dàn rada ở Phú Lâm là do sự kiện Thượng đỉnh Mỹ và ASEAN ở Sunnyland, Hoa Kỳ. Tuy nhiên, thực tế theo báo cáo chung thì thượng đỉnh này không đề cậ cập đến TQ . Như vậy, đây cũng là sự thành công của TQ đối với một số nước của ASEAN. Như vậy rồi cũng có thể cũng không đi đến đích được. Tiến sĩ Trần Công Trục: Tôi cũng có đọc kỹ cái luật chung về hội nghị thượng đỉnh đó với mười mấy điểm rất là cụ thể và mạnh mẻ hơn so với trước đây, theo ý kiến cá nhân tôi. Đặc biệt là nhấn mạnh các nước ASEAN và Hoa Kỳ có sự thống nhất với nhau nhằm đảm bảo quyền tự do hàng hải, hàng không trong khu vực biển Đông; Đảm bảo hòa bình ổn định trong khu vực không để những xung đột xảy ra; Không quân sự hóa khu vực này. Tôi cho rằng, cho dù không nói đến TQ nhưng điều này rõ ràng là nhằm vào TQ. Bởi TQ đang triển khai hết sức mạnh mẻ các hoạt động quân sự của họ để thực hiện chiến lược chiếm biển Đông, dùng biển Đông để trở thành siêu cường trên quốc tế. Như vậy, rõ ràng đây là một tuyên bố rất có ý nghĩa: nó có thái độ mạnh mẻ hơn, cụ thể hơn. Đặc biệt, điều này cho thấy một sự thống nhất mới trong các nước ASEAN và cùng có tiếng nói chung với Hoa Kỳ, một cường quốc có trách nhiệm đối với khu vực châu Á Thái Bình Dương và khu vực ASEAN. Gia Minh: Một lần nữa xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Trần Công Trục về những nhận định của ông đối với diễn tiến mới nhất đang xảy ra ở biển Đông.

Mặc Lâm, biên tập viên RFA 2016-02-18 In trang này Chia sẻ Ý kiến của Bạn Email Nghe hoặc Tải xuống Hệ thống tên lửa của Trung Quốc, ảnh minh họa chụp trước đây. AFP Ngày 17 tháng Hai vừa qua nguồn tin từ các hãng truyền thông quốc tế cho biết Trung Quốc đã đem tám bệ phóng tên lửa đất đối không tới đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Việc làm này vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và gây căng thằng thêm cho vấn đề Biển Đông. Mặc Lâm phỏng vấn GS Jonathan London, một chuyên gia về các vấn đề Việt Nam để biết quan điểm của ông về việc này. GS Jonathan từng làm việc tại Việt Nam nhiều năm và hiện đang giảng dạy tại Đại Học Đô thị Hongkong. Thông điệp gì cho Mỹ? Mặc Lâm: Thưa GS việc Trung Quốc mang hai bệ phóng tên lửa vào đảo Phú Lâm thuộc Hoàng Sa của Việt Nam đã gửi một thông điệp gì tới cho Mỹ và các nước trong khu vực? GS Jonathan London: Chắc chắn là Trung Quốc đang tiếp tục làm những gì mà họ muốn, Tôi nghĩ rằng họ đặt tên lửa ở đảo Phú Lâm thì chẳng có gì là bất ngờ lắm, có thể Việt Nam và cộng đồng quốc tế bị shock một chút nhưng Mỹ cũng như Việt Nam và các nước khác đã chờ đợi sự kiện tương tự như thế từ lâu rồi. Đây là một thông điệp có khả năng chủ yếu cho chính dân chúng của Trung Quốc vì mục đích chính trị hơn là đối với bên ngoài bởi vì sự kiện này không hay cho lắm. Đây là hành động tiếp nối của Trung Quốc vì tuần trước nó đã tuyên truyền hình ảnh tàu sân bay với những tên lửa tầm xa cho quốc tế lẫn dân chúng trong nước thấy sức mạnh của họ. Tôi nghĩ đây là cách đánh lạc hướng nền kinh tế đang gặp khủng hoảng của Trung Quốc. Mặc Lâm: Thượng đỉnh Sunnylands vừa mới ra thông cáo chung trong đó nhiều đề mục nhằm giải quyết tình trạng tranh chấp một cách ôn hòa, nhưng trước thái độ quá khích của Trung Quốc liệu các nước sẽ có những hội ý khác nhằm giải quyết căng thẳng do Trung Quốc gây ra hay không? GS Jonathan London: Tôi nghĩ kết quả tuyên bố chung của hội nghị Sunnylands là một thành công khá lớn. Không chỉ Mỹ mà Việt Nam và những nước khác có quan tâm đến vấn đề Biển Đông. Dù tác động của nó chưa chắc đủ mạnh nhưng ít nhất những nước đã tham gia, đã cùng nhau có chung một tuyên bố với 17 điểm mà khi đọc nội dung của tuyên bố đó thì thấy quá hợp lý và có thể gọi là hấp dẫn nữa! Nhất là việc họ đã thống nhất về các tranh chấp ở Biển Đông phải được giải quyết bằng nguyên tắc luật pháp quốc tế. Đây là một tiến triển rất quan trọng không chỉ tiêu biểu mà nó sẽ có một số tác động cụ thể để việc đối phó với Trung Quốc trong những ngày tới. Vì vậy chúng ta không nên đánh giá thấp tuyên bố chung này và xem nó như những văn bản có tính cách trình diễn mà không thể thực thi. Thông điệp từ bản tuyên bố chung Sunnylands rất rõ ràng nó tạo lối đi chung cho các nước trong khu vực trong thời gian tới. Mặc Lâm: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã công khai yêu cầu Mỹ phải mạnh mẽ hơn và hành động thực tế hơn, hiệu quả hơn… theo GS đây có phải là thông điệp chính thức của đảng Cộng Sản Việt Nam được Thủ tướng chuyển lại hay chỉ là ý riêng của ông Dũng muốn lấy lòng người dân trước khi về hưu? GS Jonathan London: Thông điệp của ông Nguyễn Tấn Dũng đưa ra tại Sunnylands là của cá nhân ông ấy hay của Đảng Cộng sản Việt Nam có lẽ không quan trọng vì ông đã nói trước thế giới điều này cho nên nó xứng đáng. Nó là ý muốn của dân chúng Việt Nam nên chúng ta không nên suy đoán nó là của ai. Tôi nghĩ thông điệp này về mặt nội dung nó đảm bảo cho quyền lợi của đất nước Việt Nam. Tôi quan sát và thấy sự tham gia của ông Nguyễn Tấn Dũng tại Sunnylands là một quyết định rất tốt. Tôi không rõ là quyết định của ai, nên hay không nên tin vào nguồn tin cho rằng ông Dũng quyết định đi vào phút chót, nhưng dù sao việc ông có mặt cũng là điều tốt cho Việt Nam nói chung cho quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ nói riêng. Tôi biết tình cảm người Việt Nam trong nước cũng như trên thế giới đặt vào chuyến đi này rất nhiều cho nên dù có tin hay không việc ông bị cản trở mà ông vẫn xuất hiện thì đó là dấu hiệu tốt cho bang giao hai nước. Không thay đổi hành vi của Mỹ? Mặc Lâm: Thưa GS, quay trở lại vấn đề Trung Quốc đặt tên lửa ở đảo Phú Lâm, tại Sunnylands vừa rồi Tổng thống Hoa Kỳ xác định là vẫn tiếp tục bay và đi lại trên các khu vực mà quốc tế cho phép kể cả các nơi mà Trung Quốc bồi lấn trái phép… sau khi Trung Quốc đem tên lửa trang bị trên đảo Phú Lâm, liệu Hoa Kỳ sẽ giữ lời hứa với các nước ASEAN không? GS Jonathan London: Tôi tin chắc rằng Mỹ sẽ tiếp tục bay và có những hoạt động trên khu vực Biển Đông phù hợp với luật lệ quốc tế như họ đã làm trước đây, nếu không thì mọi nỗ lực xoay trục về Châu Á Thái bình dương xem như thất bại và vì vậy câu trả lời của tôi là Hoa Kỳ không thể ngưng các hoạt động này được. Trung Quốc đặt tên lửa trên đảo Phú Lâm trái với tinh thần luật pháp quốc tế vì vậy có khả năng không chỉ một mình Mỹ mà các nước khác trong khu vực sẽ có hành động mạnh. Tuy nhiên còn quá sớm để đánh giá tác động của nó cụ thể sẽ như thế nào. Tóm lại tôi tin là việc đặt tên lửa của Trung Quốc ở đảo Phú Lâm sẽ không thay đổi hành vi của Mỹ. Mặc Lâm: Nếu Mỹ tiếp tục bay và cho hải quân tiếp tục tới các khu vực mà Trung Quốc cho là của họ một cách trái phép, thử nêu ra một kịch bản tương đối có thể xảy ra: Nếu Trung Quốc chỉ bắn dọa thôi thì theo ông Mỹ sẽ xử lý ra sao? GS Jonathan London: Chúng ta không nên phỏng đoán nhiều quá, nhưng hy vọng rằng diều này sẽ không xảy ra. Ta đã thấy là Trung Quốc đã có một động thái lộ rõ ý muốn xâm lược và đây là hành vi hết sức ngu xuẩn vì tự cô lập mình. Nó giúp cho các nước đang có tranh chấp trong vấn đề Biển Đông sẽ có cớ kết hợp với nhau tạo ra một liên minh nào đó, không hẳn là một liên minh chính thức mà có thể là một nhóm công tác để có những giải pháp cụ thể để trả lời những hành vi của Trung Quốc. Mặc Lâm: Xin cảm ơn GS.

Nhiều người ở Hà Nội tưởng niệm cuộc chiến 1979 hôm 17/2/2015 Đánh dấu ngày 17/2/1979, có thêm ý kiến từ Việt Nam nói cần đưa cuộc chiến tranh biên giới với Trung Quốc năm 1979 vào sách giáo khoa. Ngày 17/21979 đánh dấu việc Trung Quốc đưa quân tràn qua biên giới Việt Nam, bắt đầu cuộc chiến 17 ngày đẫm máu. Năm nay, một số tờ báo ở Việt Nam đặt vấn đề cần công khai phổ biến cho thế hệ trẻ về sự kiện này. 'Cần sòng phẳng' Nói với báo Pháp Luật TP. HCM trong bài đăng ngày 18/2, giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, cựu đại biểu Quốc hội, cho biết cuộc chiến đã được đưa vào sách dành cho bậc đại học. “Nhưng sách giáo khoa phổ thông thì chưa có.” “Sách giáo khoa không chỉ viết về cuộc chiến tranh biên giới 1979 mà còn phải viết về những trận chiến tại Hoàng Sa, Trường Sa. Cần phải sòng phẳng với lịch sử.” Trên tờ báo này, Thiếu tướng, PGS-TS Nguyễn Xuân Thành, từ Học viện Quốc phòng, cũng kêu gọi đưa sự kiện 1979 vào sách giáo khoa. “Việc đưa cuộc chiến tranh biên giới 1979 với Trung Quốc vào sách lịch sử và giáo khoa phải được coi là hành động làm rõ sự thật lịch sử, nói rõ với nhân dân và các thế hệ sau sự thật về bản chất của cuộc chiến tranh này.” Trên báo Điện tử Giáo dục Việt Nam hôm 17/2, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, nguyên Tư lệnh Quân khu IV, nói không được lãng quên. “Nếu chúng ta không nhắc đến bài học lịch sử ấy, không thể hiện sự trân trọng những điều ấy thì sau này khi có kẻ thù còn ai sẵn sàng xông pha?” Nói với báo Người Lao động, một vị tướng khác, Thiếu tướng Lê Mã Lương, cũng kêu gọi cần đưa sự kiện 1979 vào sách giáo khoa “một cách nghiêm túc, đầy đủ”. Hôm 17/2, truyền thông trong nước cũng đưa tin Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dâng hương tại nghĩa trang liệt sĩ huyện Trà Lĩnh - Cao Bằng. Nơi này chôn cất 300 liệt sĩ hy sinh trong thời gian đầu của cuộc chiến biên giới 1979. Trước đó hôm 16/2, ông Trương Tấn Sang đã đến nghĩa trang liệt sĩ thành phố Lạng Sơn. Đây cũng là nơi chôn cất hơn 300 liệt sĩ hy sinh trong cuộc chiến với Trung Quốc năm 1979. (BBC)

