Search the Community

Đối với Việt Nam, thông điệp của Philipin không chỉ là “rút củi đáy nồi” mà sẽ khiến chính quyền Hà Nội vốn hèn nhát, do dự sẽ lại thêm mất bình tĩnh khi cân nhắc có tiến hành khởi kiện Trung Quốc như Philipin hay không. Ván cờ Biển Đông chính thức bắt đầu Sau những căng thẳng chờ đợi “giờ G” đếm ngược, cuối cùng thì Tòa Trọng tài quốc tế về Luật biển (PCA) đã ra phán quyết đúng như dự đoán và dư luận mong chờ. Hàng tỷ người trên thế giới trút được một phần cảm giác nặng nề nhưng sẽ thêm hàng tỷ người bắt đầu cảm xúc căng thẳng mới để theo dõi tình hình Biển Đông khi ván cờ chính trị chính thức khỏi chiến sau những bước dàn quân của nhiều phía. Sau phán quyết của PCA, Hoa Kỳ - từ vị trí là một bên đóng vai trò quan trọng chính thức bước vào vị trí cầm quan của một bên trên bàn cờ với tâm thế ung dung đầy ngụ ý khi các phát ngôn vẫn điềm tĩnh ở mức kêu gọi các bên tôn trọng phán quyết của PCA. Phía bên kia, Trung Quốc - là tác nhân đặt ra thách thức buộc các bên liên quan Biển Đông phải ngồi vào để tiếp nhận cuộc đấu đã lộ rõ tình thế phải lựa chọn chiến lược tấn công sau những tuyên bố của nhiều quan chức hàng đầu mang đầy “sát khí” và bộc lộ khả năng khó kiềm chế dù đã biết trước kết quả mà PCA sẽ đưa ra. Phản ứng tiêu cực từ phía Trung quốc không có gì lạ vì nó là đương nhiên với những gì mà Trung Quốc đã thể hiện trước đó nhiều năm. Nhưng vấn đề là sau phán quyết của PCA, cuộc chơi trên bàn cờ Biển Đông sẽ đi theo những kịch bản nào và khả năng thắng bại ra sao, ảnh hưởng tới các nước nhỏ liên quan Biển Đông thế nào trong những đánh giá các giả thuyết từ trước tới nay? Nếu chú ý kỹ, thực ra phán quyết của PCA có vai trò như phát súng hiệu cho cuộc cờ Mỹ-Trung nhiều hơn chứ không mấy liên quan các nước có tranh chấp vùng biển với Trung Quốc trên Biển Đông. Người ta vội vã mừng rỡ khi chỉ nhìn thấy phán quyết của PCA là cơ sở pháp lý có tính quốc tế để hạn chế Trung Quốc mà quên rằng: Phán quyết này áp dụng cho qui chuẩn quốc tế và loại trừ các thực thể là các đảo chìm, các đảo đá tôn tạo nhân tạo trong phạm vi phán quyết. Điều đó đồng nghĩa mọi can thiệp hay tranh chấp phải tuân thủ theo Công ước về Luật biển (UNCLOS) 1982 và bỏ ngỏ tranh chấp phát sinh từ các thực thể nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp theo hai ý nghĩa lựa chọn: Hoặc các bên tranh chấp phải tự dàn xếp hoặc phải tuân thủ phương pháp qui nạp về quốc gia ven biển theo UNCLOS, phần còn lại là quốc tế hóa. Trong khi đây mới chính là mấu chốt nảy sinh căng thẳng và là vấn đề quyết định phạm vi tranh chấp giữa các nước trên Biển Đông. Đặt Biển Đông lên bàn cờ trong tay các cường quốc cấp quốc tế - cụ thể là Hoa Kỳ và Trung Quốc - chứ không mấy đề cao vai trò các nước nhỏ đang gánh chịu áp lực trực tiếp bởi các tranh chấp do Trung Quốc đặt ra. Phán quyết của PCA đối với Mỹ vừa là phát pháo hiệu vừa là tấm giáp phòng thủ vững chắc về mặt chính trị, ngoại giao. Ý nghĩa “tấn công” không phải ở những lực lượng và khí tài hiện đại được Mỹ dồn về trong thời gian qua mà chính là các bước đi để Mỹ đạt được mong muốn ở khu vực hàng hải có giá trị thương mại lớn nhất thế giới này. Đồng thời đặt ý nghĩa “phòng thủ” đối với Trung Quốc cũng không phải ở năng lực quân sự để đối đầu với Mỹ mà là mục tiêu đạt được từ những cố gắng tranh giành phạm vi kiểm soát Biển Đông bấy lâu nay sau phán quyết của PCA. Xét trên khía cạnh sức mạnh quân sự, rất dễ để nhận ra Hoa Kỳ vẫn ở thế vượt trội dù có không ít yếu điểm trước Trung Quốc đối với kịch bản xảy ra xung đột quân sự. Xét trên khía cạnh lợi ích thì đối với Hoa Kỳ là chỉ cần đảm bảo an toàn cho lợi ích đã có từ trước tới nay liên quan tự do hàng hải qua Biển Đông. Trong khi đối với Trung Quốc là lợi ích sống còn đối với mục tiêu bành trướng, mở con đương vươn ra quốc tế và nhảy vào tranh chiếm nguồn lợi thèm muốn từ lâu nhưng chưa có được. Với xuất phát điểm mục tiêu như vậy, không khó để kết luận rằng Mỹ-Trung không hề mong muốn xảy ra một cuộc chiến toàn diện nếu xảy ra xung đột quân sự ở đây, mặc dù cả hai bên đều có lợi ích lớn nếu một bên bị đánh bại hay sụp đổ hoàn toàn. Mặt khác, Hoa Kỳ chắc chắn không cho phép Trung Quốc độc chiếm Biển Đông để có thể gây khó khăn hoặc chọc ngoáy vào lợi ích đã và đang có. Trung Quốc cũng không thể không giành được chút nào khi gắn liền với yếu tố tìm con đường huyết mạch cho sự phát triển cả hiện tại lẫn tương lai. Sau những động thái mạnh mẽ khi tăng cường một lực lượng hùng mạnh tới Biển Đông, thái độ ung dung của Mỹ vừa qua không có gì khác hơn là mục đích chờ cho thông điệp của PCA lan rộng, thấm sâu hơn ngay chính trong dư luận ở Trung Quốc. Đây mới chính là sức mạnh bẻ gãy sức phản công có yếu tố mang tính chính trị, ngoại giao và dập tắt ngọn lửa trong những cái đầu nóng nhưng còn chút tỉnh táo của Trung Nam Hải. Chỉ cần vài ba tháng, những tranh cãi và thông điệp của PCA lan tỏa khắp Trung Quốc thì việc tập trung sức mạnh cho kịch bản một cuộc xung đột mang tính quyết định của Trung Quốc sẽ suy giảm đi rất nhiều. Về phía Trung Quốc, dù chưa có xác nhận chính thức, nhưng luồng dư luận về việc Tập Cận Bình đặt các đơn vị quân đội then chốt vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu hoàn toàn có thể khả tín vì cơ sở của nó không khó để nhận định như một điều đương nhiên. Trung Nam Hải thừa biết bất lợi thế nào khi phán quyết của PCA nên đã sớm ra thông điệp không công nhận từ lâu. Các động thái di chuyển chiến thuận đã xuất hiện đối với các đơn vị Hải quân thuộc khu vực phía nam. Số lượng quân số các đơn vị đồn trú tại vùng biên giới giáp ranh với Việt Nam và khu vực quần đảo Nam Hải đều cho thấy đã tăng lên cách đây vài tháng. Tất cả đều cho thấy Trung Nam Hải đã chuẩn bị cho những kịch bản ở nhiều cấp độ xung đột khác nhau một khi Washington không giành cho Bắc Kinh phần “giá trị cốt lõi” mà Trung Nam Hải mong đợi. Về phía Việt Nam thì sao ? Hèn nhát và bị bỏ mặc Mặc dù là quốc gia chịu ảnh hưởng nhiều nhất và dễ tổn thương nhất khi xảy ra xung đột trên Biển Đông, nhưng sẽ khó nói tới một kịch bản tối ưu nào cho Việt Nam sau phán quyết của PCA. Thái độ nhún nhường quá mức của chính quyền Hà Nội trước Trung Quốc kể từ sau khi bình thường hóa quan hệ năm 1990 gây nhiều tranh cãi đến mức bị cho là hèn và thậm chí cả đồn đoán về một “thỏa hiệp bán nước”. Có những thời điểm, khi Trung Quốc ngang nhiên xâm phạm rất sâu vào lãnh hải của Việt Nam, chính quyền vẫn im lặng và không có bất cứ động thái rõ ràng nào. Một nghị quyết về Biển Đông từ tổ chức quyền lực nhất về danh nghĩa là Quốc hội đã chỉ là lời hứa suông suốt mấy năm qua. Tổ chức lãnh đạo cao nhất thật sự là Đảng CSVN cũng im hơi lặng tiếng trong lúc ngư dân Việt Nam ngày càng chịu thiệt hại nhiều hơn cả về sinh mạng lẫn vật chất bởi các hành vi xâm lược núp sau danh nghĩa hoạt động dân sự. Ngay các lực lượng tuần duyên, kiểm ngư của Hải quân Việt Nam cũng bị tấn công một cách trắng trợn mà không có bất kỳ hình thức tự vệ đúng nghĩa. Trước sức ép dư luận về việc khởi kiện Trung Quốc, chính quyền Hà Nội cũng phớt lờ bằng một thông điệp mơ hồ là “đã chuẩn bị” nhưng không có bất cứ động thái nào cho thấy sự chuẩn bị thật sự. Cũng không có chỉ dấu nào từ thông điệp được phát đi từ những quan chức mà vị trí khả dĩ đủ để xác nhận việc chuẩn bị có độ khả tín cần thiết. Những ngày cuối tháng 5/2016 vừa qua, một hoạt động chính trị được dư luận đặc biệt quan tâm là chuyến thăm của đương kim Tổng thống Mỹ Obama tới Việt Nam. Lệnh dỡ bỏ hoàn toàn vũ khí sát thương và lời hứa giúp Việt Nam hơn hai chục chiến đấu cơ F16 đấy lên một đồn đoán có thỏa thuận bí mật nào đó về mặt quân sự Mỹ-Việt. Nhưng các diễn biến tiếp theo lại cho thấy có vẻ như không có gì đặc biệt trong quan hệ Việt-Mỹ khả dĩ liên quan tới vấn đề Biển Đông khi mà Việt Nam chỉ là quân cờ rất nhỏ trong cục diện quan hệ Mỹ-Trung. Hành động trấn áp người biểu tình vì môi trường liên quan vụ Formosa xả độc tại miền Trung, các vụ, đánh đập, bắt giữ những người bất mãn chính sách, lên tiếng phản đối chính quyền và mới nhất là hành động cưỡng chế cơ sở tôn giáo tại Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh.. cho thấy chính quyền Hà Nôi không coi trọng các cam kết cũng như đặt nặng vấn đề nhân quyền, tôn giáo là những điều kiện mang tính then chốt trong quan hệ với Mỹ. Về phía Mỹ, cũng không có chuyến ghé thăm nào của quan chức quan trọng lẫn tàu Hải quân Mỹ ghé thăm sau chuyến thăm của Obama như các thông điệp đưa ra trước đó, mặc dù Hải quân Mỹ đã đưa một lực lượng lớn dồn về Biển Đông trong thời gian qua. Một vài động thái khác đáng chú ý nổi lên là ngay trước thời điểm PCA ra phán quyết không lâu, Đài Loan bất ngờ đưa ra thông điệp từ bỏ yêu sách “đường 10 đoạn” và Philippin, nước khởi kiện đồng thời biết có thể thắng kiện lại ra tuyên bố “sẵn sàng đàm phán, chia sẻ lợi ích tài nguyên ở Biển Đông với Trung Quốc” (!?). Nếu nói thông điệp của Đài Loan là cú “thêm dầu vào lửa” đối với Trung Quốc khi nó cho thấy Đài Loan từ bỏ yêu sách của mình nhưng mở đường cho Mỹ có điều kiện tốt hơn để đối phó Trung Quốc. Tuyên bố của Philipin gần như quay ngược lại tinh thần kiên quyết trước Trung Quốc mà nước này thể hiện bấy lâu nay lại gây nhiều bất ngờ cho giới quan sát. Phải chăng Đài Loan và Philipin - cả hai đều là đồng minh của Mỹ - đã sớm nhận ra thông điệp nào đó ? Về tuyên bố của Đài Loan, rất dễ nhận thấy khi PCA ra phán quyết không công nhận “đường 9 đoạn” mà Trung Quốc đưa ra thì đương nhiên yêu sách “đường 10 đoạn” của Đài Loan cũng chung số phận. Thông điệp của Đài Loan sẽ giúp hoản đảo đang cố vùng vẫy thoát khỏi móng vuốt sát nhập với đại lục ghi được một điểm thiện chí trong nỗ lực tìm phương án chính trị trong tương lai. Mặt khác, đặt giả thuyết xảy ra xung đột Mỹ-Trung thì Đài Loan khó thoát khỏi trở thành bãi chiến trường cho “một mũi tên trúng hai mục đích” mà chắc chắn Trung Nam Hải không dễ bỏ qua mà không tính tới. Đài Loan không ngả hẳn theo Mỹ thì nguy hại càng lớn hơn khi khu vực tác chiến sẽ gần như phủ khắp toàn bộ Đài Loan vì hạm đội Mỹ không được đồn trú trong hải phận của Đài Loan, buộc phải tập trung ở vùng biển của Philipin và ngoài khơi phía sau Đài Loan. Đặt giả thuyết trong thông điệp này có tác động phía sau từ Mỹ thì nguyên nhân chắc chắn không ngoài lý do là Mỹ đã hết kiên nhẫn và thời gian cho phương án Việt Nam trong ván cờ Biển Đông với Trung Quốc. Còn tuyên bố của Philipin thì sao? Mặc dù PCA xử Philipin thắng kiện, nhưng vấn đề giải quyết khu vực tranh chấp với Trung Quốc vẫn còn nguyên những khó khăn khi mà Trung Quốc đã tỏ rõ quyết tâm chiếm giữ bằng được. Ở đây, vấn đề của Philipin là giành lại cái đã mất và với Trung Quốc là giữ bằng được cái đã chiếm được. Nếu xung đột Mỹ-Trung không xảy ra thì việc thu hồi lại vùng bị Trung Quốc cưỡng chiếm hoàn toàn không hề dễ dàng. Đối với Việt Nam, thông điệp của Philipin không chỉ là “rút củi đáy nồi” mà sẽ khiến chính quyền Hà Nội vốn hèn nhát, do dự sẽ lại thêm mất bình tĩnh khi cân nhắc có tiến hành khởi kiện Trung Quốc như Philipin hay không. Có thể nói: Việc khởi kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế là cơ hội và chỉ dấu duy nhất mà bây giờ chính quyền Hà Nội có thể làm để ghi dấu lên bàn cờ Biển Đông, khi mà mọi yếu tố quyết định đã hoàn toàn phụ thuộc bởi ý đồ dẫn dắt bởi hai siêu cường Mỹ-Trung. Các giả thuyết, kịch bản về chính trị xã hội, vai trò Việt Nam cụ thể ra sao xin được thảo luận cùng quý vị trong bài tiếp theo: Những kịch bản đen tối cho chính trị Việt Nam hậu phán quyết của PCA. Thiên Điểu (Việt Nam Thời Báo)

Cánh Cò 2016-07-13 In trang này Chia sẻ Ý kiến của Bạn Email Người dân Philippines và công dân Việt Nam tại Philippines vui mừng trước phán quyết của tòa trọng tài quốc tế về biển Đông sáng 12/7/2016. AFP PHOTO Sự kiện Tòa trọng tài thường trực PCA ra phán quyết Biển Đông không phải của Trung Quốc dấy lên làn sóng mừng rỡ và tràn trề sinh lực trong hai ngày nay, phản ứng lại với dã tâm của gã khổng lồ phương Bắc chừng như tưới vào mảnh đất khô hạn Việt Nam niềm hưng phấn mới, có khả năng đâm những chồi non hy vọng cho giải pháp Biển Đông. Người dân hào hứng chia sẻ những thông tin mà họ có được như món quà quý giá trong cơn khát cháy bỏng được nhìn thấy phản ứng từ khuôn mặt thật của một đất nước vốn mang điều tiếng đối với Việt Nam trong nhiều ngàn năm qua. Không hẳn chỉ là Biển Đông, Việt Nam có niềm vui lớn hơn nhiều, đó là sự vẹn toàn lãnh thổ, là cơ hội thoát Trung, là hãnh diện được nhận mình là người Việt Nam không cộng sản đối với thế giới. Đảng thuần phục Trung Quốc? Thật vậy, nếu nói kẻ thù truyền kiếp của Việt Nam không ai khác hơn Trung Quốc thì không có gì sai trái. Lịch sử chứng minh rằng chỉ mới đây thôi, vào năm 1979 khi Việt Nam chưa vui trọn niềm vui thống nhất thì cả miền Bắc phải chịu cảnh dày xéo man rợ của đoàn quân Đặng Tiểu Bình tràn xuống dạy cho Việt Nam một bài học về tình đồng chí. Bài học ấy kéo theo những hệ lụy mà Đảng Cộng sản Việt Nam phải chạy theo Đảng Cộng sản Trung Quốc anh em để cố giữ cho bằng được vai trò lãnh đạo đất nước bất kể cái giá phải trả cho cuộc mua bán quốc gia không những bằng máu của dân lành mà còn bằng tim óc, trí tuệ của nhiều thế hệ theo sau. Chỉ một dúm người đếm không hết trên mười đầu ngón tay đã thao túng cả một đất nước có truyền thống đánh Trung Quốc kéo dài hàng ngàn năm hết triều đại này sang chế độ khác. Kết quả là sự im lặng cam chịu với một đất nước mới hôm qua tàn sát dân mình không thương tiếc. Lịch sử gọi đó là Hội nghị Thành Đô. Và lịch sử còn đó với các văn kiện chưa công khai nhưng cả thế giới đều biết như đã được đọc nó. Đọc ư, bằng cách nào? Đây: bằng những chuỗi dữ kiện mà Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện trong suốt bao nhiêu năm, sau khi văn bản lấy “lấy nước đổi ghế” được ký kết, qua cách đối xử thuần phục phương bắc bởi sự lệ thuộc đã gắn vào tim óc của Đảng. Đảng liên tục giữ im lặng trước những hành vi sai trái của Trung Quốc đối với ngư dân Việt Nam, những sinh linh cặm cụi mưu sinh trên những chiếc ghe mỏng manh luôn bị người bạn vàng của Đảng rình rập như mèo vờn chuột. Đảng cười nói, ký kết hết văn kiện này tới văn bản khác tô đậm tình đồng chí môi hở răng lạnh, bất kể sau những chữ ký ấy là biển đảo mất dần và bất kể lòng dân ngày càng lìa xa Đảng. Đảng tham dự các hội nghị quốc tế về Biển Đông với tư thế của một đất nước không hiểu niềm đau của một dân tộc bị xâm lược. Đảng vuốt ve sự kiêu hãnh về sức mạnh Trung Quốc với niềm tin mạnh mẽ rằng Bắc Kinh sẽ xoa đầu Đảng và ban bố ân huệ được ngồi trên vai của nhân dân thêm vài chục năm nữa ít nhất cho tới khi nào Trung Quốc chưa bộc lộ hết truyền thống vắt chanh bỏ vỏ. Đảng tự nguyện làm trái chanh cho Trung Quốc vắt miễn sao đổi lại sự ổn định vốn là kim chỉ nam của bất cứ Đảng cộng sản nào trên thế giới. Nhà hoạt động chống Trung Quốc Lã Việt Dũng tại bệnh viện với vết thương băng trắng trên đầu do bị côn đồ tấn công hôm 10/7/2016. AFP PHOTO Trái chanh ấy là Bauxite Tây nguyên, là Vũng Áng, là hàng ngàn công trình lớn nhỏ khắp đất nước mà Trung Quốc toàn quyền sử dụng như trên đất nước của họ. Trái chanh ấy là những làn sóng nhập cư người Trung Quốc làm việc tại Việt Nam vô điều kiện, là dòng thác du lịch dơ bẩn, là hàng hóa độc hại, là văn hóa xấu xí và thậm chí những giỏ rác có nhãn mác hoa ngữ. Vì ổn định, Đảng sẵn lòng sách nhiễu, tấn công người dân của mình với những ai xem Trung Quốc là mầm mống gây ra tai họa. Trung Quốc được Đảng hết lòng cưu mang và hết lòng bảo vệ bởi Đảng và Trung Quốc như anh em thật sự chứ không còn là câu chữ tuyên truyền. Tuy nhiên, để sống còn trong sự sôi sục của nhân dân, Đảng phải hóa trang cho mình những lý thuyết mờ ảo về cách hành xử, nếu không lòng dân không dễ gì để yên cho Đảng ổn định. Một trong những lý thuyết ấy là sự chọn lựa thông minh của Đảng, lèo lái trước một thằng khổng lồ có dã tâm nuốt đất nước Việt bằng mọi cách. Đảng lập lờ cho thấy khi lạnh nhạt lúc nồng thắm trong quan hệ tay đôi với Trung Quốc nhằm gây niềm tin cho Bắc Kinh thấy rằng sự hèn yếu của Đảng là có thật để từ đó tương kế tựu kế âm thầm chống lại bất cứ mưu hèn kế bẩn nào của Trung Quốc muốn mang ra áp dụng với Việt Nam. Đảng gọi đó là dĩ dộc trị độc. Nhưng có lẽ do lâu quá sống trong màn kịch vụng về đầy chất độc ấy nên Đảng nhiễm độc và nhập vai luôn lúc nào không biết. Những hành xử ban đầu được xem là đóng kịch nay đã thành thói quen, thành thuộc tính và chúng không còn là kịch nữa, thay vào đó là thành khẩn, là ước muốn được phục vụ hết lòng cho Trung Quốc. Sự lo sợ của Đảng Điều Đảng lo nhất vẫn là sự lật lọng của Trung Quốc qua hành vi vắt chanh bỏ vỏ. Còn một cơ hội chót thoát nỗi lo có thật ấy đó là nhân dân Việt Nam vốn có truyền thống mau quên, Đảng hãy lợi dụng cơ hội này mà sửa sai nếu còn chút ưu tư về sự lật lọng của người bạn vàng Trung Quốc. Hãy thôi đóng kịch, hãy tự lột xác chứng tỏ bản lãnh của mình, hãy đồng hành cùng với dân tộc giương cao lá cờ thoát Trung qua phán quyết của Tòa PCA. Hãy quên ghế, quên Đảng vốn chỉ là một nhúm lý thuyết phù du và cùng nhân dân tiến về phía trước, phía của tương lai Việt Nam thay vì tương lai Trung Quốc. Hoan nghênh PCA chưa đủ. PCA không phải là thần dược nhưng nó có khả năng trợ giúp nếu Đảng thật sự muốn về nguồn. Hãy lấy PCA làm chiếc thuyền nan quay đầu vào bờ trước khi quá muộn. Cơ hội này không đến lần thứ hai. Nếu nó đến sẽ có hình dạng khác: Sự phán quyết của nhân dân thay vì đồng hành với Đảng.

Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain lên tiếng ngay sau khi Tòa Trọng tài ra phán quyết về vụ kiện của Philippines hôm 12/7. Hai thượng nghị sĩ có tiếng nói trong Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ mới lên tiếng kêu gọi Việt Nam theo chân Philippines, thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông, ngay sau khi Tòa Trọng tài Liên Hiệp Quốc ra phán quyết tuyên bố phần thắng nghiêng về Philippines. Thượng nghị sĩ John McCain, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, cùng ông Dan Sullivan, một thành viên khác của ủy ban này, đã lên tiếng “khuyến khích các nước có tranh chấp ở biển Đông, như Việt Nam, mưu tìm một phương cách xử lý tranh chấp lãnh hải tương tự [như Philippines] thông qua tòa trọng tài cũng như thông qua đàm phán giữa các bên liên quan”. Hai thượng nghị sĩ Mỹ kêu gọi Hà Nội sau khi Tòa Trọng tài Liên Hiệp Quốc ra phán quyết được chờ đợi về vụ Philippines kiện Trung Quốc hôm 12/7, bác bỏ tuyên bố đòi chủ quyền gần như toàn bộ biển Đông của Bắc Kinh. Tòa cũng tuyên bố rằng Trung Quốc không có cơ sở pháp lý để đòi quyền lịch sử với các nguồn tài nguyên bên trong "đường lưỡi bò", và “đường đứt khúc 9 đoạn” này không phù hợp với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển. Khi được phóng viên VOA Việt Ngữ hỏi lý do vì sao Việt Nam nên có các bước đi tương tự như Manila, thượng nghị sĩ Dan Sullivan nói: “Tôi nghĩ đó là cách thức để xử lý các thách thức của khu vực một cách hòa bình. Tôi muốn nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ muốn các vấn đề [chủ quyền biển Đông] được giải quyết một cách hòa bình, và điều đó mang lại lợi ích cho tất cả các nước. Các quốc gia, nhất là Trung Quốc, đã hưởng lợi từ vùng biển Đông và biển Hoa Đông rộng mở". Ông nói thêm: "Tôi nghĩ rằng vì quyền lợi chiến lược, sau phán quyết này, Trung Quốc nên ngồi vào bàn đàm phán với các nước để giải quyết vấn đề này. Nhưng nếu [Bắc Kinh] duy trì quan điểm bác bỏ, không quan tâm tới ý kiến của bất kỳ ai khác, và khẳng định chủ quyền về đường 9 đoạn, thì các nước khác sẽ đứng lên thách thức”. Trước đó, trong bài phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở thủ đô Washington, ông Sullivan cho rằng Trung Quốc đang “tự cô lập mình” bằng các hành động khẳng định chủ quyền ở biển Đông. Vị thượng nghị sĩ này cũng kêu gọi hải quân Mỹ duy trì sự hiện diện ở khu vực tranh chấp, đồng thời hối thúc chính quyền Washington củng cố quan hệ với các nước như Việt Nam. Trong tuyên bố lên tiếng “hoan nghênh” phán quyết của Tòa Trọng tài hôm 12/7, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nhắc lại lập trường lâu nay của Hà Nội, là giải quyết các tranh chấp “bằng các biện pháp hòa bình” cũng như nhấn mạnh tới việc “duy trì tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông”. Người Philippines ăn mừng phán quyết của Tòa Trọng tài ở Manila hôm 12/7. Dù tuyên bố không đứng về phía nào trong tranh chấp, Hoa Kỳ bấy lâu nay đưa tàu chiến qua sát các đảo nhân đạo mà Trung Quốc bồi đắp ở vùng biển tranh chấp. Về khả năng phán quyết của Tòa Trọng tài gây căng thẳng trên biển Đông, nhất là từ phía Trung Quốc, tiến sĩ Joseph Chinyong Liow của Trường Ngoại giao S. Rajaratnam ở Singapore nói với VOA Việt Ngữ rằng còn quá sớm để đưa ra nhận định. Nhà nghiên cứu này nói thêm: “Căng thẳng có leo thang hay không còn tùy thuộc phần lớn vào Trung Quốc. Ngay từ đầu, Trung Quốc phản bác và không chấp nhận phán quyết của Tòa Trọng tài, và tuyên bố sẽ theo đuổi hành động của riêng mình, dù phán quyết có như thế nào. Nay thì phán quyết đi ngược lại quyền lợi của họ. Câu hỏi đặt ra hiện nay là liệu Trung Quốc có các hành động khẳng định chủ quyền mạnh mẽ hơn hay không? Chúng ta chưa thể biết ngay được”. Ông Liow nói thêm rằng Việt Nam sẽ xem các tác động từ phán quyết và sẽ “tính toán các bước” đi cụ thể sắp tới. Phản ứng về kết quả vụ kiện, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố rằng Bắc Kinh “cam kết duy trì hòa bình và ổn định ở biển Đông, nhưng sẽ không chấp nhận bất cứ quan điểm hay hành động nào dựa trên kết quả của Tòa Trọng tài về vụ tranh chấp”. Hôm 11/7, nhật báo Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa đưa tin trên mạng xã hội rằng các lực lượng dự bị của hải quân Trung Quốc đã được huy động, sau khi có tin đồn họ được gọi tham gia nhiệm vụ từ ngày 10 tới 22/7, trùng khoảng thời gian tòa ra phán quyết. Trong khi đó, Chủ tịch Liên hiệp châu Âu Donald Tusk hôm nay, 12/7, thận trọng kêu gọi Trung Quốc tôn trọng “trật tự quốc tế dựa trên luật lệ”. Trả lời VOA Việt Ngữ lên lề hội thảo ở CSIS, ông Hank Hendrickson, Giám đốc Điều hành của Hội Hoa Kỳ và Philippines cho biết người Philippines ở Mỹ “vui mừng” vì phán quyết của tòa. Ông cũng bày tỏ hy vọng rằng tân chính phủ Philippines và chính quyền Trung Quốc cùng ngồi lại đàm phán để “giải quyết các khác biệt” cũng như “kiềm chế” không gây căng thẳng. (VOA)

Phán quyết pháp lý của PCA bác bỏ giá trị của đường chín đoạn mà Trung Quốc tự tạo ra đã dẫn đến một hệ quả quan trọng về phương diện chính trị và ngoại giao, đó là các tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông mặc nhiên được quốc tế hoá. Ls Lê Công Định Hệ quả này giáng một đòn mạnh vào chủ trương giải quyết song phương giữa Trung Quốc và từng quốc gia tranh chấp, mà chính quyền Bắc Kinh và những nước hưởng lợi từ quan hệ thương mại với Trung Quốc, như Nga và Campuchia, luôn cổ suý. Quốc tế hoá Biển Đông không chỉ về tranh chấp chủ quyền, mà còn về tự do hàng hải, còn là chính sách chung của Mỹ và các quốc gia khác trong vùng Châu Á-Thái Bình Dương. Phán quyết mới của PCA đặt chính quyền Việt Nam và Đảng Cộng sản cầm quyền vào tình thế khó khăn, đó là từ nay họ không thể tự tiện đàm phán song phương với Trung Quốc về tranh chấp chủ quyền các hải đảo của tổ quốc, như cách Trung Quốc muốn và đạt được trong Tuyên bố chung giữa hai đảng và hai nhà nước mà ông Nguyễn Phú Trọng đã ký kết tại Bắc Kinh năm 2012. Do đó, căn cứ vào luật pháp quốc tế, thể hiện qua Phán quyết mới của PCA, giờ đây việc quốc tế hoá giải quyết tranh chấp trên Biển Đông và khởi kiện Trung Quốc trước cơ quan phân xử quốc tế đã trở thành mệnh lệnh của toàn dân, mà chính quyền và Đảng Cộng sản phải lắng nghe. Lê Công Định (FB Lê Công Định)

Người Việt tuần hành ở Manila trước khi Toà Trọng tài LHQ ra phán quyết bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, 12/7/2016, Philippines. Ngày 12/7, Tòa Trọng tài quốc tế đã ra phán quyết theo đó Philippines đã thắng trong vụ khiếu nại đối với những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Những điểm chính của phán quyết khẳng định rằng việc Bắc Kinh dùng đường 9 đoạn, còn gọi là đường lưỡi bò, để đòi chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông là trái với Công ước về Luật biển (UNCLOS); tòa nói không có thực thể nào mà Trung Quốc đang kiểm soát ở quần đảo Trường Sa có tranh chấp với Việt Nam có vùng đặc quyền kinh tế; tòa lên án rằng những hoạt động xây dựng của Trung Quốc tại các thực thể đã gây tổn hại không thể khắc phục được đối với hệ sinh thái; và tòa xác nhận các ngư dân Philippines có quyền đánh cá tại các ngư trường truyền thống của họ, trong khi đó các tàu chấp pháp của Trung Quốc đã hành động trái pháp luật, gây ra rủi ro khi dùng tàu chấp pháp ngăn cản hoặc đâm các tàu của Philippines. Bộ Ngoại giao Việt Nam đã nhanh chóng hoan nghênh phán quyết của Tòa trọng tài. Cuối ngày 12/7, báo chí Việt Nam đưa tin ông Lê Hải Bình, người phát ngôn Bộ Ngoại giao, đã phát biểu:"Việt Nam hoan nghênh việc Tòa trọng tài đã đưa ra phán quyết cuối cùng ngày 12/7. Việt Nam sẽ có tuyên bố về nội dung phán quyết". Ông Bình nói Việt Nam “một lần nữa khẳng định lập trường nhất quán về vụ kiện, ủng hộ mạnh mẽ việc giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, bao gồm các tiến trình ngoại giao và pháp lý, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực theo quy định của luật pháp quốc tế”. Tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng cho biết Việt Nam “tiếp tục khẳng định chủ quyền của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, chủ quyền đối với nội thủy và lãnh hải, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam được xác định phù hợp với UNCLOS cũng như tất cả các quyền và lợi ích pháp lý của Việt Nam liên quan đến các cấu trúc địa lý thuộc hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa”. Sau khi phán quyết được đưa ra, Luật sư Hoàng Việt, một nhà nghiên cứu lâu năm về Biển Đông, hiện đang làm việc ở thành phố Hồ Chí Minh, nhận xét rằng “Philippines đã thắng toàn diện” khi tòa đã đứng về nước này trong những vấn đề cơ bản và quan trọng nhất. Ông Việt cho rằng phán quyết cũng có lợi cho Việt Nam. Ông nói với VOA: “Rõ ràng là nếu tòa bác bỏ cái đường 9 đoạn này thì Việt Nam cũng có lợi. Thứ hai là về tuyên bố về quy chế pháp lý cho một số cấu trúc địa lý này thì rõ ràng nếu nó hạn chế được không có vùng đặc quyền kinh tế đối với các cấu trúc này thì rõ ràng là Việt Nam cũng có lợi. Và thêm nữa là cái việc các hành vi của Trung Quốc xâm phạm, ngăn trở các hoạt động đánh bắt cá của ngư dân trên vùng đặc quyền kinh tế là vi phạm cái nghĩa vụ của Công ước, quyền chủ quyền được quy định trong Công ước, […] thì điều rõ ràng là cũng tạo một thế mạnh cho Việt Nam hơn. […] Đến bây giờ có một phán quyết khẳng định thêm của tòa thì rõ ràng là chúng ta sẽ có cơ sở pháp lý mạnh hơn”. Thắng lợi của Philippines trong vụ khiếu nại này mang lại những kinh nghiệm và bài học tốt cho Việt Nam khi trên thực tế Việt Nam cũng có những tranh chấp với Trung Quốc khá giống với tranh chấp giữa Philippines và Trung Quốc. Nhưng liệu Việt Nam sẽ làm gì, Luật sư Hoàng Việt, thành viên Ban Nghiên cứu Luật Biển và Hải đảo, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, nhận định: “Về cái phán quyết này, phía Việt Nam sẽ phải nghiên cứu rất là kỹ, và đương nhiên những cái mặt lợi ích thì có lẽ Việt Nam cũng sẽ phải nghiên cứu, để nếu có những trường hợp xảy ra đối với Việt Nam thì biện pháp mà Việt Nam cần, cuối cùng cũng phải kéo nhau ra tòa. Thì khả năng Việt Nam cũng phải nghiên cứu kỹ và có thể học theo những con đường của Philippines đã chọn, đặc biệt là những cái gì thành công, Philippines đã chọn và được tòa chấp thuận, thì khi Việt Nam làm cũng sẽ có lợi hơn rất nhiều”. Theo cơ chế pháp lý quốc tế hiện nay, hiện không có ngay một tổ chức quốc tế đang hoạt động để bắt buộc các bên liên quan thực thi phán quyết của Tòa Trọng tài, song sự kiện Trung Quốc bị thua trong vụ khiếu nại Philippines sẽ gia tăng sức ép ngoại giao trên toàn cầu đối với Trung Quốc. Luật sư Việt nói rõ hơn: “Mặc dù là quốc tế, đặc biệt là trong cái vụ kiện này, không có cơ quan nào làm nhiệm vụ cưỡng chế, nhưng rõ ràng nó sẽ tạo ra cơ sở pháp lý cho các quốc gia khác trên thế giới này có thể gây sức ép với Trung Quốc. Mặc dù việc gây sức ép này được thể hiện trên rất nhiều mặt khác nhau, cả về mặt dư luận, cả về mặt chính trị, chiến lược và ngoại giao, v.v… Chắc chắn là các quốc gia như Hoa Kỳ, Nhật Bản, hay là Ấn Độ chẳng hạn, hoặc là các quốc gia của EU chẳng hạn, đi đâu họ cũng yêu cầu Trung Quốc phải tuân thủ”. Trong thời gian chờ đợi phán quyết của tòa, một số nhà phân tích dự báo Trung Quốc có thể phản ứng tiêu cực trong trường hợp nước này thua cuộc. Tuy nhiên, theo báo The Guardian, ngay trước ngày tòa ra phán quyết, bà Bonnies Glaser, một cố vấn kỳ cựu về châu Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói bà không tiên liệu rằng Bắc Kinh sẽ leo thang đáng kể các hành động của họ ở Biển Đông. (VOA)

Phán quyết ngày hôm nay của Tòa án trong việc phân xử Philippines-Trung Quốc là một đóng góp quan trọng vào mục tiêu chung về một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp ở Biển Nam Trung Hoa. Chúng tôi vẫn đang nghiên cứu các quyết định và không có bình luận về các giá trị của vụ kiện, nhưng một số nguyên tắc quan trọng đã được thể hiện rõ ràng ngay từ đầu vụ kiện này và có giá trị tái khẳng định. Hoa Kỳ ủng hộ mạnh mẽ pháp quyền. Chúng tôi hỗ trợ các nỗ lực để giải quyết tranh chấp lãnh thổ và hàng hải ở Biển Nam trung Hoa một cách hòa bình, trong đó có thông qua trọng tài. Khi gia nhập Công ước Luật Biển, các bên nhất trí về quá trình giải quyết tranh chấp bắt buộc của Công ước nhằm giải quyết các tranh chấp. Trong phán quyết của ngày hôm nay và trong phán quyết của Tòa án từ tháng 10 năm ngoái, Tòa án nhất trí phán quyết rằng Philippines đã hành động trong phạm vi quyền hạn của mình theo Công ước về khởi xướng sự phân xử này. Theo quy định trong Công ước, quyết định của Toà án là cuối cùng và ràng buộc về mặt pháp lý đối với cả Trung Quốc và Philippines. Hoa Kỳ bày tỏ hy vọng và kỳ vọng rằng cả hai bên sẽ tuân thủ các nghĩa vụ của mình. Sau quyết định quan trọng này, chúng tôi kêu gọi tất cả các bên tuyên bố chủ quyền tránh các tuyên bố hoặc hành động khiêu khích. Quyết định này có thể và nên là một cơ hội mới để làm mới những nỗ lực nhằm giải quyết các tranh chấp hàng hải một cách hòa bình. Chúng tôi khuyến khích các bên tuyên bố chủ quyền làm rõ yêu sách trên biển của họ phù hợp với luật pháp quốc tế – như được phản ánh trong Công ước Luật biển – và làm việc với nhau để quản lý và giải quyết tranh chấp của họ. Những bước đi như vậy có thể cung cấp cơ sở cho các cuộc thảo luận nhằm thu hẹp phạm vi địa lý của các tranh chấp hàng hải của họ, thiết lập các tiêu chuẩn về hành xử trong các khu vực tranh chấp , và cuối cùng là giải quyết tranh chấp tiềm ẩn của họ mà không có sự ép buộc hoặc sử dụng hoặc đe dọa vũ lực. Đại sứ quán và Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Việt Nam (ST)

Thách thức lớn nhất đối với nền kinh tế vĩ mô Việt Nam hiện nay là việc duy trì tăng trưởng. Hầu hết tăng trưởng thời kỳ đổi mới là kết quả của những gia tăng hiệu quả gắn với sự ra đời của nền kinh tế thị trường (mở cửa thị trường và thương mại trong nước, nới lỏng các hạn chế về chuyển dịch lao động và chuyển nhượng đất đai) hoặc từ nguồn lao động kỹ năng thấp và vốn được mở rộng. GDP tiếp tục tăng trưởng với tốc độ rất đáng nể, mặc dù thấp hơn dự kiến theo văn kiện kế hoạch quốc gia. Nhưng những dấu hiệu cảnh báo cho sự tăng trưởng trong tương lai là rất rõ ràng: tỉ lệ đóng góp thấp (29%) của tăng trường về năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng chung; tốc độ tăng trưởng về vốn con người yếu ớt; thâm hụt ngân sách dai dẳng, nợ công gia tăng; và có thể có sự mất ý chí trong việc tiếp tục đẩy mạnh các chương trình cải cách. Các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam (DNNN) đều có góp phần vào cho từng vấn đề này và, như thế, tiếp tục ngăn chặn đất nước hiện thực hoá tiềm năng tăng trưởng đầy đủ của mình. Với đặc quyền vay tín dụng từ các ngân hàng thương mại nhà nước, doanh nghiệp nhà nước tiếp tục hút 49% vốn đầu tư, mặc dù chỉ góp một phần rất bé nhỏ vào việc tạo thêm việc làm mới và hầu như chẳng đóng góp gì vào thu nhập từ xuất khẩu. Với tư cách một nhóm, DNNN vô cùng kém hiệu quả: hiệu suất vốn trung bình (average capital productivity) của họ, chỉ dùng một thước đo, chỉ khoảng một nửa so với các ngành công nghiệp ngoài quốc doanh. Việc vay vốn DNNN lấn áp hết đầu tư của khu vực tư nhân và do đó làm giảm khả năng mở rộng của các công ty tư nhân. Tinh tế hơn, chi phí vốn cao cũng đẩy các doanh nghiệp tư nhân vào việc lựa chọn công nghệ thấp, và điều này ức chế sự tăng trưởng năng động. Điều này tới lượt nó lại sẽ góp phần làm giảm đi một khoản nhỏ về tay nghề trong tiền lương đối với người lao động không có trình độ đại học vì không có công nghệ hiện đại nên trình độ trung học không có nhiều giá trị đối với người sử dụng lao động. Theo đó, một thiếu niên Việt Nam tiêu biểu sẽ chọn cách ngưng học vào khoảng 15 tuổi hơn là thực hiện một bước nhảy tốn kém, khó khăn và không chắc chắn, lên trình độ cao đẳng. Dù hiệu suất kém, DNNN hầu như không thể phá sản. Nợ của chính phủ Việt Nam đã tăng từ 38 % lên 62 % GDP từ năm 2011 đến năm 2015, cao hơn so với nhiều nước ngang bằng, và chỉ hơi thấp hơn trần 65% do Quốc hội bắt buộc. Nợ của DNNN có thể gần gấp đôi con số này, tổng số lên tới khoảng USD 180 tỉ hay 97 % GDP. Phần lớn nợ của DNNN được nhà nước bảo đảm, trong khi kinh nghiệm gần đây với các doanh nghiệp nhà nước có vấn đề, cho thấy rằng ngay cả khi không có đảm bảo thì vẫn cho là sẽ được chính phủ đảm bảo trong trường hợp có thua lỗ. Với mục đích thực tế nợ của DNNN là một nợ phát sinh (contigent liability) của chính phủ Việt Nam. Như vậy, nó cần được thêm vào các chỗ phô lộ của cơ quan tài chính cho mục đích tính toán khả năng dễ bị tổn thất với một cú sốc kinh tế vĩ mô. Chính phủ mới của Việt Nam sẽ đối phó với những thách thức này như thế nào? Trong số cáccải cách cơ cấu được hoạch định chứa trong các văn bản chính sách hiện hành, những cải cách liên quan đến việc “cổ phần hóa” (một cách nói chệch đi của tư nhân hóa một phần) DNNN và cải cách quản trị đã liên tục thất bại trong việc đạt được mục tiêu của chúng. Các nhà đầu tư nước ngoài nói chung đã tránh xa các DNNN, nêu ra những quan ngại về thanh khoản và thiếu quản lý doanh nghiệp minh bạch – những quan ngại vốn cũng được nêu ra trong đánh giá riêng của chính phủ về cải cách DNNN. Đại hội Đảng Cộng sản 2016 không đề ra biện pháp mới nào để tăng tốc độ cải cách DNNN. Thay vào đó, có vẻ như Hà Nội đang thực hiện bước đi dễ dàng hơn và ít gây tranh cãi hơn trong việc thúc đẩy (hoặc ít nhất chỉ nói tới) các tổ chức phi nhà nước. Ví dụ, sau chuyến viếng thăm tháng 5 năm 2016 của Tổng thống Obama – gồm một buổi tiếp xúc ấm cúng với các doanh nhân trẻ – chính phủ mới công bố kế hoạch về luật mới và các sáng kiến mới để trợ giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa, khuyến khích cạnh tranh và thúc đẩy việc khởi nghiệp. Tất nhiên, một trong những cách hiệu quả nhất về mặt kinh tế để hoàn thành những điều này và nhiều mục tiêu phát triển nữa sẽ là theo đuổi một cách tích cực việc cải cách DNNN, nhưng hai chương trình đó không liên kết trong thảo luận công khai. Trì hoãn quá trình cải cách và hy vọng nó sẽ biến mất (hay hy vọng lãnh đạo nào đó sẽ giải quyết vấn đề đó sau này), chắc chắn sẽ hủy hoại DNNN. Tăng trưởng kinh tế ngày càng được thúc đẩy bởi các hoạt động ngoài nhà nước và có dấu hiệu có những liên kết sâu giữa doanh nghiệp trong nước với mạng lưới sản xuất toàn cầu. Những liên kết này chắc chắn sẽ ngày càng quan trọng trong việc thu hút các nguồn vốn và công nghệ mới. Nhưng với DNNN yếu kém vẫn còn chi phối các lĩnh vực quan trọng như năng lượng, viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm và các dịch vụ hậu cần, việc thiếu vắng cải cách sẽ tiếp tục tăng chi phí khu vực tư nhân và làm giảm tốc độ tăng trưởng việc làm. Hơn nữa tốc độ cải cách thể chế chậm chạp cũng ném cát vào những bánh răng của các hiệp định thương mại tự do đang được đàm phán với các đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương và châu Âu. Cùng với nhau, hai hiệp định này chiếm hơn 50% xuất khẩu của Việt Nam. Vì cơ hội cho sự phát triển ‘dễ dàng’ trong việc chuyển đổi sang một nền kinh tế thị trường giảm đi, Việt Nam cần phải tự định vị mình trong việc thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai với công nghệ, đổi mới và vốn con người. Các DNNN của Việt Nam về mặt cấu thành không thích hợp giữ vai trò chủ đạo trong cuộc chuyển đổi này. Khi nào DNNN còn có thể dựa vào những người ủng hộ họ trong đảng và nhà nước để giữ nguyên hiện trạng, thì họ sẽ tiếp tục làm chậm nỗ lực của các doanh nghiệp khác trong việc nắm vai trò chủ đạo. Tác giả: GSTS Ian Coxhead - East Asia Forum Đại học Wisconsin-Madison Dịch giả: Song Phan * Ian Coxhead là giáo sư và trưởng Khoa Nông nghiệp và Kinh tế Ứng dụng, Đại học Wisconsin-Madison. (Ba Sàm)