Nguyên Lam & Nguyễn-Xuân Nghĩa, RFA 2016-02-17 In trang này Chia sẻ Ý kiến của Bạn Email Nghe hoặc Tải xuống Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama phát biểu tại thượng đỉnh Hoa Kỳ-ASEAN ở California hôm 16-2-2016, ảnh minh họa. AFP Cuộc tranh cử Tổng thống tại Hoa Kỳ năm nay đang đi vào hồi ráo riết với các ứng cử viên của hai đảng chính là Cộng Hòa và Dân Chủ gay gắt trao đổi quan điểm về những gì họ sẽ thi hành nếu đắc cử. Đấy là một sinh hoạt cần thiết cho cử tri chọn người sẽ lên lãnh đạo cường quốc kinh tế số một của thế giới, nhưng thật ra, nhân vật này không có nhiều thực quyền như dư luận bên ngoài có thể nghĩ. Sự tuyệt vời của nền dân chủ Nguyên Lam: Xin kính chào ông Nghĩa. Thưa ông, cuộc tranh cử Tổng thống tại Hoa Kỳ đang vào hồi náo nhiệt với viễn ảnh là hai tuần tới có Ngày Thứ Ba Đặc Biệt, là mùng một Tháng Ba này, khi 13 tiểu bang bỏ phiếu vòng sơ bộ để chọn các đại biểu sẽ đề cử ứng viên của hai đảng chính là Dân Chủ và Cộng Hòa. Khi theo dõi cuộc tranh luận của chuyện bầu cử, ông nghĩ sao về hồ sơ kinh tế của nước Mỹ? Nguyễn-Xuân Nghĩa: Câu hỏi này thú vị vì cho thấy vài sự thật đáng chú ý về nền dân chủ Hoa Kỳ. Nói về hồ sơ kinh tế của nước Mỹ, chúng ta được biết tình trạng bất trắc chung là khi các thị trường cổ phiếu tăng và sụt giá đột ngột căn cứ trên giá dầu thô hay lãi suất quá thấp tại nhiều quốc gia trên thế giới. Trong khung cảnh bất trắc ấy, người ta tự hỏi là kinh tế có lại bị suy trầm nữa chăng, liệu ngân hàng trung ương Mỹ có thể tăng hay hạ lãi suất, hoặc Hoa Kỳ xử trí ra sao với gánh nợ mấp mé 19 ngàn tỷ đô la, trong khi lợi tức của giới trung lưu vẫn chưa đạt được mức cũ? Khi nhìn lại thì người ta thấy các ứng cử viên của hai đảng chính chẳng đề cập gì tới chuyện quốc kế dân sinh mà ráo riết mạt sát nhau trước sự bất mãn và giận dữ của dư luận và cử tri. Tôi nghĩ rằng đây là sự tuyệt vời của nền dân chủ! Nguyên Lam: Ông vừa nêu ra một nghịch lý là khi thị trường có vẻ hoang mang về tình hình kinh tế thì các ứng cử viên lại tranh luận về chuyện khác trên chính trường và ông gọi đó là sự tuyệt vời của nền dân chủ Hoa Kỳ! Ông giải thích thế nào về mâu thuẫn này? Nguyễn-Xuân Nghĩa: Không riêng gì Hoa Kỳ, lãnh đạo các quốc gia lớn trên thế giới, từ Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc tới Tổng thống Vladimir Putin của Liên bang Nga, Thủ tướng Angela Merkel của Đức, Tổng thống François Hollande của Pháp, Tổng thống Dilma Roussef của Brazil, v.v…. đều đang gặp khủng hoảng. Tình trạng ấy thật ra khởi đầu từ năm 2008 mà nay vẫn chưa dứt và thế giới còn rất ít lãnh tụ mà uy tín không bị sứt mẻ vì những bất cập của chính sách kinh tế. Cách đây bốn năm, chương trình của chúng ta đã đề cập tới cái mà tôi gọi là “cuộc khủng hoảng niềm tin” của nhiều quốc gia trên thế giới. Bây giờ, nhờ cuộc tranh cử Tổng thống tại Hoa Kỳ, chúng ta đang thấy dân Mỹ công khai diễn tả sự bất mãn của họ về các chính khách chuyên nghiệp và còn tỏ vẻ ủng hộ một nhân vật cực tả bên đảng Dân Chủ là Nghị sĩ Bernie Sanders hoặc một nhân vật vừa tả vừa hữu mà chẳng giống ai là tỷ phú Donald Trump bên đảng Cộng Hòa. Ông Trump còn có lối phát biểu sống sượng về mọi đối thủ chính trị mà vẫn được nhiều người biểu đồng tình. Thế giới có thể nghĩ là nước Mỹ đang phát rồ vì phơi bày các khía cạnh bất cập của tầng lớp chính trị đang có tham vọng lãnh đạo quốc gia, nhưng đấy mới là ưu điểm của nền dân chủ Hoa Kỳ vì mặc nhiên lật đổ mọi thần tượng và ồn ào tìm người lên thay. Hãy tưởng tượng xem, chuyện như vậy khó xảy ra trong các nước dân chủ Âu Châu hay độc tài bên Nga, bên Tầu! Nguyên Lam: Thính giả của chúng ta đã quen với lối phát biểu đầy nghịch lý của ông mà nghĩ lại thì cũng có gì đó hợp lý! Nhưng, thưa ông, như ông vừa nêu ra về khoảng cách giữa thực tế kinh tế với chủ trương của các ứng viên, nếu họ không nêu ra chương trình hành động thì làm sao người dân có cơ sở chọn người đại biểu lên cầm đầu Hành pháp trong bốn năm tới? Nguyễn-Xuân Nghĩa: Đấy lại là một nghịch lý tuyệt vời khác về nền dân chủ Hoa Kỳ! Chúng ta vừa thấy ra vài ba chuyện then chốt về kinh tế, như giá dầu hay lãi suất đang làm các thị trường thương phẩm hay tài chính của thế giới biến động mạnh. Nhưng các yếu tố ấy lại không thuộc thẩm quyền quyết định của Tổng thống Mỹ. Giá dầu là do thị trường, hay do các nước sản xuất và xuất khẩu như Saudi Arabia, Liên bang Nga hay Iran quyết định như ta đang thấy tuần này. Lãi suất ngân hàng tại Hoa Kỳ là do một định chế độc lập chi phối, là hệ thống Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ, hay phân lời của trái phiếu có lên hay xuống thì cũng do thị trường có cả triệu người quyết định. Khoản công trái hay nợ công của nước Mỹ có tăng hay giảm thì lại chủ yếu là phần vụ của Hạ viện trong Quốc hội Mỹ. Nghịch lý ở đây là ngay từ thời lập quốc, Hiến pháp Hoa Kỳ đã cho Tổng thống Mỹ rất ít quyền hạn. Nguyên Lam: Nguyên Lam xin ông giải thích nghịch lý này cho quý thính giả của chúng ta. Nguyễn-Xuân Nghĩa: Sau khi giành lại độc lập từ năm 1776, bậc tổ phụ của Hoa Kỳ đã soạn ra một bản Hiến pháp ban hành năm 1789 với chủ đích giới hạn quyền lực của Nhà nước. Thứ nhất là theo nguyên tắc “Tam quyền Phân lập”, lãnh đạo Hành pháp là Tổng thống Mỹ phải dung hòa quan điểm với Lập pháp là Lưỡng viện Quốc hội. Được bầu lại hai năm một lần, Hạ viện có thẩm quyền rất lớn về ngân sách quốc gia. Được bầu lại một phần ba sau nhiệm kỳ sáu năm, Thượng viện có thẩm quyền về cả luật pháp lẫn nhân sự do Tổng thống bổ nhiệm. Hai viện này có thế lực rất mạnh qua thủ tục nhiêu khê rắc rối mà Tổng thống chỉ vượt nổi - mà không dễ - bằng quyền phủ quyết. Nhiều khi, Tổng thống thuộc về một đảng lại phải sống chung với Quốc hội nằm trong tay một đảng đối lập, như hiện nay. Một thí dụ là Tổng thống Obama có hai chủ đích lớn là kế hoạch cải tổ chế độ bảo dưỡng y tế và chương trình phát huy năng lượng sạch, nhưng luật lệ ban hành lại có nhiều thay đổi vì sức ép của Quốc hội. Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ ở Washington DC, ảnh minh họa chụp trước đây. Thứ hai, Tổng thống còn gặp sức cản của quyền thứ ba là Tư pháp, với biểu hiện nổi bật và cao nhất là Tối cao Pháp viện gồm chín Thẩm phán. Việc Thẩm phán Antonin Scalia vừa tạ thế cho thấy vai trò quan trọng của Tối cao Pháp viện, với Thẩm phán do Tổng thống đề cử, nhưng không có giới hạn nhiệm kỳ và phải được Thượng viện phê chuẩn. Tuần qua, Tối cao Pháp viện bác bỏ việc áp dụng kế hoạch hạn chế khí thải do Tổng thống Obama ban hành, tức là gạt qua một bên một chủ điểm của chính sách cải tạo mà ông theo đuổi từ lâu! Đã vậy về kinh tế, chính sách của Tổng thống chỉ có tác dụng sau khi được Quốc hội đồng ý mà chẳng thể chi phối thẩm quyền về tiền tệ và tín dụng của hệ thống Ngân hàng Trung ương. Đấy là định chế độc lập, với giới chức lãnh đạo nằm ngoài ảnh hưởng của Hành pháp và chỉ có nhiệm vụ tường trình cho Lập pháp chứ cũng không phải xin phép ai khi tăng hay hạ lãi suất. Sau cùng, Tổng thống còn phải chú ý đến quan điểm và hành động của Thống đốc Tiểu bang chứ không phải muốn làm gì cũng được, thí dụ là việc mấy chục tiểu bang đã phản đối đạo luật ObamaCare về chế độ bảo dưỡng y tế. Những chi tiết rắc rối ấy cho thấy đặc tính của nền dân chủ Hoa Kỳ, là giàng bộ máy công quyền vào những mâu thuẫn chằng chịt khiến Nhà nước không thể thu hẹp không gian tự do của người dân và của các tiểu bang. Tôi ngờ rằng các nhà lập quốc của Mỹ muốn Chính quyền bị tê liệt để khỏi chi phối người dân và các doanh nghiệp! Quyền hạn Tổng thống Nguyên Lam: Quả thật là nhiều khi ta thắc mắc về tình trạng tê liệt của bộ máy chính quyền nhưng trong khi ấy, hoàn cảnh tự do của xã hội vẫn giúp dân Mỹ tìm ra các giải pháp kinh tế và khoa học kỹ thuật chứ không làm Hoa Kỳ bị tê liệt hay lụn bại như nhiều người vẫn dự báo. Tuy nhiên, thưa ông Nghĩa, còn về đối sách ngoại giao hay an ninh thì sao? Hình như Tổng thống Hoa Kỳ vẫn còn nhiều quyền hạn trong lĩnh vực này, có phải không? Nguyễn-Xuân Nghĩa: So sánh với nội chính thì Tổng thống Mỹ quả là có nhiều quyền hạn hơn về ngoại giao, nhưng vẫn phải vượt qua rào cản ngân sách của Hạ viện. Quan trọng nhất, Tổng thống được Hiến pháp trao cho cái quyền làm Tổng tư lệnh Quân đội và trong phạm vi ấy thì có quyền tham chiến sau khi được Quốc hội đồng ý. Về thực tế thì sự thể lại khác. Thứ nhất, Tổng thống Mỹ phải đối phó với các cường quốc khác chứ không thể một mình lãnh đạo thế giới như người ta vẫn lầm tưởng, kể cả cách chính trị gia khi họ đi tranh cử. Thứ hai, nếu đắc cử, Tổng thống còn gặp nhiều vấn đề bất ngờ do các vị tiềm nhiệm để lại mà nhiều khi họ không hề biết khi đi tranh cử. Thí dụ nóng hổi là Hiệp ước Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP mà Chính quyền Obama đã mất bảy năm thương thuyết và sau khi hoàn tất vào ngày năm Tháng 10 năm ngoái thì vẫn chưa có hy vọng phê chuẩn trong năm nay. Người lên kế nhiệm có thể sẽ phải cân nhắc và xin Quốc hội điều chỉnh lại thì mới hy vọng áp dụng. Thứ ba, từ hậu bán thế kỷ 20, thế giới còn có loại võ khí hủy diệt tuyệt đối là hạch tâm, hay nuclear nên Tổng tư lệnh Quân đội phải vô cùng thận trọng khi nhậm thức và tiếp nhận hệ thống mật mã sử dụng loại võ khí ghê rợn này. Không thể nào có chuyện Tổng thống khơi khơi đòi xóa bỏ một quốc gia nào đó trên mặt địa cầu như ta thường nghe thấy từ nhiều lãnh tụ của xứ khác! Cũng chính vì vậy mà từ vài chục năm nay, Hoa Kỳ tham chiến ở nhiều nơi mà không có đạo luật cho phép của Quốc hội. Đấy là khía cạnh nổi bật của Hiến pháp, là cho Tổng thống nhiều quyền hạn về đối ngoại, nhưng nguy cơ hủy diệt vì chiến tranh hạch tâm cũng chi phối chính sách ngoại giao của Tổng thống Hoa Kỳ. Nguyên Lam: Trở lại cuộc tranh cử Tổng thống khá ồn ào huyên náo hiện nay tại Hoa Kỳ, người ta thấy các ứng cử viên tranh luận về mọi đề tài nhưng dường như là chưa nêu ra một chương trình hành động cụ thể nào. Thí dụ như có người đòi thực hiện mọi kế hoạch hấp dẫn về kinh tế hay xã hội mà không cho biết là lấy tiền ở đâu ra, trừ nguyên tắc chung chung là sẽ đánh thuế người giàu. Thuần về kinh tế thì ông nghĩ sao về những luận cứ ấy? Nguyễn-Xuân Nghĩa: Thuần về kinh tế thì người giàu là người có tài sản đầu tư và sẽ tạo ra việc làm cho người khác. Thành phần này có biệt tài là biết về biệt tài của các chính khách là ưa hứa cuội nên họ không sợ, có khi còn phát biểu theo tinh thần tiến bộ là thương dân nghèo! Thực tế thì theo định nghĩa, các chương trình hành động đều chỉ là nội dung lý thuyết nhằm đắc cử chứ rất khó áp dụng khi nhậm chức. Lý do là thực tế lại khác hẳn nhận thức bên lề của người đi tranh cử. Khi tranh cử năm 2000, Thống đốc George W. Bush chống việc can thiệp vào xứ khác như Chính quyền Bill Clinton đã làm và ông chuẩn bị chương trình cải cách xã hội và kinh tế nhưng sau khi nhậm chức thì vụ khủng bố 9-11 khiến ông đưa nước Mỹ vào một cuộc chiến lâu dài nhất lịch sử Hoa Kỳ. Khi tranh cử năm 2008, Nghị sĩ Obama đòi rút quân khỏi hai chiến trường Iraq và Afghanistan và tiến hành cải tạo xã hội. Kết cuộc thì chiến sự chưa dứt, còn lan rộng trong khi nhiều kế hoạch cải tạo của ông lại bị chặn và không thành. Nói chung thì ai cũng có thể hứa nhưng biết chắc là sẽ khó thực hiện và mong cử tri bỏ phiếu cho mình vì tiêu chuẩn khác, như cá tánh, nhân cách hay kinh nghiệm và sự quả cảm nếu cần lấy loại quyết định bất ngờ mà cần thiết. Trong khi ấy, cử tri được tự do vặn hỏi và phơi bày sự thật khác về từng ứng cử viên, và họ cũng ý thức được rằng Tổng thống không có nhiều quyền hành và khả năng áp dụng điều hứa hẹn. Nền dân chủ Hoa Kỳ lý thú ở chỗ đó! Nguyên Lam: Xin cảm tạ ông Nghĩa về bài phân tích ly kỳ này.