Hội nghị Trung ương 3 khóa 12 của Ban chấp hành Trung ương Đảng CSVN đã không đề cập tới tình hình an ninh Biển Đông và vụ Formosa gây nhiễm độc môi trường Biển của Việt Nam, theo tác giả, nhà văn Phạm Viết Đào. Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII nhóm họp bốn ngày từ ngày 4-7 tháng Bảy 2016 theo báo chí Việt Nam đưa tin giống như các hội nghị khác là khẩn trương và nghiêm túc. Tại hội nghị TW lần này, theo thông tin báo chí có 4 nội dung đưa ra bàn và quyết định: 1-Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư khóa XII; 2-Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XII;-Quy định thi hành Điều lệ Đảng; 3-Quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng trong Chương VII, Chương VIII Điều lệ Đảng; và 4-Về tổ chức bộ máy và giới thiệu nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021; Dường như hai vấn đề an ninh liên quan tới Việt Nam đã không được Đảng xem xét. Trong bốn nội dung của hội nghị TW3 không thấy nêu hai vấn đề liên quan tới an ninh của Việt Nam; Hai vấn đề này đang làm chấn động dư luận thế giới và liên quan tới đời sống vật chất tinh thần của hàng triệu người dân Việt Nam: đó là vấn đề an ninh Biển Đông và thảm hoa môi trường biển miền trung sau thảm họa Formosa. Đối với an ninh Biển Đông, chưa bao giờ nóng như hiện nay do các hành động của Trung Quốc. Vấn đề này xảy ra đúng vào thời điểm tổ chức hội nghị TW 3. Hầu hết các thành viên Hội đồng bảo an Liên hợp quốc và nhiều quốc gia đã vào cuộc, đều lên tiếng như Mỹ, Nga, EU v.v...Trước đó, Trung Quốc, Mỹ, Nhật, Nga đều đưa các phương tiện quân sự hiện đại nhất vào Biển Đông không phải để triển lãm, chào hàng. Tòa án quốc tế La Haye cũng đã vào cuộc để phán xử đơn kiện của Philippines. Ông Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Kimoon cũng đã bay sang Trung Quốc để tìm cách làm dịu bớt tình hình… Trong khi đó, nhiều nhà binh luận quốc tế lo ngại xung đột Biển Đông có thể 'châm ngòi' cho đại chiến thế giới thứ 3… Không một câu chữ Trong khi cá thế giới đang lo sợ về một cuộc đại chiến trên biển Đông thì không thấy bóng dáng một câu chữ nào trong 4 nội dung của hội nghị TW lần 3 khóa XII của Đảng CS Việt Nam đặt ra cho các vấn đề. Trước hết, về an ninh môi trường hậu vụ Formosa, thảm họa môi trường biển miền trung có thể được thấy là hệ lụy của chính sách mở cửa kêu gọi đầu tư thiếu chặt chẽ của Đảng; khiến hiện đang là tâm điểm nóng của dư luận trong nước và thế giới… Báo chí trong nước và thế giới hàng ngày đưa tin dày đặc về hệ lụy sau thảm họa Formosa… Tác nhân của hệ lụy là do Việt Nam cho phép nhà đầu tư Đài Loan, vì lợi ích đầu tư đã không tuân thủ các quy chuẩn nghiệm ngặt về bảo vệ môi trường của ngay Luật Biển Việt Nam và Luật Bảo vệ Môi trường Việt Nam; Thêm vào đó là thái độ và cung cách kiểm tra giám sát tác trách của các cơ quan chức năng Việt Nam, khiến dẫn đến hậu quả làm tổn hại môi trường hàng trăm km bờ biển của Việt Nam, đe dọa sinh kế, tập quán sinh hoạt của hàng triệu người dân ven biển miền trung… Trong khi nhà đầu tư Tập đoàn Formosa đã 'cúi đầu nhận lỗi' và 'đã chịu bồi thường' một phần thiệt hại; hội nghị TW lần này không thấy một câu, dòng nào liên quan đến vai trò lãnh đạo của đảng, chẳng hạn như lãnh đạo đảng, trung ương (kể cả cũ lẫn mới) có liên quan gì, có trách nhiệm gì, có biện pháp gì để kịp thời ngăn chặn, khắc phục hay để chỉ có một lời an dân thôi, chẳng hạn, rằng "Ban chấp hành Trung ương của Đảng (BCHTƯ) đã biết, đã bàn, sẽ có giải pháp cấp bách? Phải chăng 2 vấn đề an ninh Biển Đông và an ninh môi trường biển không được coi là quan trọng? Phải chăng những chuyện này là không đáng bàn, không cần bàn, không thuộc phạm vi trách nhiệm của BCHTW khóa XII ? Hay vấn đề liên quan tới an ninh quốc gia này thuộc về những quyết sách tối mật, không nên công bố rộng rãi? Rằng mọi công việc này hãy để riêng Đảng và nhà nước lo? TBT Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh nhiệm vụ chấn chỉnh bộ máy và công tác nhân sự cao cấp sau Bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân khóa mới, tại Hội nghị TƯ3 của Đảng CSVN mới họp từ ngày 4-7/7/2016, theo tác giả. Trên thực tế, Hội nghị TW 3 không bàn gì đến các vấn đề hệ trọng ấy, nhất là về tranh chấp, bảo vệ chủ quyền biển đảo, trong tình hình sôi bỏng của Biển Đông và cũng như về môi trường sống của nhân dân, ngư dân, nông dân v.v... kể cả môi trường, sinh thái thiên nhiên đã bị hy sinh, bị để mặc cho tàn phá, nhiễm độc. Không khỏi ngạc nhiên Các nhà quan sát không thể không ngạc nhiên về một trong 4 nội dung được nêu trong Thông báo của Hội nghị BCHTW khóa XII, đó là sửa đổi quy chế, lý do để sửa quy chế làm việc của BCHTW: “Phát huy tốt hơn nữa dân chủ trong sinh hoạt của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương, tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng…” (theo Thông báo của BCHTW khóa XII ) Qua những động thái trên, có thể thấy, thứ nhất Đảng CSVN ra đời đã 80 năm rồi, 12 kỳ đại hội như vậy mà bây giờ quy chế, lề lối làm việc vẫn phải bàn thảo sửa đổi lại để “phát huy dân chủ cho BCHTW”? Thế phải chăng quy chế cũ đã không phát huy được hay sao mà phải sửa? Cái nội hàm của cái mục tiêu phát huy dân chủ trong cơ quan này cũng chỉ để “ tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng”… nghe cũng rất mờ nhạt? Nội dung thứ 4 của hội nghị đã bàn và quyết định: ”Về tổ chức bộ máy và giới thiệu nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021..” Với hai nội dung đã nêu, khiến cho nhân dân hiểu rằng: trong tình hình sôi bỏng của đất nước liên quan tới thế giới và Việt Nam, BCHTW Đảng tổ chức cuộc họp để bàn chuyện sắp xếp ghế cho nhau; bàn việc soạn quy chế để quan hệ nội bộ BCHTW phải dân chủ với nhau, không có vị này áp chế vị kia, nhóm này áp chế nhóm kia… Thế thôi! Còn đất nước đang đứng trước nguy cơ bị xâm lược, một bộ phân nhân dân đang bị đè nén, đang bị đe dọa quyền sống, quyền tự do sơ đằng, bị tước đi môi trường làm ăn, sinh sống, thì Đảng tảng lờ, không bàn đến… Hay dân dự lo? Tại hội nghị này, trong phiên bế mạc, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của nhân dân, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, đạt được mức tăng trưởng khá, an sinh xã hội, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; hoạt động đối ngoại được tích cực triển khai và đạt nhiều kết quả tốt; chủ động, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc…” Dân thì đang lo Trung Quốc 'đánh sang' thì lấy gì mà chống trả; Quân đội mua được một vài máy bay được cho là hiện đại nhất thì hai chiếc mới bay 'men men' bờ biển đã bị nổ tung; Một phi công, quan chức bộ Quốc phòng nói và đặt giả thuyết nguyên nhân là do không thạo nhảy dù trên biển, bị dù quấn nên đã hy sinh; Còn chiếc CASA 212 thì do phi công có thể do chưa quen bay thấp trên biển nên xảy ra tại nạn? Trình độ tác chiến như thế thì làm sao bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ? Cuối cùng, thêm một điều nữa, nhưng không kém phần quan trọng, đó là về kinh tế, các chuyên gia đánh giá tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2016 có khả năng không đạt chỉ tiêu đã đặt ra vì đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đảng chỉ lo 'dân chủ' cho quan chức của đảng, quyền lợi, công việc, vị trí của bộ máy cao cấp của Đảng là chính; thế thì ai lo dân chủ cho gần 90 triệu dân còn lại? Hay là để dân tự lo lấy dân chủ cho mình chăng? Thiết nghĩ, nếu Đảng không lo được thì cho dân biết, bằng không thì nên xem lại điều mà lâu nay Đảng vẫn luôn nói là luôn coi mình là 'lực lượng lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối với đất nước, của dân tộc Việt Nam'. Nhà văn Phạm Viết Đào Gửi cho BBC từ Hà Nội Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà văn, blogger, đang sinh sống tại Hà Nội. (BBC)

Hội đoàn tự nguyện được thành lập, không sử dụng ngân sách nhà nước, thì lại bị chính quyền cấm cản. Ảnh minh họa. Chẳng có nước trên thế giới giống ở nước ta, ngân sách nhà nước vừa chi nuôi bộ máy hành chính cồng kềnh, bộ máy Đảng, lại còn phải chi khá nhiều cho các tổ chức đoàn thể, hội... Người dân, thời Pháp đô hộ chỉ một cổ hai tròng, thời nay độc lập, một cổ không biết bao nhiều tròng. Theo thống kê tính đến tháng 12-2014 cả nước có 52.565 hội (483 hội hoạt động phạm vi cả nước và 52.082 hội hoạt động phạm vi địa phương). Biên chế năm 2015 đã giao cho các hội đặc thù là 7.445 biên chế (theo tuổi trẻ 08/07/2016) Mới đây tại hội thảo của Liên hiệp Các tổ chức khoa học kỹ thuật Việt Nam liên quan Luật về hội, TS Hoàng Ngọc Giao, viện trưởng Viện Chính sách pháp luật và phát triển cho biết, mỗi năm tổng chi phí cho các hội lên tới 68.000 tỉ đồng (chi phí kinh tế - xã hội, tức gồm cả đất đai, nhà cửa, xe cộ và các tài sản khác, chi phí cho toàn hệ thống các hội đoàn). 68.000 tỷ đồng, một số tiền không hề nhỏ, nó có thể được dùng vào nhiều mục đích khác như, xây trường học, bệnh viện, công trình phúc lợi... Sự thiếu hụt ngân sách trong những năm gần đây, nhà nước buộc phải tăng các khoản thu, đặt ra nhiều loại thuế phí mới, gánh nặng đổ lên đầu người dân. Vậy tại sao phải tốn ngần nấy tiền để nuôi những tổ chức đoàn hội? Lã Yên (Dân Luận) Theo Dự toán chi ngân sách trung ương năm 2016, tổng chi cho các cơ quan trung ương của sáu tổ chức chính trị – xã hội tới 1.503,740 tỉ đồng, gồm Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam (92,435 tỉ đồng); Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (551,505 tỉ đồng); Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (158,685 tỉ đồng); Hội Nông dân Việt Nam (346,515 tỉ đồng); Hội Cựu chiến binh Việt Nam (80,830 tỉ đồng); Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam (273,770 tỉ đồng). Nếu tính luôn cả dự toán ngân sách cho Liên minh Hợp tác xã Việt Nam thì tổng chi lên đến 1.615,710 tỉ đồng (thesaigontimes.vn 17/5/2016) Nhìn vào các tổ chức Đoàn, hội đó chúng ta điều thấy rằng, sự hoạt động của các tổ chức đó ít hoặc không mang lại lợi ích gì cho người dân ngoài cái gọi là nhiệm vụ chính trị. Lấy ví dụ công đoàn, với chức năng là đại diện và bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, nhưng từ thực tế cho thấy nó chẳng làm được gì ngoài việc thăm ốm thăm đau, chia phát quà những ngày lễ tết. Hay như lực lực lượng thanh niên xung phong, chức năng là lực lượng tham gia thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết việc làm, giáo dục, rèn luyện và đào tạo thanh niên. Nhưng khi cần chính quyền vẫn huy động họ tham gia trấn áp những người xuống đường vì môi trường, dù họ không phả là lực lượng chấp pháp. Các đoàn thể, hội điều do Đảng, nhà nước thành lập nhằm phục vụ cho mục đích chính trị chứ không phải xuất phát từ nhu cầu của người dân, vậy nên nó mang nặng tính áp đặt. Nếu nhà nước không cấp tiền, các tổ chức này không thể tồn tại. Chính vì vậy mà nó cứ bấu víu vào ngân sách nhà nước, mà ngân sách nhà nước tức là thuế dân, tiền bán tài nguyên. Hiện nay mỗi người dân Việt Nam đang gánh 29 triệu đồng nợ công. Nếu cứ tiếp tục chi tiêu phung phí chúng ta sẽ chẳng để lại cho thế hệ sau được gì ngoài nợ và nợ. Để các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể hoạt động, hàng năm ngân sách nhà nước phải bỏ ra khoảng 14.000 tỷ đồng. Con số này cao hơn hẳn 11.366 tỷ đồng dự chi cho Bộ NN&PTNT và gấp đôi số chi dự tính cho Bộ Y tế hoặc Bộ GD&ĐT trong năm 2016. Trong đó hơn 90% kinh phí đó dùng chỉ để trả lương. Vậy còn tiền đâu hoạt động? Đúng là một sự lãng phí ngân sách không cần thiết. Giờ đã đến lúc nhà nước nên thôi bao cấp các tổ chức này, đồng thời trả lại nó chức năng. Và hãy để cho người dân được tự do lập hội như tinh thần của hiến pháp. Có như vậy mới giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Lã Yên