Vòng hoa tưởng niệm người Việt thiệt mạng trong chiến tranh biên giới Việt - Trung bị giật xuống (ảnh: Danlambao). Tin liên hệ Báo chí nhà nước Việt Nam nói gì về Chiến tranh Biên giới 1979? Báo chí do nhà nước kiểm soát năm nay có nhiều bài nói về cuộc chiến tranh do Trung Quốc phát động đánh vào các tỉnh biên giới phía Bắc của Việt Nam Người dân VN tưởng niệm 37 năm cuộc chiến biên giới Việt-Trung Dân Việt hô hào tưởng niệm tử sỹ chiến tranh biên giới Việt-Trung Ông Đinh La Thăng sẽ là ‘Nguyễn Bá Thanh của Sài Gòn’? Hình ảnh/Video Documents Thư ngỏ gởi ông Đinh La Thăng VOA Tiếng Việt 19.02.2016 Hàng chục nhân sỹ, trí thức và nhà hoạt động mới gửi một bức thư ngỏ tới ông Đinh La Thăng, tân Bí thư thành ủy Sài Gòn, sau khi một cuộc tưởng niệm người Việt thiệt mạng trong chiến tranh biên giới Việt - Trung bị “phá rối”. Bức thư được một trong những người ký tên chuyển cho VOA có đoạn viết: “17/2/2016, ngày tưởng niệm 6 vạn quân nhân và người dân Việt Nam đã hy sinh trong Chiến tranh vệ quốc 1979 chống Trung Quốc xâm lược, cuộc dâng hoa thắp nhang thắm đượm lòng yêu nước của giới trí thức Sài Gòn đã bị chính quyền và công an thành phố này áp chế và ngăn chặn thô bạo”. Các nguồn tin của VOA Việt Ngữ cho biết nhiều nhà hoạt động ở Sài Gòn “đã bị chặn không cho ra khỏi nhà” để tới Tượng Đài Trần Hưng Đạo thắp hương và đặt hoa tưởng. Trong khi đó, tại Hà Nội, cuộc tưởng niệm tại tượng đài Lý Thái Tổ diễn ra khá suôn sẻ. Trong đoạn cuối, bức thư viết tiếp rằng “nếu cứ để nạn công an trị hoành hành và đàn áp nhân quyền bừa bãi như trong nhiều năm qua, chính Bí thư thành ủy Đinh La Thăng sẽ là người phải chịu thiệt thòi chính trị và xã hội nhiều nhất, bất chấp những hứa hẹn không mệt mỏi của ông về dân chủ cho nhân dân”. Ông Đinh La Thăng, tân Bí thư thành ủy Sài Gòn. Ông Thăng chưa hồi đáp trước bức thư ngỏ của trên, và VOA Việt Ngữ không thể liên lạc được với công an Sài Gòn để phỏng vấn. Những ngày qua, quan chức được báo chí coi là “tư lệnh” của Sài Gòn đã có các tuyên bố về nhiều vấn đề tại địa phương như “phải dẹp sạch nạn trộm cắp, cướp giật trong ba tháng” hay “phải giải quyết ngay nguyện vọng của dân”. Cuối tháng trước, ông Thăng đã được Ban Chấp hành Trung ương Đảng bầu làm một trong số gần 20 ủy viên của Bộ Chính trị đầy quyền lực ở Việt Nam. Sau đó, hôm 5/2, ngay sau khi được giao nhiệm vụ mới là Bí thư thành ủy TP HCM, ông Thăng nói rằng áp lực lớn nhất của ông lúc này là phải nhận trách nhiệm lãnh đạo một trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ, đầu tàu có sức hút và lan tỏa lớn của khu vực phía nam, là đầu mối giao lưu hội nhập quốc tế…” Với những tuyên bố không kiêng nể, tân Bí thư thành ủy được nhiều người coi là một “Nguyễn Bá Thanh của Sài Gòn”. Ông Thanh từng làm Bí thư thành ủy Đà Nẵng và cũng từng có những phát ngôn mà truyền thông trong nước cho là “ấn tượng” như “cán bộ bây giờ phải biết xấu hổ” hay “phải biến Đà Nẵng thành đô thị đáng sống chứ không phải chán sống”.

Các chuyên gia cho biết cần thực hiện thêm những cuộc nghiên cứu để xác định phải chăng Zika gây ra những dị tật bẩm sinh, như bệnh teo não hay đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh. Tin liên hệ Hơn 5.000 phụ nữ mang thai nhiễm virus Zika ở Colombia Viện Y tế Quốc gia Colombia loan báo có hơn 5.000 phụ nữ mang thai tại nước này bị lây nhiễm virus Zika. Có liên hệ giữa virus Zika với các trường hợp thai nhi dị dạng Trung Quốc xác nhận ca nhiễm Zika đầu tiên từ nước ngoài về Tòa Bạch Ốc yêu cầu Quốc hội chuẩn chi 1,8 tỉ đôla phòng chống Zika Tổng thống Mỹ yêu cầu thông qua 1,8 tỷ đôla chống Zika Zlatica Hoke 17.02.2016 Tổ chức Y tế Thế giới cho biết cách tốt nhất để tránh bị nhiễm virus Zika là không để bị muỗi cắn, vì có thể mất nhiều thời gian mới có thể phát triển một loại thuốc chủng. Khuyến cáo được đưa ra trong lúc các giới chức y tế của Mỹ, Brazil và các nước bị ảnh hưởng khác nói với Hội đồng Kinh tế Xã hội Liên Hiệp Quốc rằng nỗ lực toàn cầu nên tập trung vào việc theo dõi, ứng phó và nghiên cứu. Thông tín viên Zlatica Hoke của đài VOA gửi về bài tường thuật. Các giới chức y tế nói Zika không phải là một loại virus mới. Virus này được khám phá năm 1947 tại Uganda và không ảnh hưởng tới con người cho tới thập niên 1960. Những triệu chứng mà nó gây ra thường bị nhầm lẫn với sốt dangue và sốt đi khòm lưng. Nhưng nhiều vụ lây nhiễm từ năm ngoái cho thấy virus này tạo ra những hậu quả rất tai hại. Ông Patrick Kachur, một chuyên gia của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), cho biết: "Tình hình đang biển đổi rất nhanh, như mọi người có lẽ đã biết, và kết quả là chúng tôi nghe nói tới Zika hầu như mỗi ngày." Các chuyên gia cho biết cần thực hiện thêm những cuộc nghiên cứu để xác định phải chăng Zika gây ra những dị tật bẩm sinh, như bệnh teo não hay đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh. Họ cũng cho biết hiện nay giới hữu trách đang dồn nỗ lực vào việc diệt muỗi và dạy cho công chúng biết cách tự bảo vệ. Ông Moura Wahba, đại biểu của Haiti tại hội nghị hôm 17/2 của Liên Hiệp Quốc bày tỏ lo ngại là virus Zika có thể có ảnh hưởng vô cùng tai hại cho quốc gia nghèo khó của ông. Ông Wahba nói: "Về vấn đề tài trợ, chúng tôi xem đó là một việc khá cấp bách vì chúng tôi đang ở vào giai đoạn cuối của mùa khô, và mặc dù không có nhiều báo cáo về những vụ lây nhiễm, chúng tôi tin rằng khi mùa mưa bắt đầu vào đầu tháng sau chúng tôi có thể có rất nhiều những vụ lây nhiễm virus Zika và những chứng bệnh khác do muỗi lan truyền." Một người lính phân phát những cuốn sách chứa những thông tin về muỗi Aedes aegypti tại các bãi biển ở Copacabana, Rio de Janeiro, 13/2/2016. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính họ cần có 53 triệu đô la để ứng phó với tình hình. Bác sĩ Natela Mennabde, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Ấn Độ, cho biết: "Về công tác nghiên cứu phát triển, có một số chiều hướng mà chúng tôi đang theo đuổi. Về việc Phát triển thuốc chủng, chúng tôi đang kiểm điểm những nỗ lực hiện nay về việc phát triển những loại thuốc chủng có thể có tác dụng. Sẽ phải mất vài tháng trước khi chúng ta có thuốc chủng, nhưng công việc đã tiến triển khá tốt tại hai nhà sản xuất." Công tác nghiên cứu cũng đang được xúc tiến để tạo ra một loài muỗi đực được biến đổi gien để làm cho muỗi cái trong môi trường tự nhiên sản xuất ấu trùng yếu khi giao phối với loài muỗi này. Nếu thành công, cách thức này sẽ làm cho số muỗi trong thiên nhiên giảm đi rất nhiều.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry. Tin liên hệ Mỹ tiếp tục tuần tra bất chấp TQ bố trí phi đạn ở Biển Đông Một giới chức quốc phòng Hoa Kỳ nói với đài VOA rằng 'Chúng ta có khả năng chống lại các phi đạn địa đối không thuộc loại này' Trung Quốc khởi sự xây đảo nhân tạo ở Hoàng Sa Mỹ khẳng định tiếp tục ủng hộ tự do hàng hải ở Biển Đông Trung Quốc bố trí phi đạn ở Hoàng Sa Thủ tướng VN muốn Mỹ đóng vai trò mạnh mẽ hơn ở Biển Đông Trung Quốc hạ giảm tầm quan trọng của Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN Đô đốc Mỹ cảnh báo TQ chớ đưa chiến đấu cơ tới Biển Đông 18.02.2016 Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry chỉ trích Trung Quốc và nói ‘không nên quân sự hóa’ Biển Đông, sau khi có tin cho biết Bắc Kinh đã bố trí phi đạn địa đối không trên một hòn đảo có tranh chấp mà nước này kiểm soát trong thủy lộ chiến lược này. Hôm thứ Tư, ông Kerry nói: “Chúng tôi đã nhiều lần nói về vấn đề Trung Quốc rằng chuẩn mực phải được áp dụng cho tất cả các quốc gia về vấn đề Biển Đông là không được quân sự hóa. Ông nêu cụ thể sự kiện Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cam kết không quân sự hóa vùng biển ông đến Washington năm ngoái và họp với Tổng thống Barack Obama. Ông Kerry nói, “Nhưng có mọi bằng chứng hàng ngày là đã có sự gia tăng quân sự hóa cách này hay cách khác. Điều này gây quan ngại nghiêm trọng. Chúng tôi đã có những cuộc nói chuyện với Trung Quốc và tôi tin là trong vài ngày tới, chúng tôi sẽ mở thêm một cuộc đối thoại rất nghiêm túc về vấn đề này”. Tại Ngũ Giác Đài, các giới chức Mỹ nói với VOA rằng việc bố trí phi đạn của Trung Quốc là một ‘khía cạnh phức tạp’ của các tranh chấp chủ quyền liên quan đến nhiều nước ở Biển Đông. Nguồn tin này cho biết thêm rằng Hoa Kỳ đang theo dõi sát tình hình. Một giới chức Mỹ khác cho đài VOA biết các rocket của Trung Quốc là một phần của hệ thống phòng không HQ-9, có phạm vi hoạt động đến 200 km. Việc bố trí phi đạn của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm, một trong những hòn đảo nhỏ trong khu vực mà Trung Quốc đã mở rộng đáng kể qua công trình nạo vét và xây dựng, được đài truyền hình Fox News của Mỹ tường thuật lần đầu tiên , dựa trên những hình ảnh của công ty vệ tinh tư nhân. Những hình ảnh cho thấy hai cỗ trong 8 bệ phóng phi đạn địa đối không và một hệ thống radar. Thông tín viên VOA ở Ngũ Giác Đài được cho biết “không có lý do gì để nghi ngờ về những hình ảnh này”. Vấn đề phi đạn bùng ra vào lúc Tổng thống Barack Obama kết thúc một hội nghị thượng đỉnh quan trọng với các nhà lãnh đạo Đông Nam Á ở California. Tổng thống Obama đã hối thúc tất cả các bên phải tự chế trong khu vực và ngừng việc quân sự hóa những vùng biển có tranh chấp. Xác nhận của Mỹ và Đài Loan Bản đồ đảo Phú Lâm, trong chuỗi đảo Hoàng Sa. Một giới chức quốc phòng Mỹ sau đó đã xác nhận vụ bố trí phi đạn. Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Đài Loan, Thiếu tướng La Thiệu Hòa, cũng xác nhận tin này và nói: “Các bên liên hệ nên làm việc chung với nhau để duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) và không nên có hành động đơn phương làm gia tăng căng thẳng.” Đảo Phú Lâm (mà Trung Quốc gọi là đảo Vĩnh Hưng) là đảo lớn nhất ở quần đảo Hoàng Sa, nằm ở cực bắc của Biển Đông, phía đông của thành phố Đà Nẵng của Việt Nam. Đảo Phú Lâm đã bị Trung Quốc kiểm soát kể từ năm 1956 và là thành phố thuộc tỉnh Hải Nam, miền nam Trung Quốc. Việt Nam và Đài Loan cũng tuyên bố chủ quyền đối với hòn đảo này. Phản ứng của Trung Quốc Phát biểu trước báo giới hôm thứ Tư, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói truyền thông phương Tây nên chú ý hơn đến những ngọn hải đăng và các cơ sở dự báo thời tiết mà Trung Quốc xây dựng ở Biển Đông. Tại cuộc họp báo sau khi gặp người tương nhiệm Julie Bishop phía Australia đang đi thăm Trung Quốc, ông Vương Nghị không phủ nhận tin tức về việc bố trí phi đạn, mà gọi các tin tức này là “một mưu toan của một số cơ quan truyền thông phương Tây để tạo ra tin tức”. Ông Vương nêu ra điểm ông gọi là quyền của Trung Quốc đối với các cơ sở tự vệ cần thiết và có giới hạn trên những hòn đảo và các bãi đá của mình. Ông Vương nói: “Việc này phù hợp với quyền bảo tồn và tự vệ mà Trung Quốc được phép thực hiện theo luật quốc tế. Vì vậy không nên thắc mắc về vấn đề đó.” Yêu sách chủ quyền của Trung Quốc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông và việc xây dựng ồ ạt ở phía nam đã khiến các nước láng giềng trong khu vực ngày càng quan ngại, ngay trong lúc Bắc Kinh ráo riết vận động để mở rộng các quan hệ thương mại. Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã tăng cường các nỗ lực xây dựng các phi đạo và đảo nhân tạo để củng cố yêu sách chủ quyền của mình. Bắc Kinh đã nhiều lần nói không mưu tìm quân sự hóa Biển Đông, nhưng ngày càng bày tỏ lo ngại về các sứ mệnh tự do hàng hải của Hoa Kỳ trong khu vực, trên biển và trên không. Ý nghĩa của việc bố trí phi đạn Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông và việc xây dựng ồ ạt ở phía nam đã khiến các nước láng giềng trong khu vực ngày càng quan ngại Ông Alexander Huang, Trợ giảng tại trường đại học Tam Cương của Đài Loan, nói việc bố trí phi đạn đã gửi đi một dấu hiệu rõ ràng, tuy không nhất quán, về các ý đồ trong tương lai của Trung Quốc ở Biển Đông. Ông Huang nói diễn biến này gửi ra một tín hiệu trái ngược bởi vì Trung Quốc từng nhiều lần tuyên bố sẽ không quân sự hóa các đảo có tranh chấp. Thêm rằng trong khi vụ tranh chấp ở đảo Phú Lâm chủ yếu là giữa Trung Quốc với Việt Nam và không nhất thiết phải liên quan tới Hoa Kỳ, nó “có thể là một khúc dạo đầu hay chỉ báo cho việc quân sự hóa trong tương lai ở quần đảo Trường Sa”. Ông nói thêm:“Trung Quốc đang chịu áp lực rất lớn lúc này với hội nghị tại Sunnylands và Hoa Kỳ cuộc thảo luận của Nam Triều Tiên đối với việc bố trí hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD ”. Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN Vào lúc Tổng thống Barack Obama kết thúc hội nghị thượng đỉnh kéo dài 2 ngày với các lãnh đạo của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, lần đầu tiên tổ chức trên đất Mỹ, ông nói hai bên đã khẳng định trong cuộc họp về “cam kết mạnh mẽ của họ đối với một trật tự khu vực, nơi mà các quy tắc và tiêu chuẩn quốc tế và quyền của tất cả các quốc gia lớn, nhỏ đều được tôn trọng”. Ông cũng cho biết, trong cuộc họp, các lãnh đạo Mỹ và ASEAN ‘đã thảo luận về sự cần thiết phải có các biện pháp cụ thể ở Biển Đông để hạ giảm căng thẳng, trong đó có việc ngừng các hoạt động bồi đắp thêm, xây dựng mới và quân sự hóa các khu vực có tranh chấp”. Tuy nhiên, chưa rõ Hoa Kỳ và các nước ASEAN sẽ phản ứng thế nào. Trong khi các nước ASEAN có thể thực sự muốn có quan hệ gần gũi hơn với Hoa Kỳ, họ cũng ngày càng lệ thuộc nặng nề vào nền thương mại đang bộc phát của Trung Quốc. Và nếu Hoa Kỳ muốn phản ứng, thì câu hỏi khó khăn hơn là Washington có thể làm được gì để đòi Trung Quốc thay đổi cách hành xử. Tự do hàng hải Ông Ross Darrell Feingold, một cố vấn cấp cao của tổ chức Tư vấn Quốc tế có trụ sở ở Đài Bắc, chuyên về rủi ro chính trị, nêu ra rằng những hành động nhằm khẳng định tự do hàng hải của hải quân Hoa Kỳ đã không khiến cho Bắc Kinh thay đổi cách hành xử. Ông Feingold nói thêm rằng có lẽ điều quan trọng hơn là những gì mà hành động đó nói lên về khả năng của Trung Quốc xử lý các vấn đề quan trọng cùng một lúc. Ông nói tiếp: “Còn hậu quả của cuộc thử nghiệm phi đạn và thử nghiệm hạt nhân của Bắc Triều Tiên, hội nghị thượng đỉnh ASEAN, sự thay đổi chính trị quan trọng tại Đài Loan, những khó khăn trong nước hiện nay – như nền kinh tế, các cuộc điều tra tham nhũng - vậy mà giới lãnh đạo Trung Quốc vẫn tự tin là họ có thể, cùng một lúc, xử lý phản ứng quốc tế đối với vụ bố trí phi đạn của họ”.