Phần I. CHỦ TÂM CỦA FORMOSA Chín mươi triệu người dân cả nước nóng lòng đợi chờ Chính Phủ thông báo về nguyên nhân cá chết. Nhưng cuối cùng, khi Chính Phủ chính thức công bố Formosa là thủ phạm của vụ cá chết, lại không gây ra ngạc nhiên hay bất ngờ trong xã hội. Bởi vì, Nhân dân cả nước ngay từ ban đầu, đã tin chắc rằng Formosa là thủ phạm. Chỉ có Formosa và những kẻ đồng phạm tiếp tay cho Formosa mới mong một kết quả khác. Điều mà Nhân dân quan ngại là có ai đó bao che cho thủ phạm, để rồi thủ phạm được công bố là ai đó khác chứ không phải là Formosa. Nhưng điều Nhân dân quan tâm nhất, không phải là xướng tên thủ phạm, mà ở chỗ là xử lý thủ phạm như thế nào. Không phải Nhân dân không khoan hồng độ lượng, mà tội lỗi do Formosa gây ra là vô cùng nguy hại, không vô tình mà chủ ý, không tự giác đầu thú mà ngoan cố, và tại họa không nhất thời mà dài lâu. Nhân dân rất độ lượng và biết độ lượng ở đâu, với ai, lúc nào, như thế nào. Bởi vậy cần chỉ ra nhưng điều chưa thỏa đáng sau đây. 1. FORMOSA CHỦ TÂM XẢ CHẤT THẢI ĐỘC RA BIỂN KHÔNG QUA XỬ LÝ Khác với vụ tràn dầu ngày 24/10/2010 tại vịnh Mexico mà công ty BP phải đền bù tới gần 50 tỷ USD là do sự cố kỹ thuật, thì thảm họa cá chết Vũng Áng là do Formosa chủ tâm xả chất thải độc trực tiếp ra biển không qua xử lý. Bởi vậy tội của Formosa Vũng Áng khi tòa án xử, sẽ bị xử phạt nặng hơn nhiều lần. Ngoài ra Formosa còn phải bị truy tố hình sự về tội chủ tâm huy diệt môi trường và con người. Đó là điều chắc chắn. 2. FORMOSA KHÔNG TỰ GIÁC “CHẠY LẠI” Formosa chủ tâm xả chất thải độc ra biển nên họ đã chuẩn bị rất kỹ, với sự hợp tác đồng lòng của lãnh đạo và đội ngũ khoa học kỹ thuật của riêng Formosa. Từ cách xây dựng đường ống ngầm cực lớn đến xây dựng khu xử lý che mắt cơ quan quản lý Việt Nam, cho đến cách trộn chất thải rắn và cung cách xả thải để phía Việt Nam không thể phát hiện. Khi vụ cá chết xảy ra, lãnh đạo và kỹ thuật Formosa biết rõ nguyên nhân nhưng không chịu thừa nhận. Họ tập trung lực lượng phương tiện trí tuệ để xóa dấu vết. Họ kéo dài thời gian để xoá tội lỗi. Formosa ngoan cố chối bỏ trách nhiệm đến phút chót, cho đến khi không thể chối cãi. 3. CẦN XỬ VỤ FORMOSA TẠI TÒA ÁN Vụ Formosa Vũng Áng nên phải được xử chính thức qua con đường tòa án. Xử chính thức Formosa tại tòa án sẽ giải quyết được các vấn đề cơ bản sau đây. Thứ nhất là, đảm bảo công bằng cho tất cả các bên, tránh việc xử lý tùy tiện, cảm tính; giảm thiểu tác động của các yếu tố tiêu cực như tham nhũng, hối lộ, quyền lực. Thứ hai là, bao quát được mọi khía cạnh vấn đề, tránh bỏ sót các tội trạng. Bởi vì đây là vụ án liên quan đến nhiều phương diện trong đó có đền bù kinh tế, thiệt hại về sức khỏe, môi trường; và nhất là các biện pháp khắc phục cũng như các chế tài bắt buộc của tòa án. Sự vi phạm của Formosa, không thực thi các điều khoản do tòa án quy định, sẽ còn bị xử phạt nặng hơn nữa. Và điểm thứ ba, khi xử lý rốt ráo công bằng những tội phạm của Formosa qua tòa án là cách tốt nhất làm sạch môi trường đầu tư, khôi phục lòng tin cho các nhà đầu tư, chứ không sợ bị tác hại tiêu cực như một số người ngộ nhận. Các nhà đầu tư yêu cầu công bằng minh bạch, chứ không phải là ưu ái lén lút. Hành vi giả dối của Formosa là trốn chi phí xử lý môi trường, mưu toan chiếm đoạt lợi thế, tạo nên sự bất công trong cạnh tranh thị trường. Xử lý không hết tội trạng Formosa mới chính là làm cho môi trường đầu tư bị vẩn đục, tổn hại đến sự uy nghiêm của pháp luật, gieo rắc sự nghi ngờ, làm mất lòng tin với các nhà đầu tư. Một điểm nữa, cần thiết phải truy tố hình sự Formosa về tội chủ ý hủy hoại môi trưởng gây nguy hại cho tính mạng con người và môi trường sống của người dân Việt Nam. Không phụ thuộc vào Chính Phủ, ngư dân Việt Nam và các tổ chức bảo vệ môi trường cần phải chủ động khởi kiện Formosa ra tòa án quốc tế. 4. MỨC ĐỘ ĐỀN BÙ SAO LẠI CHỈ CÓ 500 TRIỆU? Thảm họa mà Formosa gây ra, nếu được tòa án xét xử, sẽ phải đền bù không dưới 20 tỷ USD, nếu không nói là 50 tỷ. Ngay cả 50 tỷ cũng không thể bù đắp được thảm họa môi trường lâu dài, nhiều chục năm ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh mạng nhiều thế hệ người Việt. Vậy mà chi đền bù có 500 triệu USD! Bản thân cả những Bộ trưởng tham gia xử lý vụ Formosa cũng thừa nhận là không tính toán hết. Vậy tại sao lại là 500 triệu? Tại sao phải thương lượng? Tại sao không đưa ra xét xử tại tòa án? 5. XỬ LÝ FORMOSA KHÔNG ĐƠN THUẦN LÀ ĐỀN BÙ KINH TẾ Xử lý Formosa không đơn thuần vấn đề đền bù kinh tế. Năm trăm triệu hay năm ngàn triệu không phải là điều quan trọng nhất. Điều quan trọng nhất là : 1. Mạng sống của hàng chục triệu đồng bào Việt Nam rồi đây có bị mòn mỏi hủy hoại đời này qua đời khác bởi môi trường sống độc hại; 2. Hàng triệu người dân đời nối đời vĩnh viễn mất đi kế sinh nhai vì không được bám biển đánh cá, không còn ruộng đất để gieo trồng; 3. An ninh của quốc gia có thể bị tiêu diệt chỉ trong một sớm một chiều khi chiến tranh xảy ra. Nhân dân là chủ nhân của đất nước. Khi nông dân không có ruộng cày phải bỏ quê nhà ra đi thì không có ai bảo vệ đất đai. Khi ngư dân phải bỏ nghề cá thì không ai bám biển để bảo vệ biển cả. Thấy được cái gốc của Đất nước là ở Nhân dân, mà từ đó bắt buộc mọi hành động quyết sách đều phải chỉ vì dân. Vụ Formosa Vũng Áng cần phải được xử lý nghiêm minh, toàn diện, để trước hết là trả lại công bằng cho người dân. Thứ đến là không gây hậu họa tiếp về sau. Thứ nữa là làm gương cho các nhà đầu tư khác trong vấn đề bảo vệ môi trường. Và tiếp đến là bảo vệ sự uy nghiêm của pháp luật, lấy lại lòng tin của Nhân dân Phần II.TRÁCH NHIỆM PHÍA VIỆT NAM Trong thảm họa do Formosa gây ra, để đến cơ sự này, trách nhiệm gốc rễ thuộc về phía Việt Nam. Bởi vậy rất cần phải chỉ ra căn nguyên vấn đề. 1. CHỌN SAI ĐỐI TÁC Sai lầm đầu tiên của phía Việt Nam là chọn không đúng đối tác, thể hiện ở mấy điểm sau. - Formosa là một đối tác không tin cậy với lý lịch bê bối tai tiếng; - Formosa không phải là nhà đầu tư có thiết bị công nghệ tân tiến; - Thời cơ khai thác quặng sắt luyện thép ở Hà Tĩnh chưa chín muồi. Bất chấp những nhược điểm chết người, lãnh đạo tiền nhiệm Hà Tĩnh vẫn đệ trình lên Chính Phủ, rải bằng được thảm đỏ, rước cho bằng được Formosa vào Vũng Áng. Nếu lãnh đạo tiền nhiệm Hà Tĩnh có tầm nhìn như lãnh đạo Đà Nẵng hay Khánh Hòa thì nhân dân Hà Tĩnh và Miền Trung đã không phải chịu thảm họa vừa qua, một thảm họa còn kéo dài dai dẳng nhiều thế hệ. Nếu lãnh đạo Khánh hòa dám từ chối cả lời giới thiệu của TT Võ Văn Kiệt lúc đương nhiệm, thì ngược lại CP của TT Nguyễn Tấn Dũng đã không cản đường lãnh đạo Hà Tĩnh đi rước Formosa về Vũng Áng. Trong sai lầm chọn đối tác, trách nhiệm cuối cùng vẫn thuộc về Chính Phủ. 2. CHO FORMOSA QUÁ NHIỀU ƯU ĐÃI Không chỉ vượt qua mọi cửa ải trong thời gian ngắn nhất, mà Formosa còn dành được những ưu đãi vô tiền khoáng hậu. - Thời hạn đầu tư vượt khung dài đến 70 năm; - Diện tích thuê đất khổng lồ 33 Km2 (cả mặt biển); - Giá thuê đất cho không (415 000 đồng/ héc ta/năm); - Miễn thuế đặc biệt cho việc nhập khẩu vật tư thiết bị; - Ưu đãi đặc biệt về thuế lợi tức; - Quy chế đặc biệt gần như biệt khu kinh tế nước ngoài tự trị. Và còn nhiều điều ngoại lệ khác nữa. 3. MẮC NHIỀU SAI PHẠM PHÁP LUẬT Để có được giấy phép trong một thời gian ngắn với những ưu đãi đặc biệt cho Formosa, các cơ quan chức năng liên quan của Việt Nam đã xé rào vi phạm nhiều điều luật do Chính Phủ ban hành và luật pháp Việt Nam quy định. Trong số đó đặc biệt là: Về phía UBND Hà Tĩnh và Bộ Kế hoạch đầu tư: 1. Sai phạm về cấp phép đầu tư vượt khung đến 70 năm, là điều cực kỳ phi lý và nguy hại; 2. Phí phạm quỹ đất khi cấp quá nhiều đất và biển cho Formosa, tới 33 km vuông; 3. Không trân trọng giá trị đất khi cho thuê rẻ mạt, như cho không (415 đ/m2/năm); 4. Để cho Formosa trở thành lãnh địa biệt lập, làm gì không thể biết; 5. Không kiểm soát để hàng ngàn người Trung Quốc tự do đến lao động và sinh sống ở Kỳ Anh. Liên quan đến sai phạm cấp giấy phép đầu tư đến 70 năm có phần trách nhiệm của VPCP và cả của TT CP. Còn về phía Bộ TN & MT thì: 1. Đã tự che mắt cấp phép cho Formosa xây ống thải ngầm dưới biển, điều vô cùng nguy hiểm; 2. Không kiểm soát để Formosa đưa những thiết bị lạc hậu ô nhiễm môi trường, không được phép sử dụng ở các nước khác, sang lắp đặt tại nhà máy ở Vũng .Áng. 3. Không buộc Formosa tuân thủ quy trình xử lý chất thải công nghiệp luyện kim, thả rông cho Formosa hủy hoại môi trường. Chính hối lộ, dưới bàn tay phù thủy Formosa, đã biết thể hiện được sức mạnh vô địch của nó để tạo ra những sự vi phạm nguy hiểm nêu trên. 4. CÓ SỰ BAO CHE CHO FORMOSA Từ những sai phạm mang tính hệ thống và nguy hiểm nêu trên, một số người trong các cơ quan chức năng Việt Nam sợ liên đới trách nhiệm nên đã cố tình che đậy, giảm bớt sai phạm của Formosa, trong đó có trì hoãn thời gian để Formosa che đậy tội lỗi, ngăn cản sự tìm kiếm sự thật để làm thấp mức độ vi phạm. 5. KHÔNG THỂ KHÔNG CÓ HÌNH PHẠT Thảm họa do Formosa gây ra để lại hậu quả nguy hại dài lâu to lớn. Để dẫn đến thảm họa này, trách nhiệm đầu tiên chính là ở phía các cơ quan chức năng Việt Nam, mà sai phạm nhiều nhất là ở UBND Hà Tĩnh và Bộ TN & MT. Lãnh đạo tiền nhiệm của UBND Hà Tĩnh đã bất chấp mọi thứ, để rước bằng được Formosa về Vũng Áng. Trong thiết tha chào mời của lãnh đạo Hà Tĩnh tất nhiên là không hoàn toàn vô tư. Ngoài những xé rào ưu ái vô tiền khoáng hậu về thời hạn đầu tư, đất đai và thuế dành cho Formosa, lãnh đạo Hà Tĩnh đã buông lỏng quản lý để hàng ngàn người Trung Quốc lao động trái phép ở Vũng Áng. Những người Trung Quốc lao động ở Vũng Áng hầu hết là lao động phổ thông, không có văn hóa. Trong số đó có cả tội phạm mà chính quyền Trung Quốc khuyến khích giúp đỡ ra nước ngoài cư trú. Nguy hiểm hơn, người Trung Quốc đến làm ăn, sinh sống, lấy vợ đẻ con, lập phố xá ở Kỳ Anh. Với 70 năm thuê đất Vũng Áng, người TQ kịp lấy vợ đẻ con đến 5 đời! Làm lãnh đạo mà không nhìn được điều nguy hại tiềm tàng này cho đất nước thì đã vô tình mang họa về cho Dân tộc. Đó là tội lớn. Để xảy ra thảm họa Vũng Áng, trách nhiệm to lớn thuộc về Bộ TN &MT mà người chịu trách nhiệm chính là ông bộ trưởng tiền nhiệm. Bộ TN & MT đã tự che mắt mình để cho phép Formosa xây ống xả ngầm sâu dưới biển. Đây chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến thảm họa Vũng Áng hôm nay, và có thể còn nhiều thảm họa nữa trong tương lai. Nếu Bộ TN& MT kiểm soát chặt chẽ theo đúng yêu cầu thì tại họa Vũng Áng đã không xảy ra. Như đã đề cập ở trên, Bộ Kế hoạch Đầu tư là một trong những nơi phải chịu trách nhiệm lớn trong việc cấp phép cho Formosa đầu tư vào Vũng Áng, Formosa là đối tác kém, Bộ kế hoạch đầu tư không thể không biết. Cấp nhiều đất, thời hạn phá khung, và nhiều đặc ân đều phải qua cửa của Bộ Kế hoạch Đầu tư. Văn phòng Chính phủ cũng không thể thoái thác trách nhiệm. Không có gì có thể lọt qua được VPCP. Bởi vậy Chính Phủ không thể nói là rút kinh nghiệm, phê bình, hay cảnh cáo. Một tai họa như vậy phải chỉ đích danh người có lỗi, ít nhất là ở: Bộ TN & MT, UBND Hà Tĩnh, Bộ Kế hoạch Đầu tư và VPCP. Cần phải cách chức những người có trách nhiệm đã tiếp tay cho Formosa gây ra thảm họa tày trời cho người Việt. Cần phải truy tố hình sự vì những sai phạm xé rào đều do tiền bạc hối lộ. 6. TRÌNH ĐỘ CÁN BỘ LÃNH ĐẠO KÉM ĐẾN MỨC SỢ HÃI Vụ Formosa Vũng Áng đã phơi bày sự yếu kém toàn diện về nghiệp vụ quản lý và trình độ chuyên môn của cán bộ Việt Nam. Thêm vào đó là thái độ vô trách nhiệm, đạo đức xuống cấp, và nạn tham nhũng hối lộ tàn bạo, tất cả cộng lại đã góp phần gây nên thảm họa Formosa Vũng Áng. Khi mà nguyên nhân cá chết chưa được công bố rõ ràng, mà lãnh đạo Đà Nẵng và Hà Tĩnh lại cả gan hô hào nhân dân ăn cá và đi tắm biển thì thật liều lĩnh. Điều nay thể hiện kiến thức của họ ít, nhận thức của họ kém, tính cách manh động. Động cơ chỉ vì lấy thành tích thể hiện cái tôi của mình, mà họ bất chấp nguy hiểm tính mạng của cả triệu người dân. Hàng ngũ lãnh đạo cấp tỉnh thành phố như thế sẽ chi đưa đến thất thoát, tụt hậu và tai họa, mà Formosa Vũng Áng là thí dụ đau đớn rùng rợn. Hàng ngũ cấp bộ trưởng cũng báo động không kém. Trước hết là ông Bộ trường Bộ TN & MT tiền nhiệm và cấp phó của ông trực tiếp phụ trách Formosa Vũng Áng. Một ông Bộ trưởng TN &MT giỏi thì đã không cho phép Formosa xây ống xả ngầm sâu dưới biển. Hơn nữa, quản lý môi trường đối với công nghiệp luyện kim đòi hỏi những quy định chi tiết khắt khe phức tạp, nhưng những văn bản pháp lý của Bộ TN & MT về lĩnh vực này lại rất sơ sài, tạo nên kẽ hở lớn để Formosa tự do hủy hoại môi trường. Người chịu trách nhiệm chính là bộ trưởng, chứ không thể đổ lỗi cho cấp dưới giúp việc. Qua việc tổ chức điều tra và họp báo, các ông Bộ trưởng VPCP và Bộ TTTT cũng để lộ những nhận thức sai lầm sơ đẳng, dẫn đến những phát ngôn sai lệch ngớ ngẩn, bị công luận lên án chê bai. Hàng ngũ cán bộ của ta được rút ra từ cán bộ phong trào, lại được cất nhắc theo cách “đua cửa sau”, nên trình độ hạn chế, và quyết định cũng theo theo kiểu phong trào. Không thể lập được một bộ máy hiệu quả với chất lượng của cán bộ như hiện thời. 7. ĐIỀU TRA NHANH HAY CHẬM Nhân dân đã chắc chắn thủ phạm là Formosa, nhưng phải đợi đến 83 ngày mới được nghe công bố chính thức. Sự chậm trễ được biện hộ với nhiều lý do, rằng phức tạp, phải làm bài bản … Có người còn viện lý do ở bên Nhật có trường hợp phải đến 1 năm. Chúng ta hãy trả lời câu hỏi này bằng một câu hỏi khác, rằng: Có một bộ máy khác, họ có điều tra ra thủ phạm nhanh hơn bộ máy hiện thời không? Còn một câu hỏi khác nữa: Tại sao lại từ chối sự giúp đỡ điều tra của CP Mỹ? Nếu từ chối sự giúp đỡ của Mỹ có nghĩa là ta có thể tự điều tra được. Từ đó suy ra, ta đã biết nguyên nhân cá chết ít nhất là từ lúc Mỹ đề nghị giúp đỡ, rất lâu trước khi công bố chính thức. Hoặc giả, ta sợ người Mỹ sẽ biết được những sự thật phía sau. 8. ĐỪNG ĐỔ CHO NHÂN DÂN THEO PHẢN ĐỘNG Trình độ cán bộ lãnh đạo yếu kém, nạn tham nhũng hối lộ hành hoành, bất công khắp mọi nơi, xã hội xuống cấp ở mọi góc độ, lòng tin bị xói mòn, đất nước bị tụt hậu, tất cả cộng lại đã gây nên sự bức xúc không bờ bến trong lòng dân. Thảm họa Vũng Áng vô cùng nguy hại cho sinh mạng hàng chục triệu người, lâu dài nhiều đời, hủy hoại sức sống của Dân tộc. Nhân dân cả nước ý thức sâu sắc vấn đề an nguy Dân tộc nên đã sục sôi khắp nước muốn tìm ngay ra và trừng trị thủ phạm, đồng thời ngăn chặn hậu quả tồi tệ về sau. Đây chính là lòng yêu nước chân chính. Đây chính là máu mủ giống nòi. Không ai xúi dục được lòng yêu nước! Chính những kẻ ăn hối lộ tiếp tay cho Formosa gây ra tai họa và muốn bao che cho Formosa mới là phản quốc, chứ không phải phản động. 9. KHÔNG CHO PHÉP FORMOSA SỬ DỤNG ĐƯỜNG ỐNG XẢ NGẦM DƯỚI BIỂN Phải khẳng định thêm một lần, việc xây dựng ống xả ngầm dài sâu trong lòng biển là chủ tâm xả chất thải không qua xử lý của Formosa. Chủ tâm của Formosa không chỉ ở chất thải lỏng. Mục đích khác của Formosa là nhờ đường ống ngầm để xả trộm một phần chất thải rắn, bằng cách trộn lẫn với nước. Bởi vì chất thải rắn rất độc hại, muốn xử lý thì phải mất rất nhiều tiền. Hơn nữa lượng chất thải rắn cực lớn. Cứ mỗi tấn thép được sản xuất thì tương đương có khoảng một tấn chất thải rắn phải thải ra. Nếu công suất của nhà máy Formosa một năm là 10 triệu tấn thép, thì có nghĩa là có khoảng10 triệu tấn chất thải rắn được thải ra trong cùng năm đó. Những núi chất thải rắn là mối độc hại và tốn kém loại một cho các nhà máy sản xuất thép. Khi nghe Bộ trưởng Trần Hồng Hà tuyên bố rằng luật pháp Việt Nam không cho phép Formosa xây đường ống ngầm xả ra biển, người dân đã mừng thầm rằng đường ống ngầm của Formosa phải bị phá bỏ. Nhưng nay Chính Phủ công bố Formosa là thủ phạm của cá chết, mà việc phá bỏ đường ống ngầm của Formosa lại không thấy được đề cập đến. Nếu không có biện pháp ngăn cản hữu hiệu, Formosa sẽ lợi dụng đường ống ngầm để thải hàng núi chất thải độc hại ra biển. Formosa cũng có thể dùng đường ống ngầm để chuyển đến và chuyển đi nhiều thiết bị, kể cả người, mà Việt Nam không thể biết. Để ống xả ngầm dưới biển của Formosa hoạt động, thực sự là mối nguy hại to lớn cho Việt Nam. 10. AI VÀ CƠ CHẾ NÀO GIÁM SÁT FORMOSA TRONG TƯƠNG LAI Formosa đã hứa 5 điều về giải quyết hậu quả của vụ cá chết động trời do chính họ gây ra sau khi đã bị điều tra với chứng cứ không còn đường chối cãi. Bởi vậy không thể tin vào lời hứa của Formosa. Hứa là một chuyện, thực hiện lại là chuyện khác. Phải dựa trên luật pháp chứ không thể dựa trên lời hứa. Nhất là đối với Formosa, đối tượng đã có tiền sử bất hảo về hủy hoại môi trường ở nhiều nơi trên thế giới. Với trình độ của cán bộ các cơ quan chức năng liên quan, cùng với cơ chế quản lý hiện nay, sẽ rất khó có một bộ máy kiểm soát Formosa hiệu quả. Cần phải xử Formosa bằng tòa án thì may ra mới có chế tài kiểm soát được phần nào. Trong trường hợp khác, phải thành lập một bộ máy giám sát Formosa độc lập, với người đứng đầu giỏi và trong sạch, không bị mua chuộc bằng tiền bạc, không sợ hãi quyền lực. Tự người đứng đầu sẽ biết cách tổ chức và thiết lập nên cơ chế kiểm soát Formosa. 11. HÃY HỎI Ý DÂN “Dân biết, Dân bàn, Dân làm, Dân kiểm tra” là một chủ trương đúng. Chỉ có điều, trong thực tiễn, chủ trương này đã không được thực hiện. “Dân biết” là không che dấu thông tin, minh bạch sự việc để Nhân dân được biết”. “Dân bàn” là hỏi xin ý kiến của Nhân dân, để mọi người dân được thể hiện quan điểm của mình. Đối với vụ Formosa Vũng Áng, chính Nhân dân là người đầu tiên biết Formosa xả chất thải độc, chính Nhân dân phải chịu những hậu quả độc hại do Formosa gây ra, nên chính Nhân dân biết rõ tội lỗi của Formosa và đồng phạm, và bởi vậy cũng chính Nhân dân sẽ biết phải trừng phạt Formosa và đồng phạm như thế nào. Vì thế, Chính Phủ phải biết xin ý kiến Nhân dân, để cho Dân bàn. Từ đó Dân sẽ chung tay làm, giải quyết rốt ráo hậu quả mà Formosa và đồng phạm gây ra, và cũng chính Dân kiểm tra, buộc Formosa và đồng phạm phải thực thi đúng trách nhiệm của mình. “Dân biết, Dân bàn, Dân làm, Dân kiểm tra” là một cách khẳng định rằng Nhân dân là chủ nhân của Đất nước. Nhân dân quyết định hết những vấn đề quan trọng nhất của Đất nước. Nhân dân giải quyết hết mọi vấn đề phức tạp nhất của Đất nước. Formosa đã chủ ý xả chất thải độc không qua xử lý, và đã hủy hoại môi trường và sinh mạng người dân trên diện rộng nhiều trăm km dọc biển miền Trung Việt Nam, hậu họa kéo dài trong nhiều chục năm. Đây là tội ác tày trời có chủ ý. Tội ác của Formosa thừa đủ cơ sở pháp lý để đóng cửa Formosa. Chưa nói đến việc tòa xử án, thì Formosa sẽ phải đền bù nhiều chục tỷ đô la Mỹ. Bất luận tài chính nhiều ít thế nào, đóng cửa Formosa để tránh hậu họa to lớn về sau cho Dân tộc. Lúc khó khăn phải biết dựa vào Dân. Hãy hỏi ý Dân, Dân sẽ cho biết phải làm gì với Formosa. Nguyễn Ngọc Chu(FB Nguyễn Ngọc Chu)