Nhà kinh tế Pháp Thomas Piketty Tin liên hệ Eo biển cay nghiệt Giấc mộng vàng lớn nhất của Tập Cận Bình từ khi lên ngôi là đưa Hồng Kông và Đài Loan sớm trở về với lục địa Tết này, ông Tập buồn lắm Chỉ một lối thoát: Lao nhanh ra phía trước! 2016: Một năm sẽ không yên ổn Chúc mừng Tổng Bí thư mới Qua chuyện người, nói chuyện ta Một Đại hội thích chơi đồ cổ Ðường dẫn Blog Bùi Tín Bùi Tín 18.02.2016 Le capital au XXIème siècle (Tư bản trong thế kỷ XXI) là cuốn sách gây tiếng vang lớn trong các học giả, nhà kinh tế, các nhà chính trị Âu, Mỹ suốt hai năm nay. Trong tác phẩm dày hơn một ngàn trang này, nhà kinh tế Pháp Thomas Piketty, năm nay 45 tuổi, nghiên cứu về những bất bình đẳng về kinh tế, thu nhập trong các nền chính trị - kinh tế khác nhau, từ đầu thế kỷ thứ Nhất đến nay. Cuốn sách trình bày những nhận định sâu sắc về kinh tế xã hội dưới các chế độ chính trị khác nhau trong nhiều thời kỳ khác nhau, nhất là về thế kỷ XIX, XX và XXI. Sách do nhà Xuất bản Seuil của Pháp phát hành giữa năm 2013, chỉ trong vòng3 tháng đã bán được hơn 15 vạn cuốn. Đầu năm 2014 sách được dịch ra tiếng Anh, trong 3 tháng bán được 450.000 cuốn. Báo The New York Times số ra ngày 23/3/2014 cho rằng đây là cuốn sách ‘’quan trọng nhất trong năm 2014’’, và cũng có thể là cuốn sách quan trọng nhất trong thập kỷ này. Ngay sau đó, Thomas Piketty được mời sang Hoa Kỳ giảng dạy ở Trường Đại học Harvard. Năm 2014 ông được nhận giải thưởng ‘’Nhà kinh tế tài năng trẻ nhất nước Pháp’’, được giao sáng lập “Trường Kinh tế của nước Pháp” - École d’Économie de France”. Tạp chí Foreign Policy (Chính sách đối ngoại) ở Hoa Kỳ đầu năm 2015 nhận định ông ở trong số “Một trăm trí thức có ảnh hưởng lớn nhất thế giới trong năm qua”. Ông Nguyễn Quang Đỗ Thống, giáo sư gốc Việt ở Paris, đã tóm lược cuốn sách bằng tiếng Pháp, được chuyển qua tiếng Việt trên tạp chí Thời Đại Mới, rất dễ hiểu cho người đọc VN. Điều rất lý thú và bổ ích là cuốn sách đồ sộ của Thomas Piketty đã đề cập đến một vấn đề then chốt của bất kỳ chế độ chính trị, bất cứ thời đại nào, đó là việc phân chia và phân chia lại của cải xã hội, vấn đề cơ bản hệ trọng nhất, liên quan đến cuộc sống của mỗi con người, đến sự tồn vong của một chế độ. Cuốn sách chỉ ra rằng trong những thế kỷ cổ sơ, sản xuất còn tự nhiên, thô sơ, giao thông còn hạn chế, mỗi cộng đồng có phương thức sản xuất riêng, phân chia của cải xã hội còn ít ỏi theo kiểu đồng loạt, cùng làm, cùng ăn, cùng hưởng theo xã hội cộng sản nguyên thủy. Sang thế kỷ XIX sự nghiệp công nghiệp hóa được đẩy mạnh với điện khí hóa, cơ giới hóa, giao lưu rộng khắp, buôn bán toàn cầu... giai cấp tư bản từ sơ khai trở thành tư bản lũng đoạn, chênh lệch thu nhập, giàu nghèo ngày càng mở rộng, bất công xã hội ngày càng lớn, người giâu ngày càng giàu thêm, kẻ nghèo ngày càng thêm nghèo khổ. Do đó mà sinh ra xung đột, dẫn đến chiến tranh, dân di tản, bất ổn xã hội. Thomas Piketty cảnh báo rằng sang thế kỷ XXI, bi kịch lớn nhất, căn nguyên cơ bản của các xung đột trong nội bộ và trong quan hệ quốc tế chính là bất công xã hội, chênh lệch thu nhập ngày càng mở rộng. Vì vậy các chính phủ, các đảng chính trị cần xem việc chấn chỉnh phân phối hợp lý của cải xã hội là trách nhiệm hàng đầu, để phát triển trong an ninh xã hội. Việc thu thuế, chống tham nhũng và lãng phí cũng như thu nhập bất minh, công khai và minh bạch tài chính quốc gia trở thành những vấn đề sinh tử của mọi nước, mọi chế độ. Đáng chú ý nhất trong cuốn Le capital au XXIème siècle là những đoạn nói về chênh lệch thu nhập trong các nước tư bản phát triển ở châu Âu và Bắc Mỹ. Tác giả đã lập nên hàng trăm biểu đồ, hàng trăm bảng thống kê, tính theo tỷ lệ số dân và tỷ lệ thu nhập, trong một xã hội thu nhập trung bình, tính theo đầu người là bao nhiêu. Có nước chậm phát triển ở châu Phi, mức thu nhập này hàng năm chỉ chừng 600 đến 800 US$. Có nước phát triển trung bình đạt 1.500 đến 2.500 US$, (như ở VN, năm 2015 là 2.000 US$ ). Có nước phát triển cao như Đức, Anh, Hoa Kỳ là 30.00 đến 45.000 US$. Thế nhưng thực tế hoàn toàn không phải phân chia đồng đều như vậy. Ông Thomas Piketty cho rằng trên đây là thu nhập trung bình hàng năm, tiếng Pháp là thu nhập ‘’moyen’’ – bình quân của một người dân. Ông gọi người đứng giữa 100%, có thu nhập médian, dịch ra là ‘’trung vị’’. Thực tế có những người thu nhập cao hơn con số trung vị, và cũng có người thu nhập thấp hơn nhiều. Ông tách ra nhóm 10% số người giàu nhất thế giới, thu nhập cao nhất, trên thực tế lại chiếm đến một nửa tài sản chung là 50%. Còn 95% số dân chia nhau 50% tài sản còn lại. Trong nhóm 5% số dân giàu nhất, mức thu nhập cũng chênh lệch nhau ghê gớm, có người gấp 10, gấp trăm mức trung vị. Và trong số 95% chia nhau 50% của cải cũng chia ra số nghèo và số giàu, số giàu tột đĩnh và số nghèo cùng cực. Vậy nếu tính để so sánh người giàu nhất trong số người giàu và người nghèo nhất trong số nghèo, người thu nhập một năm trung bình một tỷ US$ như Bill Gates, người ở châu Phi chỉ có 500$, nghĩa là Bill Gates giàu gấp 2 nghìn lần, vậy là người nghèo nhất ấy phải làm trong 2 nghìn năm mới bằng một tỷ phú Hoa Kỳ. Đây là vết sẹo xấu xa của một xã hội văn minh, ít ai nhận rõ. Dựa vào thống kê Thomas Piketty cho biết nhóm 85 tỷ phú giàu nhất hành tinh hiện nắm giữ 50 % giá trị tài sản toàn thế giới. Tất nhiên trong số đó những người giàu nhất có tài sản trị giá gấp hàng chục lần người giàu thứ 85. Tình hình đó đặt ra cho mọi Nhà nước, chính phủ, chinh đảng, nhà hoạt động xã hội nghĩa vụ phải tìm biện pháp để giảm bớt sự chênh lệch, giảm bớt thu nhập của người rất giâu và tương đối giàu để bù đắp cho những người nghèo và quá nghèo. Nhiều tỷ phú hàng đầu của Hoa Kỳ như Bill Gates, Mark Zuckerberg… đã tự nguyện san sẻ tài sản riêng cho các tổ chức từ thiện quốc tế, cấp học bổng rộng rãi, đóng góp hàng tỷ đô la cho các cơ quan nghiên cứu chữa bệnh hiểm nghèo. Đánh dấu ngày sinh con gái đầu long, vợ chồng Zuckerberg đã tặng 95 % tài sản hiện có (trên 4 tỷ đôla) cho sự nghiệp nuôi dưỡng trẻ em và giáo dục tuổi trẻ trên thế giới. Rất nhiều nhà tỷ phú nghĩ rằng để lại gia tài quá lớn cho con cháu mình không chắc đã là điều hay, có khi còn có hại, nuôi dưỡng tinh thần ỷ lại, lười biếng, không lao động mà giàu to, sinh ra lêu lổng, ăn chơi, mất tính tự lập và tự trọng. Nhiều nhà tỷ phú, triệu phú trước khi chết đã để lại di chúc hiến tặng toàn bộ hay một phần lớn tài sản của mình cho xã hội, các hội từ thiện, các cơ quan nghiên cứu tìm tòi thuốc men chữa bệnh, cho các cháu nhỏ mồ côi, cho các giáo hội, hội Chữ Thập Đỏ... Nhưng việc giải quyết tốt đẹp, bền vững hiện tượng bất công này trước hết thuộc về trách nhiệm của các chính phủ, nhà hoạt động chính trị, chính đảng cầm quyền, các cơ quan lập pháp và hành pháp… của mỗi nước. Có hai kết luận rút ra từ cuốn Le capital au XXIème siècle là : - Chỉ có kiện toàn chế độ dân chủ, xóa bỏ mọi chế độ độc tài cá nhân và mọi chế độ độc đảng toàn trị mới làm cho của cải dồi dào, phân chia thu nhập tương đối hợp lý, giảm bớt bất công xã hội. Tất cả các nước giàu có nhất, phân chia của cải hợp lý nhất đều thuộc về các nước dân chủ thuần thục, xã hội ổn định, hòa hợp, không trừ một nước nào. - Muốn giảm bớt bất công xã hội, chênh lệch giàu nghèo quá đáng cần có một chế độ công khai, trong sáng, minh bạch về tài chính, ngân sách, có kiểm toán chặt chẽ, bài trừ tham nhũng, lãng phí đến mức cao nhất, theo chế độ pháp trị thật nghiêm minh. Mới đây, nhiều học giả và sinh viên Pháp tỏ ý mong muốn Thomas Piketty ra ứng cử tổng thống Pháp năm 2017, nhưng ông đã từ chối, tự cho mình chỉ là nhà khoa học. Ngày 1/1/2015 ông cũng không nhận Huân chương Bắc đẩu Bội tinh của Chính phủ Pháp, viện cớ rằng một tác phẩm khoa học nên để cho giới khoa học và công luận thẩm định chân giá trị là quá đủ rồi. * Blog của nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ. Bùi Tín Nhà báo Bùi Tín hiện sống tự do ở Pháp, là một nhà báo chuyên nghiệp, một nhà bình luận thời sự quốc tế, và là cộng tác viên thường xuyên của đài VOA. Ðối tượng chính của nhà báo Bùi Tín là giới trí thức trong và ngoài nước, đặc biệt là tuổi trẻ Việt Nam quan tâm đến quê hương tổ quốc.

Tên lửa Klub trang bị cho tàu ngầm Kilo. Loại tên lửa Klub có tầm bắn khoảng 300km và vì thế, theo các chuyên gia, các thành phố ven biển của Trung Quốc có thể trở thành mục tiêu trong bất kỳ cuộc xung đột nào. Tin liên hệ Mỹ tiếp tục tuần tra bất chấp TQ bố trí phi đạn ở Biển Đông Một giới chức quốc phòng Hoa Kỳ nói với đài VOA rằng 'Chúng ta có khả năng chống lại các phi đạn địa đối không thuộc loại này' Mỹ phản đối Trung Quốc ‘quân sự hóa’ Biển Đông Trung Quốc khởi sự xây đảo nhân tạo ở Hoàng Sa Mỹ khẳng định tiếp tục ủng hộ tự do hàng hải ở Biển Đông Trung Quốc bố trí phi đạn ở Hoàng Sa Thủ tướng VN muốn Mỹ đóng vai trò mạnh mẽ hơn ở Biển Đông Đô đốc Mỹ cảnh báo TQ chớ đưa chiến đấu cơ tới Biển Đông Trung Quốc liên tục gửi thông điệp cho Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN Ðường dẫn Trang chuyên đề: Tranh chấp Biển Đông VOA Tiếng Việt 18.02.2016 Tên lửa Klub Việt Nam mua của Nga “có thể đánh trúng các thành phố ven biển của Trung Quốc”, trong khi các hỏa tiễn của Bắc Kinh đặt trên đảo Phú Lâm “đe dọa đảo Lý Sơn ở Quảng Ngãi”. Đó là nhận định của các chuyên gia, trong bối cảnh Trung Quốc mới bố trí 8 bệ phóng tên lửa đất đối không tân tiến cùng một hệ thống radar ở quần đảo Hoàng Sa. Các quan chức quốc phòng Mỹ cho biết đó là hệ thống phòng không HQ-9, có tầm bắn khoảng 200 km, và là mối đe dọa đối với bất kỳ máy bay nào, cả dân sự lẫn quân sự. Giới quan sát cho rằng động thái của Trung Quốc cho thấy rằng Việt Nam vẫn nằm trong tầm ngắm của Bắc Kinh, nhất là khi quan hệ giữa hai nước láng giềng vấp phải nhiều sóng gió thời gian qua. Theo báo chí Việt Nam, đảo Phú Lâm cách đảo Lý Sơn thuộc tỉnh Quảng Ngãi khoảng 200 km. Dù một loạt các quốc gia, trong đó có cả các nước không tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc như Hoa Kỳ, đã lên tiếng, tính tới 8 giờ tối 18/2, chính quyền Hà Nội vẫn im lặng, chưa phát đi tuyên bố chính thức nào. Trên trang web của Bộ Ngoại giao Việt Nam, tuyên bố mới nhất của người phát ngôn là “về việc Triều Tiên tiến hành vụ phóng sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo”. ‘Hành động phiêu lưu’ Bản đồ đảo Phú Lâm, trong chuỗi đảo Hoàng Sa. Đảo Phú Lâm cách đảo Lý Sơn thuộc tỉnh Quảng Ngãi khoảng 200km. Trong khi đó, nhiều cựu quan chức nhà nước, trong đó có Tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên trưởng Ban Biên giới chính phủ Việt Nam, đã mạnh mẽ bày tỏ quan ngại về bước đi mới nhất của Trung Quốc. Có thể nói đây là một bước leo thang mới về mặt quân sự. Họ tìm mọi cách để khống chế, độc chiếm biển Đông thông qua các hoạt động khác, trong đó không thể không có các hoạt động về quân sự. Việc Trung Quốc đưa giàn tên lửa đất đối không ra đảo Phú Lâm, quần đảo Hoàng Sa, là một trong các bước đi đó... TS. Trần Công Trục, nguyên trưởng Ban Biên giới chính phủ Việt Nam, nói. Ông Trục nhận định với VOA Việt Ngữ rằng đây là hành động “rất là nghiêm trọng, rất là nguy hiểm” và “thậm chí là rất phiêu lưu” của Trung Quốc. Ông nói thêm: “Có thể nói đây là một bước leo thang mới về mặt quân sự. Họ tìm mọi cách để khống chế, độc chiếm biển Đông thông qua các hoạt động khác, trong đó không thể không có các hoạt động về quân sự. Việc Trung Quốc đưa giàn tên lửa đất đối không ra đảo Phú Lâm, quần đảo Hoàng Sa, là một trong các bước đi đó. Dư luận, theo tôi nghĩ, không hoàn toàn ngạc nhiên vì việc họ dùng sức mạnh để tiến hành các hoạt động trên biển Đông là điều họ đã và đang làm. Trong thời gian sắp tới, họ sẽ làm mạnh mẽ như vậy. Việc này diễn ra vào thời điểm này là hành động có tính chất thách thức, đe dọa bằng vũ lực đối với các nước trong khu vực mà một số các nước liên quan khác, thậm chí cả Hoa Kỳ, mà can dự vào biển Đông.” Cựu quan chức nhà nước coi việc ông gọi là là “mang vũ khí chiến tranh ra Hoàng Sa” sẽ gây ra một cuộc chạy đua vũ trang, khiến các nước quanh khu vực biển Đông, như Việt Nam và Philippines, “phải tìm mọi cách nâng cao hơn nữa khả năng phòng thủ của mình”, “đáp trả lại mối đe dọa của Trung Quốc”. Một trang mạng chuyên về chiến lược quốc phòng có trụ sở ở Mỹ từng đăng một bài viết nói rằng Trung Quốc đã lên tiếng khiếu nại, sau khi Moscow đồng ý bán 50 tên lửa hành trình Klub trang bị trên tàu ngầm cho Hà Nội. Các nhà quan sát tình hình khu vực nhận định rằng việc Hà Nội mua loại tên lửa của Nga là một dấu hiệu nữa cho thấy quyết tâm của Việt Nam nhằm đương đầu với Trung QuốcCó thể nói đây là một bước leo thang mới về mặt quân sự. Họ tìm mọi cách để khống chế, độc chiếm biển Đông thông qua các hoạt động khác, trong đó không thể không có các hoạt động về quân sự. Việc Trung Quốc đưa giàn tên lửa đất đối không ra đảo Phú Lâm, quần đảo Hoàng Sa, là một trong các bước đi đó... Loại tên lửa Klub có tầm bắn khoảng 300km và vì thế, theo các chuyên gia, các thành phố ven biển của Trung Quốc có thể trở thành mục tiêu trong bất kỳ cuộc xung đột nào. Việt Nam là quốc gia Đông Nam Á đầu tiên trang bị tên lửa tấn công các mục tiêu trên bộ cho đội tàu ngầm và chiến hạm. Hà Nội chưa chính thức lên tiếng trước các thông tin về tên lửa Klub, nhưng báo chí Việt Nam đưa tin, các tàu ngầm Việt Nam mua của Nga được trang bị tên lửa hành trình Klub “có thể tấn công cả mục tiêu trên đất liền”. Không chỉ đưa tên lửa tới đảo tranh chấp, Trung Quốc còn xây các đường băng ở cả Trường Sa và Hoàng Sa. Tháng 11 năm ngoái, các bức ảnh trên Internet dường như cho thấy các chiến đấu cơ J-11 của Trung Quốc hạ cánh trên đường băng mới xây tại đó. Sớm lập vùng Nhận dạng phòng không? Chiến đấu cơ J-11 của Trung Quốc bay ngang bầu trời đảo Hải Nam. Các nhà phân tích cho rằng các tên lửa đất đối không tân tiến, một hệ thống radar và một đường băng là những yếu tố cần thiết để triển khai hiệu quả một Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ). Quân đội Trung Quốc mấy chục năm nay không có chiến tranh rồi. Cho nên bây giờ Trung Quốc rất cần những anh có thực tế chiến đấu, đề bạt những anh đã kinh qua thực tế chiến đấu, đặc biệt là với Việt Nam... Ông Dương Danh Dy, cựu quan chức ngoại giao hiện nghiên cứu về quan hệ Việt-Trung, nhận xét. Ông Trục cũng đồng ý với quan điểm của một số nhà phân tích cho rằng hành động của Trung Quốc là để “dằn mặt” Việt Nam, và nhiều khả năng đây là một bước tiến nữa dẫn tới việc lập ADIZ. Trong một động thái khác của Trung Quốc có thể khiến Hà Nội thêm phần quan ngại, Quân ủy Trung ương Trung Quốc mới đây đã bổ nhiệm ông Lý Tác Thành làm chỉ huy lực lượng bộ binh của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa. Cựu chiến binh 63 tuổi này từng là một trong những người hoạch định cuộc chiến biên giới Việt – Trung và được coi là người hùng của quốc gia đông dân nhất thế giới. Trước đó, ông Lý là một trong các sĩ quan cao cấp của Trung Quốc được Chủ tịch Tập Cận Bình thăng cấp thượng tướng. Nhận định về diễn biến này, ông Dương Danh Dy, cựu quan chức ngoại giao hiện nghiên cứu về quan hệ Việt-Trung, nói: “Quân đội Trung Quốc mấy chục năm nay không có chiến tranh rồi. Cho nên bây giờ Trung Quốc rất cần những anh có thực tế chiến đấu, đề bạt những anh đã kinh qua thực tế chiến đấu, đặc biệt là với Việt Nam. Những thằng mà đã chiến đấu với Việt Nam thì ít nhất là nó cũng hiểu quân đội mình hơn. Nó hiểu mình hơn những thằng khác. Đề bạt thằng chống Việt Nam, chứng tỏ nó [Trung Quốc] coi trọng chuyện chiến đấu với Việt Nam sắp tới. Nó nhằm vào cuộc chiến đấu với Việt Nam. Đấy là điều mà Việt Nam phải chú ý”. Ngoài Trung Quốc, Việt Nam và Đài Loan cũng tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, nơi từng xảy ra trận hải chiến làm hàng chục binh sĩ Việt Nam Cộng hòa thiệt mạng. Bắc Kinh tuyên bố rằng nước này không mưu tìm việc quân sự hóa trên các hòn đảo ở biển Đông, nhưng điều đó không có nghĩa là họ không thiết lập hệ thống phòng thủ. Trong khi đó, bà Linda Jakobson, một nhà nghiên cứu độc lập và là một học giả tại Viện nghiên cứu chính sách quốc tế Lowy ở Sydney, từng nói với VOA Việt Ngữ rằng thái độ “khó lường” của Trung Quốc khiến Việt Nam quan ngại và có thể khiến các quốc gia khác chi nhiều tiền hơn cho quốc phòng.

Ngày 30/1/2016, Mỹ đã cho tàu khu trục có tên lửa dẫn đường USS Wilbur Curtis áp sát đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa. Tin liên hệ Trung Quốc khởi sự xây đảo nhân tạo ở Hoàng Sa Trung Quốc đã khởi sự hoạt động xây cất quy mô lớn tại quần đảo Hoàng Sa mà Việt Nam có tuyên bố chủ quyền Mỹ khẳng định tiếp tục ủng hộ tự do hàng hải ở Biển Đông Trung Quốc bố trí phi đạn ở Hoàng Sa Thủ tướng VN muốn Mỹ đóng vai trò mạnh mẽ hơn ở Biển Đông Việt Nam ‘thoát Trung’ nhờ các hội nghị như Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN? Đô đốc Mỹ cảnh báo TQ chớ đưa chiến đấu cơ tới Biển Đông Thủ tướng Dũng lấy lại thanh thế tại Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN? Ðường dẫn Trang chuyên đề: Tranh chấp Biển Đông 18.02.2016 Việc Trung Quốc bố trí các phi đạn địa đối không ở Biển Đông có thể gây phức tạp cho vụ tranh chấp lãnh hải trong vùng, nhưng các giới chức nói nó không đưa đến sự kết thúc các cuộc tuần tra và bay trên không của Hoa Kỳ. Một giới chức quốc phòng Hoa Kỳ nói với đài VOA rằng, “Chúng ta có khả năng chống lại các phi đạn địa đối không thuộc loại này.” Một giới chức khác nói với đài VOA với điều kiện không nêu danh tính vì tính chất nhạy cảm của vấn đề: “Chúng ta đang tăng cường trật tự chính ở Biển Đông và tôn trọng luật quốc tế.” Hình ảnh do công ty ImageSat International công bố tuần này cho thấy các phi đạn địa đối không tối tân trên đảo Phú Lâm đang có tranh chấp ở vùng Biển Đông đã “gây quan ngại” cho Ngũ Giác Đài, theo lời ông Bill Urban, giới chức phụ trách giao tế của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ. Hệ thống phòng không HQ-9 của Trung Quốc – hệ thống mà các giới chức nói với đài VOA đã được chụp hình ở đảo Phú Lâm – có tầm xa khoảng 200 kilomet. Các chuyên gia phân tích nói đó sẽ là hệ thống phòng thủ phi đạn tầm xa tối tân nhất bố trí ở một hòn đảo trong Biển Đông. Một hệ thống như thế tiêu biểu cho một mối đe dọa lớn đối với các máy bay bay gần đó. 'Quân sự hóa' Ảnh vệ tinh cho thấy các công trình xây dựng gần đây của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm. Hình ảnh các phi đạn Trung Quốc trên đảo Phú Lâm được đưa ra chưa đầy một tháng sau khi Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố nước ông sẽ không tham gia vào việc “quân sự hóa” ở vùng Biển Đông. Tuy nhiên, ông Nghị nói thêm rằng có thể cần đến “sự tự vệ.” Một giới chức quốc phòng Hoa Kỳ bác bỏ khái niệm một quốc gia sẽ tìm cách phân loại các phi đạn địa đối không vào hạng mục nào khác hơn là quân sự hóa. Giới chức này nói với Đài VOA, cũng với điều kiện không nêu danh tính, và cũng vì tính cách nhạy cảm của vấn đề: “Đây có phải là một hệ thống chào mừng? Một cách để bảo đảm an toàn hàng hải?... Rõ ràng là không phải thế.” Các giới chức Hoa Kỳ đã bày tỏ sự chống đối việc Bắc Kinh ồ ạt xây dựng các hòn đảo ở Biển Đông, biến những bãi đá bị chìm một phần dưới nước và những bãi cạn thành những sân bay khổng lồ có khả năng cung cấp tiện nghi cho máy bay quân sự. Nhưng việc bố trí các phi đạn tối tân đánh dấu một sự lấn lướt khác mà một giới chức quốc phòng cấp cao nói là chứng tỏ “ý đồ” của Trung Quốc. Hệ thống phản công 'Chaff and Flares' Phi đạn Tomahawk được phóng đi từ tàu khu trục có tên lửa dẫn đường USS Barry. (Ảnh tư liệu). Một trong những công cụ quân đội Mỹ sử dụng để chống lại các phi đạn địa đối không là phi đạn cruise Tomahawk. Bởi lẽ các phi đạn đe dọa đến máy bay hoạt động trong khu vực, các phi cơ quân sự của Hoa Kỳ đã sử dụng các hệ thống phản công gọi là “chaff and flares” để chống lại mối đe dọa. Các phi đạn địa đối không đi tìm hơi nóng phát ra từ một máy bay phản lực, vì thế hệ thống phản công có tác dụng đánh lạc hướng định vị nhiệt của các phi đạn. Một giới chức Hoa Kỳ mô tả chất liệu sử dụng trong hệ thống phản công này gọi là “chaff” như “một trái bom hoa giấy làm bằng vụn nhôm.” Đám mây kim khí phản chiếu được phát ra có thể đánh lạc hướng sự chú ý của phi đạn ra khỏi máy bay phản lực. “Flares” là những chất kim khí nóng cháy ở các nhiệt độ thường là cao hơn hơi thoát ra từ động cơ phản lực. Điều này cũng gây khó khăn cho phi đạn nhắm trúng vào nhiệt của phản lực cơ, giúp cho phi cơ có đủ thời giờ bay ra khỏi tầm ngắm. Một công cụ khác mà quân đội Hoa Kỳ sử dụng để chống lại các phi đạn địa đối không là phi đạn cruise Tomahawk. Các phi đạn này có thể tấn công các mục tiêu trên mặt đất từ ngoài tầm của hệ thống HQ-9. Một giới chức Hoa Kỳ giải thích “Phản công tốt nhất là một cách tự vệ tốt.” Tuy nhiên, một giới chức khác cảnh báo rằng một hệ thống phi đạn địa đối không như HQ-9 có thể đi kèm với các loại vũ khí khác, vì thế bảo vệ một máy bay phản lực sẽ phức tạp hơn nhiều so với việc chỉ sử dụng có một công cụ. Ngoại giao trước hết Bất kể việc củng cố quân sự đang diễn tiến, các giới chức Hoa Kỳ vẫn kêu gọi tất cả các bên trong vùng giải quyết các tranh chấp lãnh hải qua đường lối ngoại giao. Sĩ quan phụ trách giao tế của Ngũ Giác Đài Bill Urban nói, “Chúng tôi tiếp tục khuyến khích tất cả các nước đòi chủ quyền xác minh những khẳng định lãnh địa và lãnh hải theo đúng luật pháp quốc tế và cam kết xử lý hay giải quyết tranh chấp một cách hòa bình”.