Các cuộc biểu tình lớn sẽ gây sức ép năng nề đối với bất kỳ chính quyền nào Sau khi Chính phủ Việt nam đã công bố nguyên nhân và thủ phạm gây ra thảm họa môi trường 4 tỉnh Bắc Trung bộ và đại diện tập đoàn Formosa đã thừa nhận và cam kết bồi thường các thiệt hại với mức 500 triệu USD - khoảng 11.000 tỷ VNĐ. Nếu biết rằng mức thống kê thiệt hại ban đầu của riêng một tỉnh Quảng bình đã vào khoảng 4.000 tỷ đồng, thì sẽ thấy mức bồi thường của Formosa quá thấp so với thiệt hại thực tế. Theo tính toán của các nhà khoa học thì, tổng số mức bồi thường của Formosa Hà tĩnh để khắc phục toàn diện các hậu quả tàn phá môi trường biển và thiệt hại về kinh tế có thể lên tới 1.000 tỷ USD. Bao che và dung túng Truyền thông quốc tế và Đài loan từ lâu đã vạch rõ thủ đoạn của tập đoàn Formosa áp dụng trong việc đầu tư các nhà máy thép ở các quốc gia khác là, để hạ giá thành sản xuất thì họ dùng biện pháp lách luật ở các quốc gia có đầu tư, trong việc áp dụng công nghệ xử lý chất thải rẻ tiền, nhưng không đảm bảo chất lượng. Việc Formosa Hà tĩnh chỉ đầu tư 450 triệu USD cho hệ thống xử lý chất thải ở nhà máy thép Vũng Áng, thay vì đáng lẽ phải đầu tư từ 2 -3 tỷ USD cho một hệ thống xử lý đảm bảo chất lượng đã cho thấy điều đó. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến Văn Lâm, thủ phủ của Formosa ở Đài loan số người bị chết do ung thư là rất cao. Đây là nguyên nhân khiến Formosa đã bị dân chúng Đài loan đã tẩy chay và đuổi ra khỏi đảo quốc này. Tuy vậy các nhà lãnh đạo Việt nam đã bất chấp hậu quả, thậm chí Bộ Khoa học và công nghệ đã thừa nhận không được thẩm định việc thiết kế xây dựng nhà máy Formosa ở Vũng Áng (Hà Tĩnh). Trước các diễn biến trong việc tiến hành xử lý các sai phạm của Formosa Hà tĩnh, có nhiều dấu hiệu cho thấy nhà nước Việt nam đang lưỡng lự, bởi có quá nhiều các yếu tố cho thấy có việc quan chức các cấp đã nhận tiền để giúp đỡ, hay nhân nhượng để tạo điều kiện cho doanh nghiệp Formosa Hà tĩnh vi phạm pháp luật và dẫn đến thảm họa môi trường lần này. Đó là các sự ưu ái quá mức bình thường và bất chấp quy định, đã cho thấy quyền lợi của số đông quan chức đã gắn chặt với quyền lợi của Formosa Hà tĩnh. Điều đó cho thấy lãnh đạo nhà nước đang đứng chung chiến tuyến với kẻ thủ phạm và có thể sẵn sàng đi ngược với quyền lợi của toàn thể nhân dân trong vụ việc này. Rõ nhất là việc Chính phủ Việt Nam đã vội vã chấp nhận lời xin lỗi và đồng ý nhận số tiền 500 triệu USD từ thủ phạm trong khi chưa điều tra, thống kê đầy đủ các thiệt hại, rõ ràng đây là một sự vội vàng rất đáng ngờ. Không chỉ thế, họ còn cho rằng đang cân nhắc việc đưa vụ án ra khởi tố hay không, thậm chí còn kêu gọi nhân dân có thái độ khoan hồng đối với Formosa. Đây là điều không thể chấp nhận được. Chỉ cần thấy, việc nhà máy thép của Formosa Hà tĩnh chỉ mới chạy để sản xuất thử lần đầu mà đã gây ra một thảm họa nghiêm trọng như thế, vậy thì khi toàn bộ tổ hợp công nghiệp Formosa chính thức đi vào hoạt động thì nó sẽ gây ra hậu quả ghê gớm đến mức độ nào? Vì thế vệc buộc Formosa Hà tĩnh phải ngừng hoạt động và tiến tới phải đóng cửa là biện pháp duy nhất, nếu không muốn ảnh hưởng đến sự tồn vong của giống nòi. Trong việc này, áp lực mạnh mẽ nhất của dân chúng đối với nhà nước sẽ là giải pháp duy nhất. Những điều về biểu tình nên biết Biểu tình là hành động của người dân để bày tỏ chính kiến của mình, về các chính sách hoặc các vấn đề mà họ quan tâm. Thông qua việc tổ chức biểu tình của một số đông người, sẽ tạo áp lực cần thiết nào đó, để buộc chính quyền hoặc một tổ chức phải giải quyết các yêu sách. Đây là quyền hợp pháp của công dân và được hiến định trong hiến pháp của hầu hết các quốc gia trên thế giới. Do vậy, một hay nhiều cá nhân, hoặc nhiều nhóm cá nhân cùng quan tâm chung một vấn đề, đều có thể tiến hành tổ chức biểu tình bất kỳ lúc nào, ở đâu để đòi hỏi. Sự thắng lợi của các cuộc biểu tình phụ thuộc rất nhiều vào: sự tổ chức có bài bản; số lượng người tham gia; sự lựa chọn địa điểm biểu tình khi nào, ở đâu; dưới hình thức nào (tuần hành, tọa kháng...); và quan trọng nhất là điều kiện tài chính. Để có thể đảm bảo phục vụ cho người tham gia biểu tình, như: phục vụ ăn uống miễn phí; các điểm WC công cộng, nơi tắm rửa; lán trại ngủ qua đêm; thậm chí còn trả tiền cho người tham gia biểu tình. Đây là điều nên hiểu là điều bình thường, trong khuôn khổ luật pháp không cấm chẳng có gì là xấu xa như nhiều người nghĩ. Ở các quốc gia dân chủ thì việc tổ chức các cuộc biểu tình là một vũ khí chính trị của các đảng đối lập, nhằm gây áp lực lên chính phủ với mục đích tạo sức ép nặng nhất nhằm buộc chính phủ phải thay đổi chính sách. Nếu áp lực của các cuộc biểu tình quá lớn, thì có khả năng buộc một chính phủ phải chấp nhận từ chức, hoặc tuyên bố giải tán Quốc hội để tổ chức lại tổng tuyển cử. Còn ở các quốc gia độc tài, phi dân chủ thì biểu tình thường được các tổ chức sử dụng làm hình thức đấu tranh bất bạo động. Thông qua việc tận dụng sự bức xúc của một số lượng lớn người dân về một vấn đề xã hội nào đó, đến một thời điểm chín mùi thì các tổ chức hay cá nhân có uy tín sẽ khởi động các cuộc biểu tình để tạo ra các áp lực càng lớn càng tốt để buộc chính quyền nhanh chóng giải quyết các yêu sách. Thậm chí có khả năng lật đổ chính quyền. Chính vì thế, ở một số quốc gia khôn ngoan trên thế giới, nhà nước đã quy định việc biểu tình phải tiến hành ở các địa điểm cho phép, như ở công viên, sân vận động... Vì họ sợ các cuộc biểu tình ở quy mô lớn khi trấn giữ các tụ điểm đông người, các ngã 5, ngã 6 trên trục giao thông huyết mạch trong thành phố sẽ dẫn đến ùn tắc giao thông. Từ đó sẽ dẫn đến các xáo trộn, đảo lộn các sinh hoạt bình thường hàng ngày của người dân là điều sẽ khiến dư luận xã hội bức xúc và phẫn nộ, buộc chính quyền phải nhanh chóng giải quyết các đòi hỏi và các yêu sách mà người biểu. Đây là vấn đề mấu chốt của sự thành công mà các cuộc biểu tình cần phải đạt được. Các cuộc biểu tình tiến hành với mục đích nhằm gây áp lực đối với chính quyền, thì việc xảy ra xung đột giữa lực lượng cảnh sát chống biểu tình và đám đông người biểu tình là điều khó có thể tránh khỏi và cũng là điều hết sức cần thiết. Nhờ đó sẽ khiến cuộc biểu tình sẽ diễn biến kịch tính hơn, để tạo ra các bước ngoặt với hướng có lợi cho phe biểu tình. Vì đổi lại, việc đàn áp của chính quyền càng khốc liệt bao nhiêu (có người tử vong thì càng tốt) thì phe biểu tình càng tỏ ra có chính nghĩa hơn và càng nhận được sự ủng hộ của dư luận trong nước và quốc tế. Vì thế những người tham gia biểu tình cần phải ý thức được điều này, để chuẩn bị tinh thần trước. Biểu tình ở Việt nam. Một cuộc biểu tình thành công là khi các yêu sách của người biểu tình được chính quyền chấp nhận toàn bộ, hoặc một phần và cam kết sẽ giải quyết. Vì thế các cuộc biểu tình muốn thành công cần phải được xem xét, tính toán một cách hết sức kỹ lưỡng để đạt được kết quả cao nhất, đồng thời tránh những thiệt hại không đáng có cho người tham gia biểu tình. Ở Việt nam, các tổ chức hay cá nhân kêu gọi biểu đa phần là ẩn danh, do vậy bất kẻ ai cũng có thể ra lời kêu gọi xuống đường biểu tình trên mạng xã hội. Vì thế, các cuộc biểu tình khi bị trấn áp, người biểu tình bị thiệt hại về sức khỏe cũng như tiền bạc, thì không có cá nhân hay tổ chức nào chịu trách nhiệm và đứng ra bảo vệ quyền lợi cho họ. Có lẽ vì thế, nên các cuộc biểu tình do các tổ chức hay cá nhân phát động ở Việt nam nhận được sự ủng hộ rất ít từ người dân, chưa kể đến mục đích của các cuộc xuống đường chưa thực sự thiết thực, người tổ chức chưa đủ uy tín phải có. Các cuộc biểu tình, mang nặng tính hình thức, lặp đi lặp lại nhàm chán, với các khuôn mặt quen thuộc và diễn ra thường quá chóng vánh buổi sáng của ngày Chủ nhật. Vậy các cuộc biểu tình đã thu được kết quả gì là câu hỏi cần được trả lời nghiêm túc? Hay là vô tình cái đó đã trở thành vật trang trí cho chế độ độc tài ở Việt nam. Việc chọn thời điểm tổ chức biểu tình vào ngày Chủ nhật với phương thức tuần hành là điều cực kỳ sai lầm. Vì họ mới chỉ nghĩ rằng việc tuần hành để phô diễn và có tác dụng lôi kéo. Đây là điều buộc phải có, nhưng chỉ nên coi là khúc dạo đầu cho một cuộc biểu tình ngồi (tọa kháng) tại các nút giao thông yết hầu, sẽ là địa điểm mà những người biểu tình sẽ tập hợp để biểu thị ý chí của mình. Cũng như việc buổi sáng ngày Chủ nhật là thời gian bất lợi nhất để tổ chức một cuộc biểu tình. Đây là một buổi vắng vẻ nhất trong tuần, khi mà mọi người đều còn trên giường ngủ vì thế thông điệp của người biểu tình sẽ đến được với công chúng ít hơn. Và đây là ngày nghỉ mọi người không đi làm, thì chính quyền có thể dễ dàng dựng rào thép gai, chặn đường, phá sóng điện thoại mà không sợ sự phản đối của người dân. Quan trọng hơn họ có thể sử dụng những hành vi bạo lực dễ dàng hơn vì sẽ có ít người chứng kiến, đặc biệt là giới báo chí. Tóm lại các cuộc biểu tình ở Việt nam vừa qua, không đạt được mục đích cần phải có cho mỗi cuộc biểu tình phải là: phải tạo ra các xáo trộn, đảo lộn các sinh hoạt bình thường hàng ngày của người dân, có như thế mới tạo ra được sức ép lên nhà nước. Tiếc rằng các cá nhân, tổ chức đứng ra kêu gọi cũng như người tham gia biểu tình chưa ý thức được điều này. Mà hiện nay, những người tham gia biểu tình chỉ nghĩ việc biểu tình để thể hiện chính kiến của mình. Vì thế việc biểu tình vừa qua không làm cho cho chính quyền phải lo ngại quá mức, cho dù chính quyền nào thì cũng rất sợ các cuộc biểu tình (đúng nghĩa). Việc chính quyền sử dụng lực lượng tham gia trấn áp các cuộc biểu tình chỉ là, nhân viên công ty TNXP hay dân quân tự vệ... sẽ thấy rằng họ chỉ muốn răn đe. Chỉ khi nào các cuộc biểu tình ở Việt nam đạt tới mức, chính quyền phải sử dụng tới lực lượng cảnh sát chống bạo loạn; quân đội với các thiết bị chống biểu tình, như xe chữa phun vòi rồng, thậm chí là xe thiết giáp. Có như thế mới dủ tầm cỡ và khiến cho nhà cầm quyền lo sợ. Đến khi ấy thì hãy hô hào một cuộc "Cách mạng Cá". Cần làm gì để tạo áp lực mạnh đối với chính quyền? Điều quan trọng nhất hiện nay là , việc biểu thị thái độ cũng như ý chí của người dân cần được tập hợp nhằm tạo áp lực cần thiết đối với chính quyền buộc họ phải khắc phục sự cố môi trường biển một cách nhanh nhất cũng như xử lý thủ phạm Formosa Hà tĩnh theo đúng luật pháp và cần thiết thì phải đóng cửa nhà máy này. Chính vì thế, tổ chức các cuộc biểu tình dưới hình thức tọa kháng với số lượng người tham gia đông đảo, kéo dài nhiều ngày tọa kháng tại các nút giao thông quan trọng cần được diễn ra trên khắp các thành phố lớn trong cả nước. Vì thế tới đây, người dân ở các địa phương thì trấn giữ các nút giao thông huyết mạch và đầu mối, đặc biệt là trục quốc lộ 1A. Đây là điều hết sức quan trọng, cần phải tiến hành, kết hợp với việc bãi khóa, bãi thị trên toàn quốc. Đây là biện pháp duy nhất mà dân chúng có thể tham gia để có thể buộc nhà cầm quyền phải chấp nhận các yêu sách và đòi hỏi, để tiến tới xử lý nghiêm túc, đúng luật pháp Việt nam đối với Formosa Hà tĩnh. Tuy nhiên, đây là một thách thức và có thể là quá sức đối với các tổ chức XHDS ở Việt nam hiện nay, khi mà họ chưa có các tổ chức đủ mạnh, các thành viên còn thiếu hiểu biết và kinh nghiệm trong việc đấu tranh bất bạo động. Và quan trọng là các cá nhân và tổ chức này chưa đủ uy tín và không được dân chúng ủng hộ. Điều này có lẽ phải trông chờ ở các tổ chức của Giáo hội Thiên Chúa giáo đang chiếm ưu thế tại 4 tỉnh miền Trung, đặc biệt là Giáo phận Vinh. Đã đến lúc các nhóm hay cá nhân các nhân sĩ trí thức có uy tín ở trong nước, cần nhận rõ trách nhiệm của mình để đứng ra đảm trách việc dẫn dắt người dân bằng nhiều hình thức, trong việc tạo áp lực mạnh mẽ đối với nhà nước, buộc họ phải giải quyết hậu quả thảm họa môi trường do Formosa Hà tĩnh gây ra theo đúng pháp luật, kể cả các quan chức có liên quan. Nếu hiểu chính trị là những vấn đề xoay quanh việc giành và giữ quyền lực nhà nước giữa các nhóm cá nhân khác nhau, thì vấn đề giải quyết hậu quả thảm họa môi trường do Formosa Hà tĩnh không được chính trị hóa. Nghĩa là việc tạo áp lực buộc nhà nước giải quyết nghiêm túc vấn đề Formosa hoàn toàn không liên quan đến việc lật đổ chính quyền. Vì thế các tổ chức và cá nhân không nên lợi dụng vấn đề này để biến các cuộc biểu tình mang màu sắc của một cuộc "Cách mạng Cá". Vì hiện nay các yếu tố Thiên, Địa, Nhân chưa đầy đủ để họ có thể tiến hành những việc đó. Nói như vậy là vì, việc hô hào một cuộc "Cách mạng Cá" nếu không đúng thời điểm thích hợp, sẽ vô tình tạo điều kiện cho chính quyền lấy cớ thẳng tay đàn áp các cuộc biểu tình ôn hòa với những đòi hỏi mang tính xã hội cấp bách của dân chúng. Kết Các chuyên gia đều thấy rằng, hệ thống pháp luật của Việt nam hiện nay có đủ điều kiện xử lý vụ án Formosa Hà tĩnh một cách nghiêm túc, tuy nhiên khả năng này không cao vì sự bao che từ phía chính quyền. Mà việc họ phải mất thời gian tới gần 3 tháng để mặc cả xong với Formosa Hà Tĩnh, cho đến lúc thì phía nhà nước mới dám chính thức công bố nguyên nhân và thủ phạm của sự cố môi trường biển ở 4 tỉnh miền Trung. Hơn nữa, lâu nay Đảng CSVN luôn luôn bảo thủ và không bao giờ thừa nhận các sai trái của họ, để có các biện pháp khắc phục hậu quả một cách nghiêm túc đúng pháp luật. Chính vì thế, mỗi người dân Việt nam trong lúc này cần phải ý thức được trách nhiệm của mình đối với đất nước, chứ không thể thờ ơ mãi để giao vận mệnh của mình, của con cháu mình cho một hệ thống quan chức gian, tham. Chỉ coi tiền bạc là trên hết, bất chấp sự tồn vong của dân tộc cũng như đất nước. Chỉ có các áp lực mạnh mẽ nhất của người dân mới có thể buộc chính quyền hiện nay thực thi luật pháp một cách nghiêm túc nhất, nếu không mọi vấn đề liên quan đến thảm họa môi trường lần này sẽ chìm xuống và Formosa Hà tĩnh sẽ trở lại hoạt động trong một ngày không xa. Mỗi chúng ta hãy làm mọi thứ có thể để thể hiện trách nhiệm và nghĩa vụ của một công dân đối với đất nước. Trong thảm họa về môi trường và bệnh ung thư không có sự lựa chọn, hay ưu ái cho những ai khôn ngoan. Dù có tiền thì bạn cũng khó có thể tránh khỏi. Khi mà tỷ lệ người bị nhiễm bệnh ung thư ở Việt nam hiện nay đang ở mức đầu bảng, sau thảm họa môi trường do Hormosa Hà tĩnh gây ra chắc chắn đất nước chúng ta sẽ giữ vị trí quán quân. Và nạn nhân sẽ là tất cả mỗi chúng ta Thảm họa ô nhiêm biển nghiêm trọng chưa từng thấy xảy ra ở miền Trung lần này, cần được coi là bài học không chỉ đối với chính quyền cũng như người dân Việt nam, mà còn phải là hồi chuông cảnh tỉnh đối với các nhà đầu tư nước ngoài ở Việt nam, yêu cầu họ phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường và phải hiểu rằng Việt nam không phải bãi chứa rác thải của họ. Ngày 08/07/2015 © Kami * Đây là trang Blog cá nhân của Kami. Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á châu Tự do RFA.