Các viên chức nhà nước CSVN thường hay nói rằng công hàm 1958 của ông Phạm Văn Đồng là « vũ khí tuyên truyền » của Trung Quốc. Thực ra điều này chỉ có thể thuyết phục được các học giả trong nước. Vì không có điều kiện tiếp cận thông tin, hoặc do áp lực của « sổ lương » hay « sổ hưu », do đó các học giả VN dễ dãi tin theo. Trong lúc các tác phẩm của các học giả, những nhà nghiên cứu quốc tế… những người thân VN thì cho rằng công hàm 1958 của ông Phạm Văn Đồng đã làm yếu đi hồ sơ chủ quyền của VN tại HS và TS. Có người trung dung, không thân phe nào, cho rằng VN đã bị « estopped – forclusion », tức bị mất tố quyền. Phía Trung Quốc, mới đây cũng lên tiếng rằng VN đã bị « Estoppel » nhưng không biết là vào trường hợp nào ?. Theo người viết thì công hàm 1958 đã khiến VN bị mắc vào trường hợp « estoppel par acquiescement - estoppel by acquiscence ». (Ý nghĩa của thật từ luật học « Estoppel » là thế nào, lý ra phải cần một nhà luật học giàu kinh nghiệm, để có thể giảng nghĩa nói rõ rệt về các « trường phái » Estoppel trên thế giới. Chưa thấy có học giả người Việt nào nói về Estoppel một cách đầy đủ và thuyết phục. Thật đáng tiếc). Tiểu đoạn này thử đặt giả sử rằng công hàm 1958 của ông Phạm Văn Đồng không hề hiện hữu. Ông Phạm Văn Đồng chưa bao giờ ký, và nhà nước VNDCCH chưa bao giờ ra tuyên bố bất kỳ liên quan lãnh thổ và hải phận của Trung Quốc. Câu hỏi đặt ra là chủ quyền của Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa có bị mất vào Trung Quốc hay không ? Học giả Monique Chemillier-Gendreau, sau khi phản bác ý kiến một số học giả quốc tế cho rằng công hàm Phạm Văn Đồng khiến VN bị vướng nguyên tắc « estoppel », đã có ý kiến về việc này : « Néanmoins, son silence devant l’affirmation de souveraineté chinoise sur les iles peut être interprété comme un acquiescement, et cela autant plus qu’il est renforcé par la déclaration relative aux zones de combat et les articles du Nhan Dan. »Tạm dịch : « dầu vậy, sự im lặng (của nhà nước VNDCCH) trước sự khẳng định chủ quyền của Trung Hoa tại các đảo có thể được hiểu như là một sự đồng thuận. Việc này càng được củng cố qua các tuyên bố liên quan đến vùng chiến sự và những bài viết trên báo Nhân Dân. » Thế nào là « sự đồng thuận – acquiescement » và hiệu lực pháp lý của nó như thế nào ? « l’Acquiescement » được định nghĩa là « thuật ngữ thuộc quá trình tố tụng chỉ định hành vi qua đó một bên tranh chấp, một cách minh thị hay mặc thị, vô điều kiện hay có điều kiện, chấp nhận một nghĩa vụ hay một yêu cầu của bên kia. » Theo tập quán quốc tế, (thể hiện qua các án lệ của các tòa án quốc tế), ít khi nào một bên bị mắc « acquiescement » chỉ vì một dấu hiệu (ưng thuận) đơn lẻ nào đó. Một « sự đồng thuận – acquiescement » luôn là sự kết tinh của một quá trình logic, một tập hợp những « dấu hiệu » thể hiện trong một thời gian lâu dài, từ đó cấu thành một « lập trường » (một thái độ) của một bên.Ý kiến của học giả Monique Chemillier-Gendreau, trong bối cảnh phản bác ý nghĩa VN bị ràng buộc theo nguyên tắc « estoppel », như đã thấy trong câu dẫn trên, VN đã thể hiện một loạt các hành vi có thể cấu thành yếu tố « đồng thuận ». Sau khi Trung Quốc ra tuyên bố đơn phương về lãnh thổ và hải phận ngày 4 tháng 9 năm 1958 (Tuyên bố này có hình thức « décision[ii] - quyết định » hơn là hình thức « notification[iii] »). Theo tập quán quốc tế, các nước nếu công nhận lập trường này, sẽ gởi công hàm trả lời mang hình thức « reconnaissance[iv] – công nhận ». Trường hợp không đồng ý thì gởi công hàm « phản đối – protestation[v] ». Giả sử rằng phía VN « im lặng », không bày tỏ bất kỳ một hành vi nào liên quan đến tuyên bố của Trung Quốc. (Tức giả sử rằng công hàm Phạm Văn Đồng không hiện hữu). Theo tập quán quốc tế, thái độ « im lặng » này sẽ được hiểu là sự « đồng ý ám thị - consentement tacite ». Thí dụ trường hợp Trung quốc ra tuyên bố về vùng « Nhận diện phòng không » ngày 23-11-2013. Tuyên bố này phù hợp với công pháp quốc tế. Điều 1 của Công ước Chicago 1944 qui định vùng bầu trời phía trên lãnh thổ, lãnh hải và vùng tiếp cận lãnh hải của một quốc gia thì thuộc chủ quyền của quốc gia đó. Tức là trong vòm trời đó, quốc gia có đầy đủ thẩm quyền quốc gia đối với người hay các phương tiện qua lại. Một quốc gia bất kỳ nếu không lên tiếng phản đối, hay bảo lưu một điều nào đó trong tuyên bố (như chồng lấn vùng không gian, không chấp nhận việc đe dọa sử dụng vũ lực – theo điều 3 của Tuyên bố...) thì tuyên bố này tự động có hiệu lực. Thì thái độ « im lặng » của VN sau khi TQ tuyên bố về lãnh thổ và hải phận của họ năm 1958, có nghĩa là sự « đồng ý ám thị », một hình thức thụ động của nguyên tắc « acquiescement ». Một số hành vi khác củng cố thái độ « đồng thuận » của VN (về chủ quyền của TQ tại HS), điều này học giả Monique Chemillier-Gendreau đã nhắc tới. Đó là các bài viết trên báo Nhân Dân vào thập niên 60 nhìn nhận vùng biển Hoàng Sa (mà Đệ thất hạm đội của Mỹ đang hoạt động) thuộc về TQ. Hoặc các bản đồ do Bộ Tổng tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam xuất bản năm 1960 (trên đó quần đảo Nam Sa – tức Trường Sa - được đánh dấu là lãnh thổ Trung Quốc). Hay bản đồ do Cục Bản đồ Việt Nam xuất bản năm 1972, trong đó quần đảo Nam Sa được chú thích bằng tiếng Hoa, chứ không phải bằng tiếng Việt, tiếng Anh hay tiếng Pháp. Thái độ khác, quan trọng hơn cả là sự « im lặng » của VNDCCH vào tháng giêng năm 1974 khi Trung quốc dùng vũ lực xâm lăng Hoàng Sa của VN.Hành vi xâm lăng của TS đòi hỏi các bên Việt Nam phải có một thái độ dứt khoát. Phía VNCH đã có hành động quyết liệt, sử dụng quyền « tự vệ chính đáng » để bảo vệ lãnh thổ bằng vũ lực, sau đó bằng những tuyên bố tố cáo hành vi TQ trước cộng đồng quốc tế. Các hành vi này đã khẳng định chủ quyền của VN tại Hoàng Sa cũng như vùng biển chung quanh. Sự im lặng của VNDCCH được hiểu là « đồng ý ám thị » hành vi của Trung quốc là chính đáng. Mặt khác, các bên VNDCCH và MTGPMN từ chối ký tên vào bản tuyên bố phản đối TQ do phía VNCH đề nghị. Các điều này kết tinh, đồng thời củng cố, yếu tố « acquiescement - đồng thuận » của VN về các đòi hỏi về danh nghĩa chủ quyền của TQ tại HS và TS. Các án lệ, kết quả phán quyết dựa trên thái độ « đồng thuận – acquiescement » của một bên có rất nhiều. Các trường hợp nổi tiếng như phán quyết của Trọng tài Max Huber trong vụ tranh chấp các đảo Palmas (l'acquiescement de l'Espagne) năm 1934. Vụ tranh chấp lãnh thổ giữa Bỉ và Hòa Lan (CIJ 20 juin 1959). Tranh chấp Thái-Miên về ngôi đền Préah-Vihéar (CIJ 15 juin 1962). Vụ Barcelona, phán quyết CIJ ngày 24-7-1964. Hay phán quyết ngày 22-12-1965 tranh chấp Pháp-Hoa Kỳ... Tức là, có hay không có công hàm 1958 của ông Phạm Văn Đồng, hoặc là công hàm này có hiệu lực hay không có hiệu lực, các tranh cãi của các học giả VN sẽ không làm thay đổi cốt lõi của vấn đề : VNDCCH đã nhìn nhận những đòi hỏi về chủ quyền của TQ tại HS và TS. Tức là, người đã nằm trong quan tài và nắp áo quan đã đóng lại. Tranh cãi về công hàm Phạm Văn Đồng tương tự việc có cần đóng đinh hay không đóng đinh nắp quan tài. Vấn đề đáng lẽ phải là : có ai kiểm soát rằng người trong hòm có thật sự chết hay chưa ? Hay là có phương pháp nào để cứu sống người trong hòm hay không ? Một thực tế pháp lý cần phải được phản biện bằng các lý lẽ, chứng cứ pháp lý, chứ không thể phản biện bằng những lý lẽ sai (do bóp méo dữ kiện lịch sử, pháp lý) hay bằng thái độ đà điểu. Phải nhìn nhận thực tế « pháp lý » này để « mở đường » khác cho VN hầu thoát khỏi bế tắc do giàn khoan 981 đem lại trên thềm lục địa VN. Và đó là vấn đề mà người viết sẽ trình bày trong bài sắp tới. Trương Nhân Tuấn (FB Trương Nhân Tuấn) Monique Chemillier-Gendreau, sdd, tr 123. [ii] Nguyen Quoc Dinh, Patrick Daillier, Mathias Forteau, Alain Pellet - Doit International Public, L.G.D.J, 8e Edition, đoạn 242, tr 405 [iii] Doit International Public , sdd, đoạn 242, tr 405. [iv] Doit International Public , sdd, đoạn 237, tr 396.[v] Doit International Public , sdd, đoạn 237, tr 396-397.

Cách đây chừng nửa năm, trên tàu từ Erfurt về Ilmenau. Tôi gặp em, cô gái xinh như bước ra từ bức tranh thuỷ mặc. Hẳn khi em liếc mắt, bọn đàn ông đa cảm như tôi sẽ đổ khuỵ xuống chân nàng. Chẳng hiểu sao chúng ta lại ngồi gần nhau, cùng một hàng ghế (mỗi hàng 2 ghế!). Hỏi vài câu xã giao thì mới biết em tên là Trịnh Tư Trác (Sizhuo Zheng), từ Trung Quốc sang Đức học là vì có cậu bạn trai đang học ở Ilmenau, xin mãi thì cũng có một trường ở Đức chấp nhận sang học, dù khá xa nơi bạn trai học. Mỗi 2 tuần em xuống với bạn trai một lần. Câu chuyện đang bon, thì tàu về Ilmenau bị trục trặc sau 1-2 trạm dừng (chuyện hiếm có), thế là cả tàu phải đi bằng xe buýt để về nơi cần đến. Ngặt nỗi em chẳng còn tiền mặt, mà buýt thì yêu cầu tiền mặt hoặc xu. Thấy thế chàng trai Việt bảo: Tôi cho cô mượn, về đến nơi cô lại trả tôi. Cô gái nở nụ cười nguy hiểm chết người kia với ánh mắt hàm ơn người lạ. Mình nghĩ bụng: giai Việt bọn anh ga-lăng có thừa, hihi… Bus đi được dăm phút, cô gái chủ động bắt chuyện: – Trước khi sang đây, anh ở đâu của Việt Nam? – Tôi sinh ở Hà Tĩnh, sống và làm việc ở Hà Nội, thưa cô! – Ồ, Hà Nội có phải là “thành phố ở trong bờ một dòng sông” không? Rồi cô đưa iPad ra viết chữ Hà Nội bằng tiếng Trung. Cô hỏi: tiếng Việt viết chữ Hà Nội thế nào, tôi viết lại chữ Hà Nội bằng tiếng Việt cho cô. Xe chòng chành theo những gò núi quanh co. Ánh mắt em cũng chòng chành. Tôi cũng nghiêng nghiêng từng nhịp. Cô kể: nhà cô ở Bắc Kinh. Là con duy nhất trong gia đình (do chính sách một con của Trung Quốc). Tôi bảo, thế mà vì một chàng trai để bỏ cả gia đình mà đi cả nửa vòng trái đất qua đây, thì tình yêu đó phải lớn lắm. Em cười! Rồi em hỏi tôi: có phải trước đây nước anh dùng chữ Trung Quốc không. Tôi bảo đúng, nhưng đó là thuở lâu lắm rồi. Tôi chém nửa đùa, nửa thật: Chúng tôi luôn cố gắng cải hoá tiếng Trung để thành tiếng Việt, mệt quá chả muốn cải nữa, đành tặc lưỡi dùng chữ la-tinh. Rồi chả hiểu sao tôi kể với em về sự tự tôn của nước tôi. Về sự kiên cường, về ý thức độc lập, nhưng cũng kể em nghe về tâm hồn nước tôi qua những câu chuyện văn chương. Tôi kể với em, nước tôi nhỏ, nhưng tâm hồn người nước tôi rộng mở; chúng tôi lấy sự nhân văn làm vũ khí trước mọi sự man rợ, cuồng điên của giặc thù. Nước tôi nhỏ nhưng chắc chắn đã và sẽ đánh đuổi mọi loại giặc ngoại xâm, bằng chứng là trong quá khứ, Pháp hay Mỹ, và kể cả nước em nhiều lần kéo quân đến nước tôi… Nhưng kết cục vẫn phải bỏ thây, hoặc chạy thoát thân cả người lẫn ngựa. Nói chung là, giai Việt ga-lăng không thiếu, và sức chiến đấu có thừa, em ạ! Thế rồi xe dừng bến. Một cái ôm xã giao chào tạm biệt đầy lịch lãm, và em không quên đưa lại tiền cho giai Việt ngay khi gặp bạn giai, he he! — 17/2 với người Việt là một khoảng ký ức đau thương và căm phẫn. Tôi cũng ở trong trạng thái cảm xúc đó. Gia đình tôi có bác ruột hi sinh vì chống Polpot mà đứng sau là giặc Tàu. Biết đó để tưởng nhớ quá khứ và phòng vệ, nhưng chúng ta vẫn cần phải sống cho hiện tại và tương lai. Sự phòng vệ của chúng ta ngoài vũ khí, còn là tri thức, sự nhân văn và lòng tốt. P/S: Bỏ tinh thần dân tộc sang một bên để thấy thế này: Một điều chắc chắn là để Việt Nam mạnh lên và không bị nguy cơ thôn tính bởi anh bạn láng giềng, người trẻ Việt cần phải nâng cao thực lực và ĐOÀN KẾT. Mọi ngõ ngách của làng học thuật ở châu Âu, không đi đâu mà lại không thấy bóng dáng người Trung Quốc. Nhìn chung họ học giỏi, đoàn kết, và rất… “dân tộc chủ nghĩa”. Ilmenau, 17/02/2016 Lê Ngọc Sơn (Blog Tôi Thích Đọc)