Nhân dân Việt Nam ta, đặc biệt là ngư dân Hà Tĩnh, chẳng đợi đến buổi họp báo Chính phủ chiều 30/6/2016 mới biết thủ phạm gây ra thảm hoạ cá chết, biển chết ở biển miền Trung, mà ngay từ đầu tháng 4/2016, họ đã xác định chính các ngươi là nguyên nhân và thủ ác của thảm hoạ này! Người dân còn khẳng định cá chết suốt dọc trên 200km bờ biển 4 tỉnh miền Trung không chỉ là cái đích mà nhà ngươi nhằm đến, mà đấy chỉ là khúc dạo đầu thử nghiệm cho kể hoạch diệt chủng mà các ngươi sẽ làm trong thời gian tới đối với dân tộc và đất nước này! Ấy vậy, tại buổi họp báo cũng như trong các văn bản liên quan, bọn các ngươi đều đạo đức giả, chỉ thú nhận qua loa. Thảm hoạ môi trường biển miền Trung vô cùng nguy hiểm và trầm trọng như vậy mà các ngươi chỉ gọi đó là “sự cố” môi trường, đổ cho các nhà thầu phụ ẩn danh, rồi nói lời xin lỗi và cam kết bỏ ra 500 triệu USD để “bồi thường” thiệt hại cho “sự cố” này mà thôi! Sao các ngươi trơ tráo quá vậy? Các ngươi tưởng thế là êm xuôi hay sao? Người dân Việt Nam đã đọc văn bản lời xin lỗi của các ngươi, nhưng chưa có văn bản pháp lý (Thỏa thuận hoặc Hợp đồng) bằng giấy trắng, mực đen, dấu đỏ, trong đó nêu cụ thể các chi tiết, điều kiện, các bước bồi thường như các mục chi trả, cách thức và thời gian bồi thường, v.v... Các ngươi xưa nay nổi tiếng là gian hùng, thớ lợ và luôn tìm cách “đi đêm” với bất cứ kẻ nào. Thế giới đều đã biết và luôn cảnh giác với các ngươi! Do vậy, ta yêu cầu các người phải công khai văn bản này cho công luận và mọi bên liên quan, đặc biệt là các ngư dân miền Trung là những nạn nhân trực tiếp của thảm họa này, được biết. Đây không chỉ là đòi hỏi của dư luận, mà đây là bổn phận và trách nhiệm pháp lý mà các ngươi đương nhiên phải tuân thủ! Các ngươi phải công bố mọi văn bản đã thỏa thuận với nhau về việc bồi thường này! Điều đó sẽ tốt không chỉ cho các ngươi mà còn tốt cho cả Chính phủ Việt Nam ta nữa! Nếu không, ta xin nói thẳng, cái kịch bản cúi đầu xin lỗi và cam kết bồi hoàn 500 triệu USD công bố trong buổi họp báo 30/6/2016 không phải là cao kiến, là thượng sách gì đâu mà là một kịch bản rất tồi, rất trơ trẽn và hạ sách của các ngươi và đồng bọn mà thôi! Nhân đây ta cũng nói để các ngươi biết là việc Chính phủ Việt Nam chấp nhận lời xin lỗi và đồng ý nhận số tiền 500 triệu USD bồi thường của các ngươi trong khi chưa điều tra, thống kê đầy đủ các thiệt hại của người dân về vật chất, tinh thần, sức khỏe và cả sinh mạng nữa, và cũng chưa điều tra thống kê các tổn thất về kinh tế và du lịch biển, cũng như các chi phí cho việc tảy sạch môi trường, khôi phục (hoàn nguyên) sinh thái vùng đáy biển,v.v... là một sự vội vàng đáng tiếc! Song người dân có thể thông cảm với quyết định này, nhưng nếu các người không biết điều, tiếp tục lợi dụng sự khoan dung của người khác, thì nhân dân ta sẽ không tha thứ cho bọn các ngươi đâu! Ngay cả việc các ngươi chưa bị tuyên phạt, chưa bị tạm đình chỉ hoạt động cũng như chưa bị khởi tố hình sự cũng là một ưu ái và nhân nhượng không nhỏ của Chính phủ mặc dù người dân không đồng tình! Mọi người đều biết: Huỷ hoại môi trường là một tội danh nghiêm trọng trong mọi Bộ Luật Hình sự của các quốc gia trên thế giới. Huỷ hoại môi trường đến mức gây ra thảm hoạ môi sinh, làm ngưng trệ cuộc sống của con người trên một vùng rộng lớn suốt dọc 200km bờ biển 4 tỉnh miền Trung (có thợ lặn đã chết vì lặn xuống vùng nước thải độc, nhiều ngư dân phải cấp cứu vì bị trúng độc do ăn phải tôm, cá, mực bị nhiễm độc), làm cho môi trường sống của hàng triệu người bị đe dọa trầm trọng trong hàng chục năm! Đó không chỉ là tội ác đơn thuần mà là tội ác diệt chủng, là tội ác chống lại loài người! Thảm hoạ cá chết chỉ là phần nổi của tảng băng chìm tội ác mà các ngươi đã gây ra đối với ngư dân 4 tỉnh miền Trung. Cái phần chìm rất lớn của tảng băng tội ác này chính là sự nguy hại cho cuộc sống sau này: Đó là nền tảng sự sống, hệ sinh thái trong lòng và dưới đáy biển mà các ngươi vừa huỷ diệt sẽ để lại hậu quả và di chứng kéo dài ít nhất là hàng chục năm cho đến nửa thế kỷ, sẽ rất khó hồi phục! Tội ác này các ngươi đã gây ra có thể nói là “trời không dung, biển không tha” đâu! Ta nghe nói, bọn ngươi đã bị các cơ quan chức năng Việt Nam xác định là thủ phạm gây thảm hoạ cá chết, biển chết ngay từ cuối tháng 4/2016, nhưng vì nhiều lý do tế nhị khác nhau- chủ quan cũng như khách quan- nên đã không thể công bố sớm cho đến khi có được một kịch bản khả dĩ mà các bên liên hệ có thể chấp nhận được! Như vậy đã đủ nhân từ với các ngươi chưa? Trước đó, các ngươi còn trịch thượng, thông qua kẻ phát ngôn, ngang ngược và hỗn hào thách thức nhân dân và Thủ tướng Việt Nam là: Chỉ có thể chọn CÁ hoặc THÉP! Các người đã nhận được câu trả lời đanh thép là dân chọn CÁ SẠCH và MÔI TRƯỜNG SẠCH, chứ không chọn THÉP! Nếu các ngươi thú nhận tội lỗi ngay từ đầu, công khai nhận trách nhiệm, không đổ tội cho khách quan, sẽ giúp cho Chính phủ đỡ bối rối và lúng túng, tránh được những sự việc đáng tiếc và không dễ quên giữa chính quyền và người dân trong 3 tháng căng thẳng này, ta tin rằng mọi chuyện có thể đã khác, chắc sẽ “lành” hơn cho các ngươi cũng như các bên liên hệ! Ta thực sự không hiểu lý do tại sao Formosa Plastics các ngươi nổi tiếng là tập đoàn kinh doanh vô luân, sẵn sàng làm bất cứ điều gì để đạt lợi nhuận tối đa, là kẻ nổi danh đầu độc môi trường sinh thái, bị cả thế giới xua đuổi và bị nguyền rủa ngay tại chính quê hương, đất nước các ngươi , lại được rước về đây để thực thi kế sách đầu độc dân tộc này? Phải chăng các ngươi ỷ thế của kẻ lắm của, nhiều tiền, bỏ ra chút ít để mua những kẻ tham nhũng bản địa táng tận lương tâm, trong người không còn dòng máu con Lạc, cháu Hồng nào, để có được những ưu đãi đủ thứ: Từ địa điểm dự án (Vũng Áng-Sơn Dương) có vị trí chiến lược rất nhạy cảm về quân sự, cho đến thời hạn đầu tư vượt khung lên đến 70 năm, từ giá thuê đất rẻ mạt cho đến mức thuế quan cực thấp,v.v... , tất cả đều vượt ngoài khuôn khổ pháp lý. Các ngươi tưởng thế là có thể yên tâm che mắt được thế gian sao? Ai chứ người dân Việt Nam thừa tỉnh táo và cảnh giác đối với các ngươi, không bao giờ cho các ngươi và bọn tay sai thực hiện kế sách nham hiểm mà bọn ngươi ấp ủ xưa nay! Ta thẳng thắn khuyên các ngươi: Hãy tự nguyện rời bỏ và mang theo mọi ý đồ tội ác của các ngươi khỏi xứ sở này đi vì ở đây không một ai hoan nghênh các ngươi cả, ngoại trừ bọn quan tham, bọn bán nước hại dân! Chừng nào các ngươi có mặt trên đất nước này thì nguy cơ dân tộc Việt Nam ta bị các ngươi đầu độc luôn luôn hiện hữu, môi trường sống và biển sạch rồi sẽ sớm bị các ngươi bức tử một lần nữa! Ta cũng thừa biết, tội ác này không dễ thực hiện nếu các ngươi không có sự tiếp tay, bao che, đồng lõa của bọn quan chức bản địa xấu xa, có chức có quyền! Vịêc này, nhân dân ta sẽ tính sổ sau với chúng. Nhưng lúc này nếu các ngươi công bố danh sách tên tuổi, chức vụ, bằng chứng cụ thể bọn này thì sẽ là tình tiết giảm nhẹ tội lỗi cho các ngươi sau này! Các ngươi đừng tưởng bỏ ra 500 triệu USD là có thể xóa sạch mọi tội ác các ngươi đã gây ra. Số tiền đó có thể làm hài lòng ai đó, chứ quyết không lừa dối được các ngư dân là nạn nhân nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung! Cho đến nay, tổng thiệt hại về mặt vật chất và tinh thần của hơn 1 triệu ngư dân 4 tỉnh miền Trung đã có ai thống kê đầy đủ đâu? Ta e rằng 500 triệu USD kia không đủ kinh phí cho riêng việc tảy sạch môi trường biển miền Trung chứ đừng nói đến việc bồi thường thiệt hại cho trên 1 triệu ngư dân đâu? Số tiền 500 triệu USD này nghe đâu các ngươi còn tính cả cho kinh phí “hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho hơn 1 triệu ngư dân 4 tỉnh miền Trung và gia đình của họ”, trong đó có việc “ưu tiên cho bà con ngư dân đi xuất khẩu lao động ”!? Các ngươi thật là nham hiểm cùng cực! Các ngươi đã đẩy đuổi được gần 3.000 người dân ở Sơn Dương - Vũng Áng đi rồi, nay còn định lợi dụng thảm họa này sẽ “hốt” luôn cả 1 triệu ngư dân 4 tỉnh miền Trung vĩnh viễn rời xa ngư trường để các ngươi dễ bề thao túng, làm chủ vùng biển chiến lược này của đất nước ta ư? Nếu mưu kế quỷ quyệt này thành công, Nhà nước ta sẽ lấy ai đây để thay thế “những cột mốc chủ quyền di động trên biển” nhằm bảo vệ ngư trường truyền thống và biên cương biển đảo của Tổ quốc Việt Nam ta đây? Tội ác đầu độc môi trường biển miền Trung đã chưa đủ mức “trời không dung, biển không tha” hay sao mà các ngươi còn dùng quỷ kế “ dùng người Việt đuổi người Việt” để dễ bề cướp nước ta trắng trợn như vậy? Các ngươi thực sự là những kẻ nham hiểm và tàn độc đến cùng cực đối với đất nước này! Mặc dù các người đã quá tàn độc với dân tộc ta, nhưng vì “đại cục”, ta muốn đưa ra lời khuyên thẳng thắn là các ngươi hãy sớm tự nguyện cuốn xéo khỏi đất nước này trước khi qua muộn, nếu không các ngươi sẽ phải gánh chịu những rủi ro và khả năng hiện hữu như sau: 1 - Trước mắt, Cục Thuế tỉnh Hà Tĩnh và Tổng cục Thuế-Bộ Tài chính sẽ sớm tiến hành truy thu tất cả các khoản thuế mà các ngươi còn thiếu hoặc chây ỳ chưa chịu nạp. Ta nghe nói con số này có thể lên tới hàng ngàn tỷ VNĐ! Ấy là chưa nói đến khả năng họ sẽ khởi kiện các ngươi ra tòa vì tội “trốn thuế”, vì họ đã có đầy đủ bằng chứng trong hồ sơ! 2 - Sau đó các ngươi chắc chắn sẽ phải đối mặt với vụ kiện dân sự tập thể mà nguyên đơn là các nạn nhân là ngư dân 4 tỉnh miền Trung. Họ sẽ đòi bồi thường thiệt hại vật chất, tinh thần, sức khỏe và tính mạng do tội ác các ngươi đã gây ra mà các ngươi đã thừa nhận (trong văn bản xin lỗi nhân dân VN ngày 28/6/2016!). Tòa sẽ căn cứ vào mức thiệt hại thực tế của các nạn nhân để đưa ra mức bồi thường. Ta tin rằng, riêng mức bồi thường dân sự này chắc chắn sẽ lớn hơn nhiều, chứ không phải chỉ là mức 500 triệu USD mà các ngươi đã thỏa thuận khống và trọn gói kia đâu! 3- Và rồi tiếp theo sau đó các ngươi sẽ phải đương đầu với khả năng (ta dùng từ khả năng, nhưng ta tin chắc đây là hiện thực) sẽ có những hội đoàn và cá nhân Việt Nam yêu cầu khởi tố hình sự các ngươi trước các Tòa án Việt Nam và nếu các ngươi né được ở đây thì Tòa Hình sự ở Đài Loan hoặc một Tòa Hình sự quốc tế khác sẽ thụ lý các đơn kiện này! Hẳn các ngươi sẽ thừa biết hậu quả sẽ như thế nào nếu luật pháp xử lý hình sự tội ác này! Các ngươi sẽ không chỉ phải bồi thường mà các ngươi sẽ còn bị phạt vạ một số tiền không nhỏ vì đã gây ra tội ác thảm họa môi trường, các ngươi sẽ phải bỏ ra không phải là 500 triệu USD mà chắc chắn sẽ gấp hàng chục lần số tiền đó để khắc phục hậu quả, hoàn nguyên môi trường biển! Hơn nữa, và đây là điều quan trọng, rồi trong số các ngươi sẽ có kẻ lĩnh án tù, tập đoàn FORMOSA sẽ bị buộc phải ngừng hoạt động hoặc đóng cửa vĩnh viễn, lúc đó hẳn các ngươi sẽ lâm vào vũng lầy phá sản! Các ngươi đừng tưởng có thể dễ “chạy” để khỏi bị khởi tố hình sự bằng túi tiền của các ngươi đâu. Vì nếu các cơ quan tư pháp có chức năng tố tụng không chịu khởi tố hình sự các ngươi thì chính họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì tội cố ý bỏ lọt tội phạm vì đã “Không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội” theo quy định tại Điều 294 Bộ luật Hình sự năm 1999 và tại Điều 369 Bộ luật Hình sự năm 2015. Ta thiết nghĩ trên đời chẳng có mấy ai vì nhân đạo hay lý do nào đó mà chạy tội cho thủ phạm để rồi chính mình sẽ bị truy tố và phải ngồi tù thay cho thủ phạm đâu! Do vậy các ngươi đừng có đắc thắng và vội ảo tưởng! Trên là vài lời ngỏ của cá nhân người viết gửi Ban lãnh đạo Tập đoàn Formosa Plastics ở Đài Loan, ở Trung Quốc lục địa cũng như ở Việt Nam. Ta mong các ngươi nghiêm túc lắng nghe và thật sự phục thiện, sớm hồi tâm và hối cải! Hà Nội, ngày 7/7/2016. Nguyễn Đăng Quang (VNTB)

Công ty TNHH gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh đã cúi đầu nhận tội và xin lỗi nhân dân Việt Nam trong vụ xả thải gây ô nhiễm môi trường bốn tỉnh miền trung. Đáng chú ý là ngay từ đầu việc thẩm định, cấp phép dự án này đã có nhiều vấn đề sai phạm từng bị Thanh tra Chính phủ chỉ rõ trong kết luận thanh tra số 1538/KL-TTCP ngày 3.7.2014. Ngay từ đầu việc thẩm định, cấp phép dự án này đã có nhiều vấn đề sai phạm từng bị Thanh tra Chính phủ chỉ rõ. Cấp phép sai quy định ở khu vực nhạy cảm Theo như kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), dự án đầu tư và xây dựng Nhà máy liên hợp luyện thép và cảng nước sâu Sơn Dương (dự án Formosa) do Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Đài Loan làm chủ đầu tư đã được Ban quản lý Khu kinh tế Vũng Áng cấp phép đầu tư với thời hạn 70 năm. Việc cấp phép với thời hạn này theo TTCP là sai quy định, vì điều 52 của Luật đầu tư quy định thời hạn hoạt động của dự án nước ngoài phải phù hợp với yêu cầu hoạt động của dự án và không quá 50 năm. Trong trường hợp cần thiết, Chính phủ ra quyết định về thời hạn dài hơn nhưng không được quá 70 năm. Đối chiếu với hồ sơ tại thời điểm thanh tra, TTCP cho biết Chính phủ chưa có ý kiến cho phép thời hạn hoạt động của dự án trên 50 năm. Đặc biệt, TTCP chỉ rõ đây là dự án nằm trong khu vực khá nhạy cảm (cảng biển khu vực liên quan đến An ninh quốc phòng). Bởi vậy, việc Hà Tĩnh vượt quyền Chính phủ để cho thuê đất lên đến thời hạn 70 năm là một sai phạm rất nghiêm trọng. TTCP đã yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, xem xét, xử lý việc cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty Formosa 70 năm sai quy định tại Điều 52 và các quy định của pháp luật liên quan. Hà Tĩnh bảo đúng quy định Ông Võ Kim Cự - nguyên Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh – hiện nay đang là Chủ tịch Liên minh hợp tác xã Việt Nam, người gắn bó với dự án Formosa từ những ngày đầu từng khẳng định: “Tất cả các quyết định của UBND tỉnh cũng như các cơ quan, ban ngành Hà Tĩnh liên quan đến các dự án kinh tế, đặc biệt là dự án Formosa đều đúng với các qui định của pháp luật hiện hành”. Trong buổi công bố kết luận của Thanh tra Chính phủ vào ngày 25-3-2015 về những sai phạm của Hà Tĩnh, nói về việc cấp phép 70 năm cho Formosa, ông Võ Kim Cự cũng cho rằng việc này UBND tỉnh đã xin ý kiến của Chính phủ, Bộ KHĐT đã có ý kiến đồng ý cấp phép 70 năm. . Ông Võ Kim Cự- nguyên Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh – hiện nay đang là Chủ tịch Liên minh hợp tác xã Việt Nam, là người gắn bó với dự án Formosa từ những ngày đầu Tuy nhiên, khi đó Phó tổng TTCP đã nhấn mạnh không nên đồng nhất 2 khái niệm: việc Chính phủ và Bộ KHĐT có ý kiến đồng ý cho thuê đất 70 năm là sau khi có kết luận của TTCP. Và TTCP kết luận việc Hà Tĩnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư với thời hạn 70 năm cho nhà đầu tư khi chưa được Chính phủ đồng ý là vi phạm. Ông Thái Sinh, Chánh thanh tra tỉnh Hà Tĩnh thời điểm công bố kết luận của TTCP (tháng 3/2015) đã từng trả lời báo chí: “Dự án Formosa là một trong những dự án kinh tế trọng điểm, được Chính phủ rất quan tâm và thường xuyên chỉ đạo. Trong thực tế, từ khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư cho đến nay, nhà đầu tư đã triển khai dự án đúng tiến độ, làm thay đổi căn bản cơ cấu kinh tế theo hướng CNH – HĐH của Hà Tĩnh. Trong quá trình thực hiện dự án, chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Nhưng phải khẳng định rằng, những thiếu sót đó là những thiếu sót thuộc về thủ tục hành chính, hoàn toàn không mang tính vụ lợi, tất cả vì sự phát triển chung. Đến thời điểm này, có thể khẳng định, Formosa là một dự án hoàn toàn đúng đắn, đang và sẽ đóng vai trò then chốt đối với sự phát triển vững mạnh về kinh tế - xã hội của địa phương”. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện nay, việc Formosa xả thải đã gây ra thảm họa môi trường biển lớn chưa từng có ở nước ta, gây thiệt hại năng nề về kinh tế cũng như tâm lí bất ổn, hoang mang, lo lắng cho người dân các tỉnh miền trung. Phát biểu tại cuộc họp Chính phủ ngày 1.7 vừa qua, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình yêu cầu phải thanh tra, kiểm tra quá trình cấp phép cho Formosa. "Phải xem trong quá trình thẩm định, phê duyệt, quy hoạch có tiêu cực hay không để xử lý nghiêm trước pháp luật", Phó thủ tướng chỉ đạo. Liên quan đến vụ việc này, sáng hôm qua 4.7, Bộ Công an và Công an tỉnh đã vào cuộc và có những buổi làm việc đầu tiên đối với những cơ quan liên quan để tìm hiểu quá trình cấp phép, giám sát xả thải tại Formosa. Cụ thể, lực lượng công an đã làm việc với ông Võ Tá Đinh, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh để tiếp cận hồ sơ liên quan trách nhiệm của tập thể, cá nhân của Sở này khi để Formosa xả thải gây nhiễm độc biển. Cảnh sát cũng tiếp cận các số liệu hoạt động thuế của Formosa từ Chi cục thuế Hà Tĩnh. Trước đó, cơ quan công an đã làm việc với Ban quản lý Khu kinh tế Hà Tĩnh, UBND thị xã Kỳ Anh… Ông Dương Tất Thắng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, quan điểm của tỉnh là sẽ xử lý nghiêm theo quy định các cá nhân, đơn vị liên quan trong việc quản lý, giám sát Formosa xả thải. Mai Nguyễn (Tầm Nhìn)

Chủ tịch Nhà Nước Trung Quốc giận dữ khẳng định đừng có quốc gia nào kỳ vọng vào việc ép Trung Quốc nuốt một hoàn thuốc đắng. (Hình: AP) HÀ NỘI (NV) – Bất kể phản ứng của Trung Quốc càng lúc càng quyết liệt, Việt Nam vẫn lên tiếng theo hướng ngược lại. Sau các tuyên bố hết sức mạnh mẽ của Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đối với sự kiện Tòa Trọng Tài về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc sẽ công bố phán quyết phân xử vụ Philippines kiện yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông, ông Tập Cận Bình, chủ tịch Nhà Nước Trung Quốc vừa khẳng định, đừng có quốc gia nào kỳ vọng vào việc ép Trung Quốc nuốt một hoàn thuốc đắng, gây tổn hại cho chủ quyền, an ninh và sự phát triển của Trung Quốc. Trước đó, sau khi Bộ Ngoại Giao Trung Quốc nhấn mạnh, Trung Quốc sẽ không chấp nhận bất kỳ phương thức nào có tính áp đặt nhằm giải quyết tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông hoặc có sự can dự của bên thứ ba. Truyền thông quốc tế tiết lộ, ông John Kerry, ngoại trưởng Hoa Kỳ đã từng cảnh cáo Trung Quốc rằng, Hoa Kỳ sẽ hành động nếu Trung Quốc tiếp tục ứng xử theo kiểu khiêu khích tại Biển Đông. Ngoại trưởng Hoa Kỳ cũng đã từng yêu cầu Trung Quốc tôn trọng phán quyết của Tòa Trọng Tài về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc. Và hôm 1 tháng 7, 2016, phát biểu nhân dịp kỷ niệm 95 năm ngày Thành Lập Đảng Cộng Sản Trung Quốc, ông Tập Cận Bình bảo rằng, Trung Quốc không sợ phiền phức. Chủ tịch Nhà Nước Trung Quốc nói trống không rằng, Trung Quốc không bao giờ xuất hiện trước cửa nhà của người khác để biểu diễn, bởi điều đó không thể hiện được sức mạnh và không thể nào có thể làm Trung Quốc sự sợ hãi. Cho dù Trung Quốc tỏ ra hết sức giận dữ về việc Tòa Trọng Tài về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc xác định Trung Quốc như một bị đơn, tiếp nhận và phân xử yêu cầu của Philippines, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam cũng vẫn lên tiếng về phán quyết mà tòa sắp công bố. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam cho biết, Việt Nam theo dõi sát diễn biến vụ Philippines kiện Trung Quốc và mong tòa có phán quyết công bằng, khách quan, tạo cơ sở cho việc giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông một cách ôn hòa. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam, khẳng định “lập trường nhất quán của Việt Nam là ủng hộ việc giải quyết tranh chấp ở Biển Đông bằng các giải pháp ôn hòa theo luật pháp quốc tế, ủng hộ việc tuân thủ và thực thi đầy đủ tất cả các quy định và thủ tục của Công Ước về Luật Biển.” “Lập trường nhất quán” của Việt Nam mâu thuẫn với “lập trường của Trung Quốc về vấn đề Biển Đông” (Trung Quốc có chủ quyền “bất khả tranh biện” đối với khoảng 80% diện tích Biển Đông. Tranh chấp về chủ quyền tại Biển Đông là việc riêng giữa Trung Quốc và từng quốc gia đang có tranh chấp với Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông. Phải giải quyết tranh chấp này bằng đàm phán song phương giữa Trung Quốc với từng quốc gia có bất đồng về chủ quyền, Trung Quốc không chấp nhận sự can dự của bên thứ ba, kể cả các tòa án quốc tế). Từ khi Philippines nộp đơn kiện yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông (22 tháng 1, 2013) đến nay, đây là lần thứ hai Việt Nam chính thức lên tiếng về những vấn đề có liên quan đến vụ Philippines kiện Trung Quốc. Lần đầu là vào ngày 11 tháng 12, 2014, Việt Nam đề nghị Tòa Trọng Tài về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc “cân nhắc đến lợi ích và quyền lợi pháp lý của Việt Nam” song song với tuyên bố có chủ quyền đối với Trường Sa và Hoàng Sa. Cuối cùng “16 chữ vàng” (láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai) và “tinh thần bốn tốt” (láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt) cũng trở thành viển vông. Tin mới nhất liên quan đến Biển Đông là ngay sau khi nắm giữ vai trò chủ tịch luân phiên của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, đại sứ Nhật tại Liên Hiệp Quốc vừa thông báo rằng nếu có thành viên nào yêu cầu, Biển Đông sẽ được đưa vào chương trình nghị sự của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. (G.Đ) (Người Việt)

Ông Nguyễn Phú Trọng nói Hội nghị III là 'hệ trọng' Hội nghị lần thứ III của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (khóa 12) nói sẽ quyết định vấn đề 'hệ trọng' nhưng không bỏ phiếu giới thiệu lại nhiều nhân sự cao cấp. Cổng thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam dẫn lời ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói "nội dung trình Hội nghị Trung ương lần này là những vấn đề rất cơ bản và hệ trọng". Thông cáo phát đi nói "giữ nguyên kỷ luật, kỷ cương trong Đảng" và "thi hành nghiêm, thống nhất điều lệ trong toàn Đảng". Báo Tuổi Trẻ nhận định hội nghị sẽ "sửa đổi nhiều quy chế làm việc". Về công tác nhân sự, thông cáo này viết "Đối với các chức danh Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội và 34 chức danh lãnh đạo khác của các cơ quan nhà nước đã được Hội nghị Trung ương 2 khoá XII (tháng 3/2016) bỏ phiếu giới thiệu hoặc cho ý kiến thông qua với số phiếu tín nhiệm cao (thấp nhất cũng trên 72%) thì Ban Chấp hành Trung ương không tiến hành bỏ phiếu giới thiệu hoặc lấy ý kiến lại". Trao đổi với BBC Tiếng Việt, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam nhận định: "Tôi nghĩ thông báo sáng nay chỉ thông báo là Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ không giới thiệu lại các nhân sự cấp cao mà đã được giới thiệu tại hội nghị Trung ương cấp cao” “Có nghĩa là những vị đã được Trung ương khóa 12 giới thiệu, và Quốc hội khóa 13 bầu những chức danh lãnh đạo nhà nước, các cơ quan nhà nước sẽ tiếp tục được giới thiệu ra Quốc hội khóa 14 để tiếp tục bầu. “Còn một số chức danh mà Hội nghị Trung ương II chưa giới thiệu thì lần này sẽ đưa ra bỏ phiếu để lấy tín nhiệm và sau đó sẽ giới thiệu sang Quốc hội khóa 14 để các đại biểu bầu.” “Không có nghĩa là Quốc hội sẽ không bầu lại các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước," ông Thuyết nhận định. “Còn về thủ tục bỏ phiếu trong quốc hội thì tôi nghĩ là quốc hội khóa 14 vẫn tiếp tục bầu các chức danh đó. Vì nếu Quốc hội khóa 14 mà không bầu như vậy thì không đúng với quy định của Hiến pháp. "Không thể nào mà các vị được Quốc hội khóa 13, kỳ họp cuối cùng bầu, xong rồi bây giờ lại tiếp tục giữ các chức vụ trong một nhiệm kỳ mới. “Khóa 14 là một khóa mới thì phải bầu các vị lãnh đạo mới.” Trước đó, ngày 12/4, Tổng thư ký Quốc hội Việt Nam Nguyễn Hạnh Phúc nói sẽ bầu lại bốn chức danh cao nhất và tiếp tục tuyên thệ trong kỳ họp thứ nhất khóa 14 vào tháng 7/2016. Vụ kiện của Philippines với Trung Quốc có thể là một trong những vấn đề được bàn tới trong Hội nghị này? 'Hệ trọng' Ông Nguyễn Minh Thuyết cũng nhận định về sự “hệ trọng” được đề cập đến có thể là “bàn một số vấn đề về kỷ luật Đảng với một số người nhất định, và một số vấn đề lớn khác như vấn đề đối ngoại, quốc phòng an ninh". “Có thể thông cáo chưa đề cập rõ, nhưng có thể hội nghị sẽ phải bàn về đối sách trên Biển Đông, và đối sách sau khi Tòa thường trực PCA đưa ra phán quyết vụ kiện của Philippines, xác định thái độ của Việt Nam như thế nào, trong trường hợp phán quyết của Tòa PCA có lợi cho cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền của Việt Nam hoặc nó có những điểm không thuận lợi thì cũng phải lường trước tình hình để có đối sách cụ thể," cựu Đại biểu Quốc hội cho biết. Ông Nguyễn Minh Thuyết cũng nhận định: “Về thảm họa môi trường ở miền Trung, có lẽ nhận thức của lãnh đạo đảng nhà nước Việt Nam thì coi như đã xử lý xong. Nếu mà Bộ Chính trị quan niệm việc đó đã xử lý xong thì ra Trung ương ít khi nào có ý kiến. Thường trong kỳ họp Đại biểu Quốc Hội người ta hay xới lại vấn đề này hơn." Hội nghị lần thứ III của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam diễn ra từ ngày 4-9/7. (BBC)

Suốt từ hôm công bố nguyên nhân cá chết đến nay, các quan chức chính phủ bắt đầu bàn đến việc sử dụng số tiền “đền bù” 500 triệu đô là mà Formosa “đồng ý đền bù”. Bộ trưởng Trần Hồng Hà phát biểu trước lúc ban lãnh đạo Formosa xin lỗi. Ảnh: Võ Thành. Tuy nhiên, với những người thạo tin và chịu khó kiểm chứng chéo các nguồn tin nước ngoài cho thấy có vấn đề. Các bản tin quốc tế đều đưa theo kiểu: Formosa hứa 500 triệu $ và sau đó là the government said (tức chính phủ nói như thế). Hiện chưa có lời xác nhận từ phía Formosa và một đối tác thứ ba (truyền thông hay kiểm toán) đưa tin để cho thấy nguồn tin xác tín. Vấn đề ở đây không phải là tiền. Câu hỏi đặt ra là ai cho phép các cơ quan chức năng và chính phủ đứng ra định giá 500 triệu đô la thay vì lập hội đồng đánh giá tính toán thời gian khắc phục biển ô nhiễm, thống kê chính xác thiệt hại về tài sản, sức khỏe và sinh mạng của người dân trước khi có quyết định nhận “đền bù” và tìm cách sử dụng số tiền đó. Vấn đề quan trọng hơn ở đây, ai cho phép chính phủ đứng ra đồng ý hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp thay ngư dân 4 tỉnh ven biển miền Trung? 500 triệu đô la không phải là “một kỷ lục” như phóng viên Việt Hùng (báo Tài Nguyên Môi Trường – tờ báo chủ đạo của Bộ TNMT) hồ hởi khoe khoang. Nó là cái giá quá rẻ để làm sạch môi trường biển. Hãy nhớ, năm 2015 để “cải thiện” để cải thiện môi trường lưu vực kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè phải mất tới 450 triệu đô la. Và quan trọng hơn hết, tình hình hiện nay đang diễn ra đúng như blogger Vũ Đông Hà nhận định trong bài viết "Có bàn tay của Trung Nam Hải trong thảm họa môi trường lớn nhất của lịch sử Việt Nam?: "Con số 500 triệu USD - rất nhỏ và có tính toán để trở thành một cái bẫy cho dư luận Việt Nam tranh cãi và đòi hỏi thêm một vài trăm triệu khác, hay phán đoán nó được phân chia như thế nào, bao nhiêu thực sự đến tay người dân, bao nhiêu để cải thiện môi trường, bao nhiêu thì vào túi cán bộ... Chúng ta vẫn làm cho ra lẽ để người dân và đất nước Việt Nam phải được bồi thường chính đáng và công bằng, nhưng quan trọng hơn cả là phải truy ra thủ phạm. Chúng ta cần nhớ, kẻ thù của dân tộc Việt Nam vẫn ngồi đó, rất gần và đã rất lâu. Cá chết không chỉ một lần bởi Formosa. Và người Việt không chỉ chết một lần này mà thôi. Sẽ còn nhiều cái chết "đại trà" trong tương lai khi thủ phạm vẫn ung dung ngồi đó và đi ra đi vào Ba Đình như nhà của chúng." Hãy nhớ, ống xả thải ngầm của nhà máy Formosa vẫn nằm dưới lòng biển. Phương án đưa ống xả này lên như tuyên bố của Bộ trưởng Bộ TNMT, ông Trần Hồng Hà hồi tháng 4 đã được thay thế bằng việc “cam kết khắc phục tất cả tồn tại của hệ thống xử lý chất thải cũng như nâng cấp công nghệ để đảm bảo không xảy ra sự cố tương tự. Formosa cũng cam kết sẽ cùng với Chính phủ Việt Nam lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường biển cho 4 tỉnh miền Trung, giúp công khai thông tin cho người dân yên tâm và đảm bảo tính minh bạch” (1) Còn nhớ cũng chính trong tháng 4, chính Bộ trưởng Bộ TNMT phát biểu: “Đối với pháp luật VN, hệ thống xả thải mà lắp đặt ngầm là không cho phép. Chúng tôi đề nghị phải có biện pháp để giám sát, tiếp cận và quan sát hệ thống này”. (2) Trong canh bạc 500 triệu đô mà chính phủ vừa đặt cược trên lưng nhân dân Việt Nam, người ta thấy rõ việc phớt lờ chuyện truy cứu trách nhiệm những người đã cấp phép xả thải trái quy định pháp luật, những người thiếu trách nhiệm quản lý trong khâu quan trắc môi trường, những người thiếu minh bạch trong việc công bố các chất độc tìm thấy trong xác cá đem xét nghiệm để tiếp bày trò “ăn cá, tắm biển” an dân… Nếu tôi là Bộ trưởng Bộ TNMT Trần Hồng Hà, tôi sẽ từ chức vì không làm được những điều mình nói chứ không phải lên báo bày tỏ chuyện trăn trở 84 ngày rồi phủi hết trách nhiệm. Văn hóa lãnh đạo cần những hành động kiên quyết từ tâm để đưa ra các chính sách an dân chứ không chỉ là các phát ngôn và các chương trình mang tính mị dân. 3.7.2016Mẹ Nấm____________Chú thích:1. http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/bo-truong-tran-hong-ha-toi-vua-trai-qua-84-ngay-cang-thang-nang-triu-3428300.html2. http://thanhnien.vn/thoi-su/luat-khong-cho-phep-xa-thai-ngam-duoi-day-bien-697188.html(Danlambao)

Ảnh minh họa - Lễ khai mạc Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ 12 ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 21 tháng 1 năm 2016. Chia sẻ Xem bình luận Một quyết định hy hữu Sau chiến dịch “luân chuyển cán bộ” 3 giai đoạn của đảng trong năm 2015 mà đã giúp cho Đại hội XII không thể nào “thành công tốt đẹp” hơn dành cho Tổng Bí thư Trọng và ê kíp của ông, chính trường Việt Nam lại vừa nổi lên một động thái thú vị: trong một hành động hy hữu, vào cuối tháng 6/2016 Bộ Chính trị đã “quyết định phân công đồng chí Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông kiêm giữ chức Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương”. Vào thời gian trước Đại hội XII và khi đang ngấp nghé chiếc ghế bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, có lẽ bản thân ông Trương Minh Tuấn cũng khó hình dung được là đến một ngày nào đó ông lại được “kiêm” thêm một đảng chức theo đúng nghĩa đen. Có thể nói, động thái bố trí “kiêm chức” của Bộ Chính trị đối với trường hợp ông Trương Minh Tuấn là hầu như chưa có tiền lệ vào thời bình. Từ trước đến nay, cơ chế “kiêm”, hay “kiêm nhiệm” chủ yếu chỉ diễn ra trong Quốc hội, nơi mà số đại biểu kiêm nhiệm có lúc chiếm đến 70% tổng đại biểu Quốc hội để về cơ bản “gật” cho những gì đã được soạn sẵn. Hoặc tại một số tỉnh thành, bí thư tỉnh/thành ủy có thể kiêm chức vụ chủ tịch hội đồng nhân dân tỉnh/thành để làm sâu sắc hơn chủ thuyết “cương lĩnh đảng quan trọng hơn Hiến pháp”. Còn việc một quan chức hành pháp bên khối chính phủ như ông Trương Minh Tuấn lại được “kiêm” một chức vụ trong “đảng pháp” hẳn là hiện tượng chính trị rất lạ, nhất là trong khung cảnh nhá nhem hiện nay. Những sự lạ Sự lạ đầu tiên là quy trình “kiêm”. Thông thường, nếu đảng muốn bố trí cơ chế kiêm nhiệm thì ra quyết định cho quan chức đảng kiêm chức chính quyền, với điều kiện quan chức đó phải giữ chức bên đảng trước, tức “là người của đảng” trước, rồi sau đó mới “là người của dân”. Còn việc “bốc” thẳng ông Trương Minh Tuấn từ một chức vụ hành chính để kiêm chức bên đảng dường như là một quy trình ngược ngạo. Cái lạ thứ hai là từ trước tới nay vẫn duy trì cơ chế lãnh đạo - phối hợp chỉ đạo giữa Ban Tuyên giáo trung ương và Bộ Thông tin và Truyền thông (trước đây là Bộ Văn hóa và Thông tin) về “công tác định hướng”, mà thực chất là quản lý báo chí và văn nghệ sĩ, biểu hiện qua những cuộc giao ban hàng tuần, hàng tháng và chỉ đạo đột xuất. Cho tới nay, có vẻ cơ chế này vẫn “ổn” và chưa có gì thay đổi. Nhưng việc đảng bất ngờ bố trí ông Trương Minh Tuấn kiêm chức Phó trưởng ban tuyên giáo trung ương, mà thực chất là làm cấp phó cho Trưởng ban tuyên giáo Võ Văn Thưởng, đã phát ra một tín hiệu vừa bất thường vừa bất an. Vì sao lại hiện ra quyết định bất thường như thế? Phải chăng đây là một bước đi cụ thể về “nhất thể hóa” khối đảng và chính quyền? Nhưng nếu là như vậy, tại sao từ sau cơ chế “nhất thể hóa” ở Quảng Ninh vài năm trước, cho đến nay người ta không nghe thêm gì về chủ trương này, đặc biệt chẳng có tin tức nào về “nhập chung” từ khối trung ương? Còn có một khả năng khác: “đảng hóa chính quyền”. ‘Đảng hóa chính phủ’? Bất an và sợ hãi sinh ra tư tưởng vun vén quyền lực. Trong bối cảnh nội bộ đảng bị phân hóa mạnh về quyền lực và cả tư tưởng mà bầu không khí xung đột từ trước Đại hội XII còn ngấm ngầm kéo đến hiện thời là một minh chứng hùng hồn, đã xuất hiện xu hướng đảng càng muốn tập quyền hơn nữa bằng cơ chế đảng can thiệp trực tiếp vào hành pháp cấp bộ, thay vì phải thông qua lãnh đạo chính phủ như các thời thủ tướng trước đây. Nhu cầu này càng trở nên thiết thân khi đang xuất hiện dư luận về một nhóm lãnh đạo, hoặc một lực lượng chính trị trong đảng đang có xu hướng “cải cách”. Cũng có dư luận về một số nhân vật chính trị có xu hướng “cát cứ quyền lực” và do đó đang dần “ly khai” với đảng. “Nội bộ đảng” cũng đã và đang mau chóng trở thành một khái niệm khá trừu tượng. Theo đó, hiện tượng phân hóa trong nội bộ đảng cần được hiểu cụ thể là sự phân hóa giữa các cá nhân với nhau, giữa các cơ quan với nhau, và trên hết là giữa các nhóm lợi ích với nhau, chứ không phải là phân hóa giữa “phe bảo thủ” và “phe cấp tiến” như một số đồn đoán trước đây. Rất có thể rút kinh nghiệm từ “thực tiễn lịch sử” thời “triều đại Nguyễn Tấn Dũng”, Tổng Bí thư Trọng rất không muốn chính phủ của đương kim thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chệch xa khỏi quỹ đạo của đảng. Nếu dư luận về thực trạng cát cứ quyền lực trong nội bộ đảng là có cơ sở, tình trạng phân hóa trong đảng hẳn đã trở nên nguy hiểm đến mức Bộ Chính trị, mà về thực chất có thể là Tổng Bí thư cùng êkip của ông thấy rằng đã đến lúc phải tạo ra một loại cơ chế mà dân gian gọi nôm na là “đảng hóa chính phủ”. Trong thực tế, nguy cơ cát cứ quyền lực trên có thể là có thật và luôn tồn tại. Nguyễn Xuân Phúc dù đang chấp chính vai trò thủ tướng, nhưng ở dưới ông này lại vẫn còn khá nhiều “bộ hạ” của nguyên Thủ tướng Dũng - những người có khả năng lôi các toa tàu bộ ngành ngược chiều với đầu tàu Văn phòng trung ương đảng. Hẳn nhiên, một trong những mặt trận nóng bỏng nhất mà đảng phải ra tay trấn áp là mặt trận tư tưởng, liên quan đến hơn 800 tờ báo nhà nước và một thực thể không tránh đâu được là mạng xã hội. ‘Một cổ hai tròng’ Với cơ chế “kiêm” mới, ông Trương Minh Tuấn sẽ phải chạy qua chạy lại họp giao ban và họp đột xuất giữa hai văn phòng bộ của ông với văn phòng tuyên giáo của ông Thưởng. Ông Tuấn cũng sẽ phải báo cáo đồng thời cho hai hệ thống vừa chính phủ vừa đảng. Điều đó cũng có nghĩa là ít nhất trên phương diện quản lý thông tin, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có thể sẽ không được quyền quyết định ngay cả những vấn đề bình thường như cấp phép báo chí hoặc xử phạt báo chí, mà sẽ phải “chờ ý kiến” hoặc “xin ý kiến” Trưởng ban Tuyên giáo trung ương Võ Văn Thưởng - mà hiểu theo cách nào đó là phải có chỉ đạo từ Thường trực ban bí thư Đinh Thế Huynh hoặc thậm chí từ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Nhưng vẫn chưa phải hết. Sau mặt trận thông tin và tư tưởng, vẫn còn những chiến hào khác mà đảng phải tìm cách chế ngự như huyết mạch quốc gia về tài chính, đặc biệt liên đới nguồn thu ngân sách từ những “bò sữa” và nguồn chi ngân sách cho khối đảng. Xu thế “đảng hóa chính phủ” cũng vì thế có thể lan ra rộng hơn. Ban Kinh tế trung ương cũng bởi thế có thể sẽ được bổ sung một phó ban, trong nhiều phó ban chuyên trách “định hướng”, lấy từ một bộ nào đó nắm tiền bạc của chính phủ. Có lẽ đến lúc này, ông Trương Minh Tuấn và cả những nhân sự “phó ban” tương lai khác mới bắt đầu thấm thía tục ngữ dân gian “một cổ hai tròng”… Và nếu dân gian đã từng kêu trời về ách “một cổ hai tròng” thời thực dân, các bộ trưởng cũng có thể than vãn không ngớt. Tất nhiên còn lâu mới dám oán thán, nhưng ít nhất họ sẽ “tâm tư”: Tôi phải nghe chỉ đạo của ai đây - chính phủ hay đảng? * Blog của Phạm Chí Dũng là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ. Phạm Chí Dũng Phạm Chí Dũng là nhà báo độc lập, tiến sĩ kinh tế sống và làm việc tại Sài Gòn, Việt Nam. Trước năm 2013, đã có thời gian 30 năm làm việc trong quân đội, chính quyền và khối đảng. Do viết bài chống tham nhũng, từng bị công an bắt vào năm 2012. Năm 2013, tuyên bố từ bỏ đảng Cộng sản Việt Nam. Năm 2014, cùng các cộng sự thành lập Hội nhà báo độc lập Việt Nam và giữ cương vị chủ tịch của tổ chức này. Cũng trong năm 2014, được Tổ chức phóng viên không biên giới vinh danh 'Anh hùng thông tin'.