Hơn chục năm trước, tôi đến chúc Tết một cán bộ cấp Phòng mà tôi rất nể trọng. Hắn thông minh, đa tài, thẳng thắn, đôi lần từng cãi lại mệnh lệnh của tôi nhưng cũng đã từng tham mưu giúp tôi khá nhiều ý kiến độc đáo và thú vị; đặc biệt, những bài viết của hắn dù rất gai góc, đụng chạm nhưng tôi không thể không duyệt in trên tạp chí của Viện. Trong suốt 20 phút, chúng tôi đã nói với nhau khá nhiều điều tâm đắc về Tết, về Xuân và sự đời. Lúc chia tay, tôi bảo: Ảnh minh họa - Này ông! Khi nào ông về hưu thì nên làm trưởng thôn nhá. - Sao lại làm trưởng thôn ạ? - Cái sân nhà ông có thể họp cả thôn được mà. - Bác thật khéo đùa! Nhờ hồng phúc tổ tiên, nhờ ơn giời chứ không phải là ơn đảng, chính phủ đâu nhá, và ơn bà xã em tính toán, tằn tiện nửa đời mới có được không gian này! Nhưng chỉ để chơi cho vui thôi. Về hưu là em trưởng thành đảng. - Ông vừa nói gì nhỉ ? Trưởng thành đảng ư? - Vâng! Về hưu là em trưởng thành đảng! Nghe lạ tai lắm sao, thưa đồng chí bí thư đảng ủy Viện! Chúng tôi cùng cười vang. Chà! Cái thằng cha này, lúc nào nó cũng đưa ra những ý tưởng mới mẻ và thú vị. Mấy năm sau, tôi về hưu nhưng quý trọng nhau nên anh em tôi vẫn thường xuyên gọi điện thăm hỏi nhau, thi thoảng gặp nhau trong vài cuộc hội thảo và các cuộc gặp mặt cuối năm của đơn vị, vẫn chia sẻ nhiều chuyện cùng quan tâm. Tuy vậy, chúng tôi dường như đã quên hẳn câu chuyện năm xưa. Cuối năm vừa rồi, tại cuộc gặp hưu trí thường niên của cơ quan, lần đầu tiên hắn xuất hiện với tư cách cán bộ hưu trí. Hắn kéo tôi ra một chỗ bảo “Em cho bác xem cái này”, “Gì vậy? Chuyện vui chứ?”, “Chỉ có vui trở lên thôi mà”. Vẻ mặt hóm hỉnh, ánh mắt tinh quái nhìn tôi, hắn hỏi “ Bác có nhớ chuyện 15 năm trước, cái ngày bác đến chúc tết gia đình em?”, “Có chứ, câu nói của chú - trưởng thành đảng - một đóng góp cho từ điển tiếng Việt”. Hắn cười hi hi rồi chìa cho tôi xem Quyết định miễn sinh hoạt đảng vô thời hạn, bảo: “Hãy chúc mừng em đi, em trưởng thành đảng, còn bác, hưu đã hơn chục năm rồi mà vẫn đảng viên, trẻ chán!”. Tôi cầm trên tay cái quyết định miễn sinh hoạt đảng của hắn mà tâm tư chùng lắng hẳn. Lâu nay mình cứ tự chìm trong mơ màng u mê gặm nhấm một thứ kiêu hãnh viển vông của một cựu đảng viên cái đảng thời mạt này thì 15 năm trước hắn đã dám khác biệt và vượt thoát, đã cao hơn mình một bậc, đã là người tự do. Hắn ít hơn mình đến 10 tuổi mà giỏi quá. Bất giác, một ý nghĩ cứ bám riết tôi không biết có nên hỏi hắn làm sao để có thể trưởng thành đảng không nhỉ? Lê Văn Quyết (Việt Nam Thời Báo)

Người dân cầm biểu ngữ tại trung tâm Hà Nội để kỷ niệm 37 năm cuộc chiến biên giới Việt-Trung. Các cư dân đã thắp hương và đặt hoa tại tượng đài Lý Thái Tổ trong buổi lễ kéo dài khoảng một giờ đồng hồ. Tin liên hệ Dân Việt hô hào tưởng niệm tử sỹ chiến tranh biên giới Việt-Trung Mỹ khẳng định tiếp tục ủng hộ tự do hàng hải ở Biển Đông Thủ tướng VN muốn Mỹ đóng vai trò mạnh mẽ hơn ở Biển Đông Việt Nam ‘thoát Trung’ nhờ các hội nghị như Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN? Thủ tướng Dũng lấy lại thanh thế tại Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN? Trung Quốc liên tục gửi thông điệp cho Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN Chia rẽ Bắc-Nam trong lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam? Ðường dẫn Trang chuyên đề: Tranh chấp Biển Đông 17.02.2016 Báo chí do nhà nước Việt Nam kiểm soát, ngày 17 tháng 2 năm nay và một vài ngày trước đó, có nhiều bài nói về cuộc chiến tranh do Trung Quốc phát động đánh vào các tỉnh biên giới phía Bắc của Việt Nam cách nay 37 năm. Lượng bài đăng năm nay nhiều hơn và dài hơn hẳn so với các năm trước. Trang web của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) và báo điện tử VietnamNet ngày 16 tháng 2 đưa tin ngắn cho hay Chủ tịch Trương Tấn Sang đã “dâng hương, dâng hoa tại nghĩa trang liệt sĩ thành phố Lạng Sơn, bày tỏ lòng biết ơn và tri ân các liệt sĩ đã hy sinh qua các cuộc chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ và bảo vệ biên giới phía Bắc”. Còn báo Nhân Dân ngày 17 tháng 2 có tin Chủ tịch Sang đã đến Cao Bằng “dâng hương, thắp nhang tại từng ngôi mộ liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ Trà Lĩnh, nơi yên nghỉ của hàng trăm liệt sĩ đã có công gìn giữ bảo vệ biên cương Tổ quốc”. Trong khi tại 2 thành phố lớn và quan trọng nhất, thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, đã diễn ra các hoạt động tự phát của các nhóm dân chúng tưởng niệm cuộc chiến tranh năm 1979 do Trung Quốc gây ra, không có tin nào trên báo chí chính thống về hoạt động tưởng niệm chính thức nào của nhà nước. Các báo online đông người đọc là Người Lao Động và Petrotimes đăng 2 bài phỏng vấn dài trong đó Thiếu tướng Lê Mã Lương và Trung Tướng Nguyễn Quốc Thước nhấn mạnh “lãng quên cuộc chiến tranh biên giới năm 1979 là có tội”. Tướng Thước là nguyên Tư lệnh Quân khu 4, nguyên Đại biểu Quốc hội khóa VIII, IX, X. Các báo lớn như Thanh Niên, Tuổi Trẻ, VietnamNet đều đăng các bài chi tiết về diễn biến những ngày đầu của cuộc chiến. Đặc biệt, báo Lao Động có bài viết nêu ra chi tiết cuộc chiến tranh của Trung Quốc đánh vào Việt Nam kéo dài từ năm 1979 cho tới vài năm sau đó chỉ được ghi lại bằng 11 dòng và 140 chữ trong sách giáo khoa lịch sử lớp 12 của Việt Nam. Đây cũng là điều mà nhiều người đã chất vấn trên mạng xã hội trong những năm qua và xuất hiện nhiều hơn trong những ngày gần đây. Chia sẻ quan điểm cần có sự công nhận thích đáng về cuộc chiến, Thiếu tướng Lê Mã Lương, nguyên Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam, nhận định trên báo Petrotimes: “Đây thực chất là một cuộc chiến tranh chính nghĩa nhằm bảo vệ Biên giới phía Bắc mà quân dân ta đã chiến đấu và chiến thắng. Cần phải tự hào về điều này cũng như phải có hành động tương xứng với giá trị của những sự cống hiến, hy sinh lớn lao và bi hùng đó”. Ông Lê Mã Lương cho rằng cần phải “tuyên truyền một cách mạnh mẽ, để cho xứng tầm với một cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc”. Ông bình luận “Sự hy sinh của các chiến sỹ dù là ở thời đại nào cũng đều đáng trân trọng và tri ân, miễn sao sự hy sinh đó là vì Tổ quốc này”. Sau 37 năm, ông nhận xét rằng đã đến lúc cần phải “tôn vinh một cách đầy đủ, chính trực và đàng hoàng với các liệt sỹ đã hy sinh trong cuộc chiến này”. Ông cũng nhấn mạnh “Cần đưa nội dung này vào trong chương trình giáo dục một cách đầy đủ. Lịch sử cần trở lại với lịch sử và trả lại những giá trị vốn có của nó”. Theo VietnamNet, Nguoi Lao Dong, Phap Luat, Petrotimes, Motthegioi, Lao Dong.

Ảnh vệ tinh cho thấy các công trình xây dựng gần đây của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm. Tin liên hệ Thủ tướng VN muốn Mỹ đóng vai trò mạnh mẽ hơn ở Biển Đông Thủ tướng Việt Nam kêu gọi một vai trò lớn hơn của Mỹ trong việc ngăn chặn quân sự hóa và xây dựng đảo nhân tạo ở Biển Đông Trung Quốc hạ giảm tầm quan trọng của Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN Việt Nam ‘thoát Trung’ nhờ các hội nghị như Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN? Dân Việt hô hào tưởng niệm tử sỹ chiến tranh biên giới Việt-Trung Thủ tướng Dũng lấy lại thanh thế tại Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN? Đô đốc Mỹ cảnh báo TQ chớ đưa chiến đấu cơ tới Biển Đông Trung Quốc liên tục gửi thông điệp cho Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN Ngoại trưởng Úc chất vấn TQ về tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông Biển Đông: Trọng tâm thượng đỉnh Mỹ-ASEAN Ðường dẫn Trang chuyên đề: Tranh chấp Biển Đông Bill Ide 17.02.2016 BẮC KINH— Các giới chức Đài Loan và Hoa Kỳ cho biết Trung Quốc đã bố trí phi đạn địa đối không trên đảo Phú Lâm ở quần đảo Hoàng Sa, nơi mà Trung Quốc gọi là đảo Vĩnh Hưng và quần đảo Tây Sa. Sự xác nhận này được loan báo trong lúc Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama kết thúc một hội nghị thượng đỉnh có tính chất lịch sử tại California với các nhà lãnh đạo của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, trong đó ông hối thúc các bên ở Biển Đông tự chế và ngưng các hoạt động quân sự hoá trong vùng biển có tranh chấp. Thông tín viên Bill Ide của đài VOA tường thuật từ Bắc Kinh. Tin về việc Trung Quốc bố trí phi đạn trên đảo Phú Lâm đã được loan tải lần đầu tiên bởi đài truyền hình Fox News của Mỹ, dựa trên những hình ảnh của công ty vệ tinh tư nhân ImageSat International. Theo bản tin này, những hình ảnh đó cho thấy hai đơn vị phi đạn địa đối không và một hệ thống ra đa được triển khai trên đảo Phú Lâm, nơi Trung Quốc chiếm đóng từ năm 1956. Sau đó, một giới chức quốc phòng Mỹ xác nhận tin của Fox News. Và người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Đài Loan, Thiếu tướng La Thiệu Hoà, hôm nay cũng xác nhận tin này và nói thêm rằng “các bên liên hệ nên làm việc chung với nhau để duy trì hoà bình và ổn định ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) và không nên có hành động đơn phương làm gia tăng căng thẳng.” Tại cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Julie Bishop của Australia ở Bắc Kinh ngày hôm nay, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị không phủ nhận tin này, nhưng ông tỏ ý chê trách các cơ quan truyền thông phương Tây. "Vài phút trước đây tôi mới có người nói với tôi về những tin tức này. Tôi nghĩ rằng có lẽ đây là cách làm việc của một số cơ quan truyền thông Tây phương nhằm 'chế tạo tin tức'". Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trong cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Australia Julie Bishop tại Bắc Kinh, ngày 17/2/2016. Ông Vương tuyên bố Trung Quốc có quyền thiết lập cơ sở quân sự trên những hòn đảo ở Biển Đông. Nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc cho rằng truyền thông Tây phương nên chú ý tới những ngọn hải đăng và những cơ sở dự báo thời tiết mà Trung Quốc xây dựng trên những hòn đảo ở Biển Đông. "Tôi hy vọng giới truyền thông, kể cả truyền thông Tây phương, chú ý nhiều hơn tới những ngọn hải đăng mà chúng tôi xây dựng trên những hòn đảo chúng tôi trú đóng. Những ngọn hải đăng này góp phần bảo vệ an toàn hàng hải cho tàu bè. Chú ý nhiều hơn tới những cơ sở dự báo thời tiết mà chúng tôi sắp xây dựng. Chú ý nhiều hơn tới những cơ sở mà chúng tôi sắp xây dựng để làm nơi trốn bão cho tàu bè các loại và cho những hoạt động ứng cứu trên biển. Đó là những sản phẩm phục vụ công chúng mà chúng tôi sẵn sàng cung cấp cho cộng đồng quốc tế trong tư cách là nước ven biển lớn nhất ở Biển Đông." Tại cuộc họp báo hôm nay, Ngoại trưởng Australia, bà Julie Bishop, một lần nữa kêu gọi các bên ở Biển Đông tự kiềm chế. "Chúng tôi đã có một cuộc thảo luận thẳng thắn và đầy đủ về Biển Đông. Chúng tôi một lần nữa khẳng định là chúng tôi không ngả về bên nào trong vụ tranh chấp chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông, nhưng chúng tôi muốn duy trì hoà bình và ổn định ở Biển Đông. Chúng tôi thúc giục Trung Quốc và các bên liên hệ ở Biển Đông tự chế và giải quyết những vụ tranh chấp này một cách hoà bình." Bắc Kinh nhiều lần nói rằng họ không có ý định quân sự hoá Biển Đông, nhưng hôm nay Ngoại trưởng Vương Nghị tuyên bố Trung Quốc có quyền thiết lập cơ sở quân sự trên những hòn đảo ở vùng biển này. "Về việc Trung Quốc xây dựng những cơ sở có tính chất hạn chế, có tính chất cần thiết trên những hòn đảo mà chúng tôi trú đóng, điều đó hoàn toàn phù hợp với quyền tự vệ mà luật pháp quốc tế dành cho một nước có chủ quyền." Một số nhà quan sát cho rằng việc bố trí phi đạn trên đảo Phú Lâm ở quần đảo Hoàng Sa là một chỉ dấu cho thấy Trung Quốc có ý định thực hiện thêm những hoạt động quân sự hoá trong vùng quần đảo Trường Sa, nơi Bắc Kinh đã ráo riết xây dựng nhiều hòn đảo nhân tạo trên những bãi cạn và đảo san hô mà Việt Nam và Philippines cũng có yêu sách chủ quyền.

Sau một thời gian lặng lẽ đủ dài, quan hệ Việt – Mỹ dường như có đôi chút ấm lại bằng thông báo của Washington về việc Tổng thống Obama sẽ công du Việt Nam vào tháng 5/2016. Điều có vẻ kỳ quặc là vào lần này, tin tức về cuộc công du đối ngoại cũng xuất phát từ phía Mỹ chứ không phải từ Hà Nội. Những sự kiện đối ngoại Mỹ - Việt gần nhất đã diễn ra vào năm 2015. Tháng 2/2015, đại sứ Mỹ Ted Osius bất ngờ thông tin về chuyến đi rất đặc biệt của tướng Trần Đại Quang – bộ trưởng công an – đến Hoa Kỳ. Quả nhiên chỉ sau đó nửa tháng, tướng Quang đã đi Mỹ. Đến tháng 5/2015, không phải phía Việt Nam mà lại là Ted Osius thông báo Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ có chuyến công du Washington. Trong khi nhiều người còn bán tín bán nghi, đến tháng Bảy năm đó ông Trọng đã đi Mỹ. Tuy nhiên, chuyến công du đáp lễ Việt Nam của Tổng thống Obama đã không diễn ra vào tháng 11/2015 như dự kiến. Một số tin tức cho biết phía Mỹ cảm thấy “quá thất vọng” trước thành tích nhân quyền không những không cải thiện mà còn tồi tệ hơn của Việt Nam. Những gì mà Tổng bí thư Trọng nói ngon trớn ở Washington về dân chủ và nhân quyền thực ra chỉ như một màn ảo thuật mà người Mỹ biết rõ nhưng không nói ra. Tháng 10/2015, “tứ trụ” Việt Nam tiếp đón chủ tịch Trung cộng Tập Cận Bình. Lúc này, sức căng của sợi dây mà Hà Nội đang cố đu đã vượt quá sức chịu đựng của bản thân nó. Rõ ràng người Mỹ, vốn thẳng thắn hơn nhiều, đã không thích thế. Obama từ chối đến Hà Nội vào cuối năm 2015 là một lẽ gần như đương nhiên. Một lý do không kích thích Obama đến Việt Nam vào cuối năm trước là cuộc xung đột quyền lực trong Bộ chính trị Việt Nam chưa có lối ra, và nhân vật tổng bí thư cùng dàn lãnh đạo mới chỉ có thể biết sau đại hội 12 của Việt Nam. Còn bây giờ, chính trị Việt Nam đã trải qua một cung đường gai góc, dù còn lâu mới là chặng cuối. Cuối cùng, vẫn lại là Nguyễn Phú Trọng – người mà Obama đã tiếp đón một cách hy vọng tại Phòng bầu dục vào tháng Bảy năm ngoái. Hy vọng của Obama là có cơ sở. Thành tích lớn nhất của Việt Nam hoàn toàn không phải là cải thiện nhân quyền, mà là cải thiện với gia tốc nhanh hơn quan hệ “giao lưu quân sự” với Hoa Kỳ - yếu tố mà Việt Nam cần hơn lúc nào hết để giảm bớt nguy cơ bị người bạn vàng Bắc Kinh chực chờ thôn tính. Sau 3 năm đu dây, kể từ 2013, sự thật cho đến lúc này là Việt Nam không thể dựa vào Putin ở nước Nga xa xôi. Chỉ còn lại một nước Mỹ xa xôi hơn, nhưng không còn quá xa cách. Sau khi lần đầu tiên dám dõng dạc tuyên bố tàu Mỹ “đi qua vô hại” ở vùng biển Hoàng Sa, Việt Nam lại cử Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đi Mỹ dự hội nghị ASEAN với thông điệp đề nghị Mỹ tăng cường sự hiện diện hơn nữa ở Biển Đông. Lá bài của Việt Nam đã rõ. Cuối cùng thì giới lãnh đạo Việt Nam cũng không còn đủ kiên nhẫn để đu dây giữa Mỹ và Trung cộng. Rất dễ té lộn nhào. Logic Việt – Mỹ cũng theo đó phát triển. Tính bất ngờ nhưng đầy tự tin đến mức chắn chắn của Mỹ khi thông báo về chuyên thăm Việt Nam của Tổng thống Obama vào tháng 5/2016 đã cho thấy đây là một kế hoạch có tính toán, đã được chuẩn bị tước và chỉ chờ “kết quả” xong dàn lãnh đạo mới của Việt Nam thì sẽ tiến hành. Nếu không có gì thay đổi, quan hệ Việt – Mỹ sẽ nồng ấm trở lại trong ít nhất nửa đầu năm 2016, đặc biệt về “giao lưu hải quân”. Thế nhưng Trung cộng cũng sẽ lộn ruột để gia tăng đột biến hoạt động gây hấn đối với Việt Nam trong năm nay. Lê Dung (SBTN)

“…Chỉ có tham gia vào một tổ chức chính trị đứng đắn mới có thể tạo ra một lực lượng đối lập đủ sức đối trọng với Đảng CSVN. Thay vì cố gắng chen chân vào các hiện tượng "sáng lên rồi lại tắt" để rồi làm lợi cho Đảng CSVN và làm phân tán đi sự chú ý của người dân…” Nhân ngày 3/2/2016, ngày kỷ niệm 86 năm ngày thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam. Giáo sư Nguyễn Đình Cống tuyên bố rời bỏ Đảng Cộng Sản Việt Nam, ông là một nhân vật thú vị đã tạo ra một sự kiện “đặc biệt” đối với tôi. Điều thú vị là giáo sư Nguyễn Đình Cống là người mà tôi đã từng không dành sự kính trọng của một trí thức trẻ đối với một tiền bối, bởi sự hy vọng và trông chờ của ông vào các cấp lãnh đạo tối cao Đảng Cộng Sản tự thay đổi. Nhưng chính sự kiện của giáo sư, một người "Thầy" đã từ bỏ Đảng đúng cái ngày ý nghĩa và thiêng liêng nhất của người Cộng Sản đã làm tôi sung sướng. Nó như một cú tát thẳng vào các cấp lãnh đạo Cộng Sản "già nua" bảo thủ và ngu dốt, nó còn là cú đấm nốc ao của một võ sĩ hạng nặng vào điểm yếu các trí thức đang chịu ơn Đảng Cộng Sản. Sự kiện đó rất đáng để phong trào dân chủ và giới dân chủ quan tâm và cố gắng phát huy đúng ý nghĩa của nó. Điều đáng buồn là ít có ai để ý đến và xem sự kiện đó là điều đáng chú ý để phát huy hết ý nghĩa mà Thầy đã tạo ra, thay vào đó mà một hiện tượng "tự ứng cử Quốc Hội". Người chủ trương tự ứng cử vào Quốc hội là ông Nguyễn Quang A và có rất nhiều người cũng tự ứng cử theo. Đây là một hiện tượng không mới nhưng nó mới ở chổ là có nhiều nhân vật nổi tiếng và các trí thức dân chủ tham gia, khiến nó trở nên rầm rộ như hiện nay. Hiện tượng này nếu chúng ta không nhìn nhận và đánh giá một cách sâu sắc thì nó sẽ làm phân vân nhiều người và dù muốn dù không nó cũng đã gây ra nhiều tranh cãi. Tôi nghĩ trước khi một ai đó muốn tự ứng cử vào Quốc hội nên trả lời "ba câu hỏi chính trị" để tự hoàn thiện việc mình muốn làm. Câu hỏi thứ nhất là "Chúng ta cần tự do dân chủ thật sự hay một thứ dân chủ viển vông?". Điều mà những người dân chủ và đất nước muốn là các giá trị của tự do-dân chủ-nhân quyền, tức là Đa Nguyên (Đa Đảng) và vai trò của chính phủ ngày càng nhỏ đi để các quyền dân sự và chính trị của công dân ngày càng lớn. Với một bản hiến pháp của nhà nước Việt Nam XHCN năm 2013 phản bội hoàn toàn các giá trị tự do-dân chủ-nhân quyền. Một bản hiến pháp mị dân "dân chủ đến thế là cùng" mà tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn đề cao là "một sự thành công của Đảng Cộng Sản". Điều đầu tiên cần làm của một trí thức chính trị là phải phê phán và lên án bản hiến pháp 2013 thay vì ngây thơ và chấp hành dẫn đến ngộ nhận và vô tình phản bội lại lẽ phải. Câu hỏi thứ hai là "Vào Quốc hội với vai trò của một cá nhân hay tổ chức?". Chúng ta, những người dân chủ và các tổ chức dân sự-chính trị đều biết rằng chúng ta không đủ sức đối trọng với Đảng CSVN. Phong trào dân chủ chưa có một lực lượng hay một tổ chức dân sự-chính trị nào mạnh cả. Một vài cá nhân làm đại biểu Quốc hội không thể tạo nên một mùa xuân mà thay vào đó là chịu sự chèn ép "dân chủ đến thế là cùng" của bản hiến pháp 2013. Chúng ta đều biết sự độc tài của Đảng Cộng Sản sẵn sàng đàn áp-thủ tiêu bất cứ người nào dám chống đối với Đảng CSVN (hiến pháp 2013). Và cuộc đấu tranh này luôn là một cuộc dấn thân có tổ chức, phong trào dân chủ sẽ không thành công nếu đấu tranh không có tổ chức. Tôi ủng hộ những ai tự ứng cử vào Quốc hội sau khi đã dấn thân vào một tổ chức chính trị bởi sự cố gắng vào Quốc hội sẽ mang lại lợi ích cho tổ chức rồi đến phong trào dân chủ và cuối cùng là dân tộc và đất nước. Bên cạnh đó, những người chưa tham gia vào một tổ chức nào mà tự ứng cử quốc hội chỉ có thể là với vai trò cá nhân... Một cá nhân thì theo như tôi đã nói là sẽ không có sự thành công cho dù là vào được vòng giữ xe (Mặt trận Tổ Quốc), nếu có cũng không thể làm con én của mùa xuân Bính Thân. Câu hỏi thứ ba là "Vào quốc hội để làm những gì?". Chúng ta đều biết cái "Quốc hội bù nhìn" mà Đảng CSVN tạo ra chỉ để "xơi nước chè và tựa lưng ngủ". Mỗi đại biểu không có quá 5 phút để "phát thanh", thậm chí là ngồi ngáp tới tàn tiệc mà chưa được phát biểu và đại đa số đại biểu Quốc Hội là người của Đảng CSVN. Quốc hội Việt Nam mỗi năm nhóm họp hai lần, mỗi lần khoảng một tháng và công việc chính của quốc hội là “đóng dấu” vào các thông tư, nghị định mà bên chính phủ đã soạn sẵn từ trước. Đại biểu quốc hội Việt Nam không có chức năng “làm luật” như các nước dân chủ và với tỉ lệ 30 người ngoài đảng trong số 500 đại biểu của đảng thì những người “tự ứng cử” sẽ làm được gì? Một chức vụ vớ vẩn và một Quốc Hội bù nhìn không đáng để một trí thức, nhất là trí thức chính trị xin vào đó. Quốc hội Đảng CSVN là một nơi cần phải tránh xa, bởi nó không như Quốc Hội của các nước dân chủ. Tôi cũng đã đọc một vài "Cương Lĩnh" của một số nhân vật tự ứng cử, thú thật là tôi cảm thấy nó sơ sài và “quá sức” với một cá nhân. Sơ sài ở chổ ai cũng có thể viết như vậy, thậm chí còn viết hay hơn. “Đao to búa lớn” ở chổ nó hứa hẹn một cách mông lung, không thực tế và thiếu logic trong khả năng của một cá nhân. “Cương lĩnh chính trị” mà ông Nguyễn Quang A đưa ra là một cương lĩnh của một “Tổ chức chính trị”. Nếu cá nhân mà làm được những điều như ông nói thì cần gì đến các “đảng chính trị” trên thế giới nữa? Đất nước chỉ thay đổi khi có một đội ngũ trí thức chính trị hùng mạnh với sự đồng thuận, sáng suốt và đoàn kết cao mới có thể thực thi một dự án chính trị đứng đắn. Chính trị rất rộng và không phải ai có nhiều bằng cấp là có thể làm chính trị, nó cần một sự cố gắng học tập và làm việc có tổ chức xuyên suốt thời gian của một đời người. Phải nói là những bản Cương Lĩnh đó không bao giờ thực hiện được với cá nhân một người, tôi có cảm giác là họ đang xem chính trị như một trò chơi nếu không muốn nói là họ thiếu hiểu biết về chính trị. Đây là ba câu hỏi của tôi, riêng cá nhân tôi. Tôi nghĩ chúng ta, giới trí thức và những người đang ứng cử và có ý định tự ứng cử nên tham khảo ba câu hỏi trên. Tôi trân trọng sự cố gắng của những người đang muốn thức tỉnh quyền bầu cử của nhân dân. Nhưng hàng trăm điều nhố nhăng, phản bội lại các giá trị tự do dân chủ của bản hiến pháp 2013 vẫn đang nằm một cách trơ trẽn trên giấy trắng mực đen. Điều mà chúng ta, các trí thức, nhất là trí thức chính trị cần làm là tìm ra một tổ chức chính trị đứng đắn để tham gia. Chỉ có tham gia vào một tổ chức chính trị đứng đắn mới có thể tạo ra một lực lượng đối lập đủ sức đối trọng với Đảng CSVN. Thay vì cố gắng chen chân vào các hiện tượng "sáng lên rồi lại tắt" để rồi làm lợi cho Đảng CSVN và làm phân tán đi sự chú ý của người dân... Nguyễn Hòa Bình (Thông Luận)