Nguyễn Thị Từ Huy : Có một điều đáng ngạc nhiên khi quan sát bộ máy quyền lực của Việt Nam, đó là điều mà ông Lê Đăng Doanh tóm gọn trong nhận xét : « Chính phủ có bộ nào, cục ban nào, Đảng có hết tất cả thứ ấy ». Quả thật là bên cạnh Bộ Ngoại giao ta thấy có thêm một Ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Cơ cấu tổ chức của Bộ Ngoại giao (BNG) và Ban Đối ngoại (BĐN) của Đảng gần như tương tự, BNG có Vụ nào thì BĐN cũng có Vụ đó. Thưa ông, điều mà tôi muốn hỏi là : vậy thì công việc của hai bên có chồng chéo lẫn nhau không ? Tại sao đã có BNG rồi, mà lại còn phải thêm BĐN ? Chức năng, nhiệm vụ của hai bên có gì khác nhau ? Và liệu có phải là BNG phải chịu sự giám sát của BĐN ? Và nếu quả thực BNG làm việc dưới sự giám sát của BĐN thì phải chăng quyền lực của Bộ trưởng BNG sẽ ít hơn quyền lực của Trưởng BĐN ? Hay là BNG và BĐN là hai tổ chức độc lập, hoạt động song song, không liên quan gì đến nhau ? Đặng Xương Hùng : Cơ cấu hành chính của Việt Nam mang đủ những đặc điểm của một nước cộng sản. Đó là sự chồng chéo nhau giữa bên đảng, bên chính phủ. Điều ông Lê Đăng Doanh tóm gọn hoàn toàn đúng với sự thật. Ban Đối ngoại trung ương của đảng và Bộ Ngoại giao của chính phủ cùng tồn tại là nằm trong sự chồng chéo vô lý và tốn kém này. Điều vô lý với thế giới bên ngoài, lại là phần « có lý » của một cơ chế độc đảng như ở Việt Nam hiện nay. Đây là cách mà đảng cộng sản thiết lập sự khống chế toàn diện lên toàn bộ xã hội. Ví dụ, Ban Tuyên giáo trung ương quan trọng hơn là Bộ thông tin tuyên truyền. Ông Trương Minh Tuấn là Bộ trưởng Bộ bốn T này, nhưng chỉ là Phó Ban Tuyên giáo. Rõ ràng chúng ta thấy là Ban Tuyên giáo đang vẫn bao trùm lên Bộ TTTT. Bộ ngoại giao và Ban đối ngoại trung ương cũng thuộc loại chồng chéo chung này. Người ta cũng đã từng tính đến việc sáp nhập hai cơ quan này làm một. Nhưng có thể vì những mắc mớ về quyền lợi, cơ quan nào bao trùm lên cơ quan nào và nhiều khó khăn khác như vấn đề biên chế, người ta đã bỏ qua kế hoạch này. Ban đối ngoại có từ thời trên thế giới còn tồn tại nhiều đảng cộng sản, và công việc chủ yếu BĐN là phụ trách quan hệ giữa đảng cộng sản Việt Nam với các đảng cộng sản quốc tế. Nay khi còn rất ít đảng cộng sản, thì nó vẫn còn giữ nhiệm vụ theo dõi và giữ quan hệ với các phong trào « tiến bộ » ở các nước trên thế giới. Do vậy, trên thực tế công việc BĐN không bao trùm lên Bộ Ngoại giao, không giữ vai trò giám sát BNG trong công việc đối ngoại của nhà nước, như trường hợp Ban Tuyên giáo và Bộ TTTT như đã nói ở trên. Trừ thời gian, trước và sau Hội nghị Thành Đô. Do Ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch, ra mặt chống lại sự bình thường hóa quan hệ bất bình thường với Trung Quốc, nên giai đoạn đó, Bộ ngoại giao có lép vế với BĐN, vai trò của ông Hồng Hà, trưởng BĐN, được đề cao hơn Bộ trưởng Ngoại giao. Nhưng dù sao BĐN và BNG vẫn là việc tồn tại sự chồng chéo nhau về mặt tổ chức giữa bên đảng và chính phủ. Nó cho thấy bộ máy hành chính của VN rất cồng kềnh, đã thành căn bệnh, nên tạo thêm những gánh nặng cho nền kinh tế VN. Nhưng do nội dung công việc có phần khác biệt như đã nói ở trên, BĐN và BNG là hai tổ chức có tính chất hoạt động tương đối độc lập với nhau. Các đề án, báo cáo của Bộ Ngoại giao được gửi thẳng lên cấp trên, gửi kèm cho BĐN để tham khảo, chứ không có câu chuyện BNG phải báo cáo BĐN. Cũng chính từ cơ chế này mà thời gian qua, thời gian giữa đại hội 11 và đại hội 12, là một cuộc tranh giành quyền lực giữa hai nhóm đảng và chính phủ do Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Tấn Dũng đứng đầu. Để thiết lập lại sự khống chế của đảng với nhóm chính phủ do ba Dũng đứng đầu, ông Trọng đã kéo Nguyễn Bá Thanh từ Đà nẵng ra, kéo Vương Đình Huệ, từ Bộ Tài chính sang để thành lập Ban Nội chính trung ương và Ban Kinh tế trung ương, với ý định nhằm làm đối trọng và rút dần vai trò của chính phủ về hai Ban này, phần nào muốn vô hiệu hóa vai trò của Ba Dũng. Sau đại hội 12, để giảm vai trò của vị trí thủ tướng, ông Trọng đưa ông Phúc, một thủ tướng kém cỏi hẳn về mọi mặt, để dễ bề quản lý, thao túng. Nhắc lại những câu chuyện này để thấy cơ cấu hành chính của Việt Nam có sự lẫn lộn khá phức tạp. Cơ cấu hành chính Việt Nam hỗn độn và phức tạp đến mức, việc giảng dạy về cơ cấu này không dành cho người dân bình thường để họ có thể nắm được cơ cấu nhà nước để hiểu được cơ chế hoạt động của chính quyền. Quyển sách hướng dẫn về cơ cấu hành chính là một tài liệu mật -lưu hành nội bộ của Học viện Hành chính quốc gia, chỉ dành cho những chương trình giảng dạy cho cán bộ chuyên viên chính và chuyên viên cao cấp từ các bộ cử đến học. Nguyễn Thị Từ Huy : Dư luận đồn đại rằng trong các cơ quan ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài, có một bộ phận không nhỏ là an ninh và an ninh mật. Đồn đại này có đúng không, thưa ông ? Nếu đúng thì những an ninh này đến từ đâu : họ là an ninh của quân đội, của công an, hay của Trung ương Đảng ; hay là tất cả các bộ phận an ninh này đều có ở Sứ quán Việt Nam tại các nước ? Và nếu đúng như vậy thì điều đó hẳn phải ảnh hưởng rất lớn đến công việc của các nhà ngoại giao, và ông có thể trình bày những kinh nghiệm cá nhân khi phải làm việc dưới sự giám sát của bộ máy an ninh, hay nói cụ thể hơn, ông có thể miêu tả cách thức mà ông đã tiến hành công việc khi ông còn tại vị ? Đặng Xương Hùng : Mỗi cơ quan đại diện của Việt Nam ở bên ngoài đều có ít nhất một nhân viên an ninh, dưới vỏ bọc một cán bộ ngoại giao. Phần lớn họ từ Cục đối ngoại Bộ Công An cử sang. Về công việc, đối với ngành dọc của họ, đó là câu chuyện hoàn toàn bí mật, các cán bộ ngoại giao khác đều khó biết, có lẽ chỉ trừ ông đại sứ. Còn về công việc bề nổi, họ sang các sứ quán phần lớn họ phụ trách công việc liên quan đến lãnh sự và cộng đồng. Qua phần công việc này, họ có thể theo dõi được các đối tượng xuất nhập cảnh Việt Nam, và theo dõi những diễn biến của cộng đồng người Việt tại nước sở tại. Gồm việc theo dõi cả hai đối tượng chính : các tổ chức « phản động » và các tổ chức gọi là Việt kiều yêu nước. Sự giám sát của họ với những cán bộ ngoại giao còn lại có còn là một nội dung công việc của họ nữa không ? Theo tôi quan sát, nhiệm vụ này đã giảm dần. Trước đây, khi tiếp khách đối ngoại, chúng tôi phải có hai người để giám sát lẫn nhau. Đi đâu hoạt động gì cũng cần phải có hai người. Tuy nhiên, những năm gần đây, việc này đã không còn là bắt buộc nữa. Các cán bộ ngoại giao đã có thể độc lập tác chiến trên phần công việc của mình. Tôi cho rằng công việc giám sát của họ giảm dần ở các cơ quan đại diện ngoại giao, nhưng có thể vẫn còn là một phần công việc của họ, dù không là công việc trọng tâm. Đó là công việc mà công an đang áp dụng cho toàn xã hội nói chung hiện nay. Họ đều là những người bạn của tôi. Có người đã từng học với tôi trong trường đại học ngoại giao. Hàng năm Bộ CA vẫn cử sinh viên ngành mình sang trường ngoại giao để học. Cũng như chúng tôi, việc họ được cử ra nước ngoài, ngoài phần hoàn thành công việc, thì họ cũng đều coi đây là một cơ hội để chú tâm kiếm được số tiền nào đó, người này thì làm giầu lên cho khối tài sản của mình, người khác thì dành đó làm lương khô cho cuộc sống lâu dài của gia đình mình. Mà số tiền đó đều từ phần chia lệ phí visa mà chúng tôi thu được. Họ cũng được chia những khoản visa này. Khi tôi làm Lãnh sự Việt Nam tại Genève, tôi không có trở ngại gì trong công việc đối với những nhân viên an ninh này. Họ là bạn của tôi. Thậm chí họ phải hỏi thông tin từ tôi về danh sách visa, hộ chiếu và tham khảo với tôi về thông tin cộng đồng người Việt, có thể là họ dùng những thông tin này để làm báo cáo với cơ quan ngành dọc của họ. Paris - Genève, tháng 6/2016 Nguyễn Thị Từ Huy (Blog RFA)

Nhà văn Hoàng Quốc Hải - áo trắng cộc tay trong một lần đến với biển. Qua diễn biến cuộc họp báo của Bộ trưởng Chủ nhiệm văn phòng Chính phủ 17 giờ ngày 30 tháng 6 năm 2016, tôi thấy: Các Bộ, Ngành có liên đới làm việc cật lực trong gần 3 tháng, đã cho ra kết quả như ông Bộ trưởng Mai Tiến Dũng báo cáo tóm tắt. Riêng thông tin này được công bố đã khiến dân chúng cả nước tạm yên lòng. Nhưng theo tôi, các Bộ, Ngành chưa chấp hành nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, rằng đây là sự việc nghiêm trọng, phải tìm đầy đủ nguyên nhân và xử lý nghiêm theo pháp luật của Nhà nước. Ở đây có nhiều vấn đề mà các ngành chấp hành ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng,tuy có nhiều cố gắng nhưng chưa triệt để. Trước hết là Bộ tài nguyên môi trường. Tôi chưa hề thấy có đánh giá một cách tương đối chi tiết về các tác hại trước mắt, tác hại lâu dài, tác hại tiềm ẩn do việc hủy diệt môi trường từ Formosa gây ra. Cũng như cảnh báo các chất độc do nó gây ra tác hại đến môi sinh ra sao, và cách phòng tránh khi nó nhiễm vào nguồn nước, vào các sinh vật biển cũng như vào các nguồn thực phẩm có xuất xứ từ vùng biển bị nhiễm độc. (Tất nhiên việc này phải phối hợp với Bộ Y tế ). Và nữa việc tẩy rửa môi trường. Việc thu lượm các trầm tích như kim loại nặng độc hại kết tụ ở tầng đáy. Việc phục hồi các loài rong, tảo, san hô v. v… và cho cả môi trường sinh thái biển miền Trung sẽ theo lộ trình nào, và thời gian bao lâu.Bộ trưởng TNMT nói: “ Chúng tôi dựa trên nhiều yếu tố như thiệt hại trực tiếp của người dân, thiệt hại về môi trường, về du lịch…”. Vậy những thiệt hại mà ông Bộ trưởng dựa vào đó, chắc chắn đã có phân tích và thống kê. Xin ông công bố. Nếu chưa thống kê, phân tích mà ông phát ngôn như vậy, thì chưa thuyết phục. Về hệ sinh thái, ông Bộ trưởng TNMT Trần Hồng Hà nói: “ Về hệ sinh thái của biển và rừng ngập mặn không có vấn đề gì, tuy nhiên san hô bị ảnh hưởng 400 ha”. Tôi nghi ngờ kết luận này. Những gì phơi ra trên mặt nước và tầng đáy của vùng biển Vũng Áng Hà Tĩnh và kéo dài tới Thừa Thiên- Huế hơn 200km, mọi sinh vật đều bị hủy diệt. Cho tới nay trên các bãi biển bị nhiễm độc, khó tìm được một con còng gió, con dã tràng. Vậy mà lại nói hệ sinh thái của biển…không có vấn đề gì. Nước ta có tới 3260 km bờ biển, chứ không phải chỉ có hơn 200km bờ biển thuộc 4 tỉnh miền Trung . Và biển cùng thềm lục địa có diện tích gấp gần 4 lần diện tích đất liền, nó mới chính là không gian sinh tồn cho cả dân tộc từ nay về sau. Biển không chỉ có tôm cá, mà còn nhiều loài sinh vật quí hiếm khác,nhất là tài nguyên khoáng sản đã làm mờ mắt kẻ xâm lược biển, đảo của ta. Môi trường là sự sống của con người. Hủy hoại môi trường là hủy hoại sự sống.Bảo vệ môi trường sống là trách nhiệm của mỗi công dân. Nhân sự cố Formosa, Nhà nước nên có kế hoạch giáo dục toàn dân về ý thức bảo vệ môi trường, đồng thời kiện toàn cho chặt chẽ Luật môi trường.Bởi chỉ có Luật mới có khả năng chế tài, và Luật mới là công cụ giám sát có hiệu lực các cơ sở sản xuất trên lãnh thổ nước ta. Về số tiền 500 triệu USD do Formosa đề nghị, ông Bộ trưởng TNMT nói: “Con số đáp ứng được phần lớn mục đích yêu cầu chúng ta đặt ra”. Kết luận này có vẻ chung chung quá.Những mục tiêu đề ra là những mục tiêu nào? Có phải 500 triệu USD này là tiền Chính phủ phạt Formosa vi phạm nghiêm trọng Luật môi trường của VN. Hoặc đó là tiền bồi thường thiệt hại trước mắt cho ngư dân và các ngành có liên quan, nhờ Chính phủ chi trả thì cũng có lý. Còn nói là tiền bồi thường để phục hồi sinh thái biển miền Trung và khắc phục những hệ lụy lâu dài và toàn diện do Formosa gây ra, thì đó là sự nhạo báng cả dân tộc này. Còn ông Bộ trưởng LĐTBXH Đào Ngọc Chung sáng 28.6.2016 tuyên bố tại Quảng Trị là: “Sẽ gấp rút xây dựng và trình Thủ tướng một đề án tổng thể vấn đề dạy nghề và tạo việc làm cho hơn 1 triệu lao động ở 4 tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp về thảm họa môi trường tháng 4 vừa qua.” Tôi không hiểu ông Bộ trưởng nói đến đào tạo nghề cho hơn 1 triệu lao động là nghề gì. Tôi hy vọng vẫn là nghề cá.Vì chỉ có nghề cá mới phù hợp với ngư dân.Và như vậy thì sắp tới sẽ trang bị tầu vỏ thép, công suất lớn cho ngư dân miền Trung đánh bắt xa bờ, tạm nghỉ khai thác ngư trường gần bờ vì nhiễm độc.Thật vậy, muốn đánh bắt xa bờ phải có tầu vỏ thép công suất lớn, trang thiết bị hiện đại.Vì vậy Bộ LĐTBXH nói đào tạo nghề cho hơn 1 triệu lao động 4 tỉnh miền Trung là có lý. Ngư dân ngoài đánh bắt cá,còn giữ ngư trường. Giữ ngư trường cũng tức là giữ biển,đảo;góp phần giữ gìn toàn vẹn lãnh thổ,lãnh hải cho Tổ quốc. Tôi hy vọng qua việc đào tạo nghề cho cả triệu ngư dân miền Trung của Bộ LĐTBXH, sắp tới sẽ có hàng ngàn tầu vỏ thép lưới rê như chiếc tầu vừa hạ thủy của ngư dân Lưu Văn Truyền xã Xuân Hội, huyện Nghi Xuân tỉnh Hà Tĩnh. Và đây cũng là chiếc tầu vỏ thép đầu tiên của ngành cá Hà Tĩnh, tổng chi phí cho việc đóng tầu và ngư cụ chỉ có 13 tỉ Việt Nam đồng. Như vậy vừa tăng cường sản lượng cá cho 4 tỉnh miền Trung, vừa đảm bảo trên mặt biển của nước ta, luôn có người của ta canh giữ. Còn như đào tạo cho hơn 1 triệu lao động đó chuyển nghề và bỏ biển, thì đây lại là một thảm họa khôn lường. Nó tựa như việc ta tự dâng biển đảo của ta cho giặc vậy. Với Bộ Công an, tôi nghĩ Bộ ta đang vào cuộc, đang hoàn thiện hồ sơ khởi tố hình sự vụ án nghiêm trọng này, về tội ác hủy diệt môi trường gây nên thảm họa cho các sinh vật biển kéo dài hơn 200km và ảnh hưởng vô cùng lớn đến cuộc sống và tinh thần của hàng triệu người dân khắp 4 tỉnh miền Trung. Tội ác hủy diệt môi trường do Formosa gây ra, với những nguy hiểm tiềm ẩn lâu dài không chỉ về kinh tế, mà còn cả cho giống nòi, lớn tới mức ta chưa hình dung nổi. Rất mong các nhà khoa học tự nhiên và khoa học xã hội nhân văn có lương tâm, và có trình độ hãy bĩnh tĩnh hợp tác nghiên cứu sâu hơn,toần diện hơn để khi đưa ra các giải pháp khắc phục thảm họa môi trường này có hiệu quả. Bởi đây không chỉ là cá mà là người. Tôi không nghĩ 500 triệu USD mà mua được nền pháp trị Việt Nam. Bởi tất cả các thực thể tồn tại trên lãnh thổ VN đều bị điều chỉnh bởi pháp luật VN. Lại một lần nữa Formosa ngạo mạn ,và họ đang báng bổ dân tộc ta một cách hoàn chỉnh, nếu như họ mua được pháp luật Việt Nam bằng tiền! Thật ra ngành công nghiệp luyện thép và bô xít thuộc về loại công nhiệp bẩn, khó có thể len chân được vào các nước phát triển.Ngay các nước nghèo ở Châu Phi họ cũng không chứa chấp.Và mới đây Thủ tướng cũng chỉ đạo,chúng ta cần đầu tư nước ngoài nhưng không phải bằng mọi giá.Và cần đầu tư nước ngoài,nhưng không vì thế mà từ bỏ môi trường. Cho nên hành động của Formosa phải xem là tội phạm môi trường, cần phải truy tố để giữ nghiêm pháp luật của một nước có chủ quyền. Hà Nội 1.7.2016 Nhà văn Hoàng Quốc Hải * Tác giả là nhà tiểu thuyết lịch sử, đã xuất bản các bộ tiểu thuyết nổi tiếng: Bảo táp Triều Trần, Tám đời vua Lý, Kẻ sĩ với Thời cuộc (tiểu luận) (Blog Tễu)

Tổng Bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng. Sau khi Đại hội XII đã chỉ giải quyết được vấn đề nhân sự chủ chốt nhưng vẫn không giải quyết được bất kỳ một vấn đề trầm kha nào về kinh tế, xã hội và càng không biết làm sao để cải thiện tình trạng rỗng ruột của ngân sách, những dấu hiệu và biểu hiện “tự diễn biến” trong nội bộ tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ đảng viên và trong hệ thống các đơn vị vệ tinh xoay quanh trục đảng vẫn tiếp tục đà gia tăng khá ấn tượng. ‘Nên chấm dứt hoạt động, nếu còn biết liêm sỉ’ Trong tình hình ngân sách cạn kiệt vào nửa đầu năm 2016, một hiện tượng dư luận xã hội và truyền thông đáng chú ý đang diễn ra: những chỉ trích không tránh khỏi đối với hiệu quả hoạt động của một số tổ chức chính trị - xã hội lớn - còn có cách ví von như “cánh tay nối dài của đảng” - bao gồm các nhân tố Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Nếu trước đây kinh phí dành cho các tổ chức chính trị - xã hội trên thường không được lôi ra bình phẩm, thì nay ngay cả một số tờ báo nhà nước cũng bắt đầu bình luận mang màu sắc giễu cợt, châm biếm và chỉ trích. Không phải “chỉ có” 14.000 tỷ đồng được ngân sách vung cho các tổ chức chính trị - xã hội như một số báo đài đưa tin, mà một đánh giá của Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VERP) còn cho biết nguồn lực xã hội được rót vào các tổ chức công chiếm tới 1,7% GDP của cả nước, tức là tương đương với hơn 71.000 tỷ đồng. Một nhà phản biện độc lập ở Việt Nam bức bối: đã đến lúc các tổ chức chính trị - xã hội trên nên chấm dứt hoạt động, nếu còn biết liêm sỉ. Nhiều người đánh giá rằng so với nguồn kinh phí rất lớn nhận được hàng năm từ bầu sữa nhà nước, công sức và hiệu quả của các tổ chức chính trị - xã hội trên bỏ ra là hoàn toàn bất tương xứng. Còn nếu nhìn từ góc độ ngân sách được cấu tạo bằng tiền đóng thuế của dân và tiền vay mượn nước ngoài mà các đời dân chúng phải nai lưng gánh chịu, sự thể còn trở nên tàn nhẫn hơn nhiều. Giáo sư Nguyễn Đình Cống - một tiếng nói bất đồng ở Việt Nam - còn nói thẳng rằng cần suy nghĩ đến việc giải thể Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Vì sao lại ra nông nỗi ấy? Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã làm được gì để “đoàn kết các tầng lớp trí thức và nhân dân xây dựng một đất nước phồn vinh”? Mặt thật Trong thực tế, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã “phát huy” vai trò hiệp thương của cơ quan này đúng như tuyên bố “Dân chủ đến thế là cùng!” của Tổng Bí thư Trọng. Bằng chứng gần gũi và sống động nhất là trong cuộc bầu cử Quốc hội tháng 5/2016, tuyệt đại đa số các ứng cử viên độc lập đã bị loại thẳng thừng, chủ yếu qua những màn đấu tố thô bạo không khác mấy so với thời Cải cách ruộng đất cách đây đến bảy chục năm. Thời gian tiến về trước nhưng lịch sử cứ bị kéo lui. Cũng trong cuộc bầu cử Quốc hội vừa kể, thậm chí tỷ lệ người ngoài đảng đã rớt xuống chỉ còn khoảng 4%, so với “10% theo tiêu chí”. Nghịch lý quá bất nhẫn là trong khi kinh phí dành cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng gấp đôi so với những năm trước, số người tự ứng cử lọt vào Quốc hội lại giảm đi phân nửa so với những kỳ bầu cử Quốc hội trước đó. Nhưng ngay cả những người “trúng cử” cũng bị dư luận coi là “gà” của các cơ quan chính quyền và hội đoàn nhà nước. Một bằng chứng sống sượng khác: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã hầu như không chia sẻ với bất kỳ tổ chức và nhân vật tôn giáo nào khác thể hiện tiếng nói và hành dộng khác với chủ ý độc trị của đảng cầm quyền. Thậm chí ngược lại, giới lãnh đạo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tự nguyện biến thành cánh tay đắc lực giúp cho đảng bóp nghẹt hơn quyền tự do tôn giáo của người dân - được hiến định qua các hiến pháp nhưng còn lâu mới được khẳng định trong một văn bản luật về tôn giáo. Trong khi đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng trở nên vô tích sự và phản cảm không kém. Từ khi có luật Lao động, tổ chức này đã chưa hề chủ động tổ chức một cuộc đình công hoặc lãn công nào cho công nhân, bất chấp vô số khó khăn và bất công trùm phủ lên đầu lớp công nhân vừa nghèo vừa đói cùng hàng ngàn cuộc đình công tự phát của công nhân nổ ra hàng năm. Không những không hỗ trợ công nhân, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam lại nối thêm một cánh tay giúp công an ngăn chặn đình công. Trong một số trường hợp, công nhân còn phát hiện chính cán bộ công đoàn làm công tác chỉ điểm để “khoanh vùng đối tượng” và sau đó là bắt bớ tống giam những công nhân khởi xướng đình công. Từ rất nhiều năm qua, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đương nhiên trở thành một khâu trung gian hưởng ít nhất 2% trên tổng quỹ lương doanh nghiệp. Số tiền không nhỏ này, cộng với khoản ngân sách mập mạp hàng năm, đã biến Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thành một gã trọc phú ngồi mát ăn bát vàng. Chỉ đến gần đây khi chính thể Việt Nam không giấu nỗi nỗi thèm muốn Hiệp định TPP và bắt buộc phải dần chấp nhận định chế Công đoàn độc lập trong TPP, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam mới có chút hơi hướng thay đổi. Tuy nhiên cho đến giờ, tổ chức này vẫn hầu như chưa từ bỏ ý muốn tự nguyện là “cánh tay nối dài của đảng”. Hầu như tương tự, một tổ chức chính trị - xã hội khác là Hội Nông dân Việt Nam đã không hề lên tiếng trước cảnh nạn hàng triệu nông dân bị mất đất, bị cướp đất và chịu rủi ro về những bất công đất đai. Trong bối cảnh nạn trưng thu đất đai quá bất công vọt lên từ 10-20 lần, thậm chí hàng trăm lần giữa giá bán lẻ ra thị trường và giá bồi thường mỗi mét vuông đất cho nông dân, Hội Nông dân Việt Nam đã trở thành một trong những tổ chức chính trị - xã hội “khiếm thính” và “khiếm thị” nhất, bất chấp không khí tang tóc của lớp nông dân bị bần cùng hóa tuyệt đối đè nặng trên mọi vùng đất nước. Còn với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, hai tổ chức này chỉ chuyên chú tổ chức công tác “vận động” những người mang tinh thần phản kháng Trung Quốc không đi biểu tình với lý do “đã có đảng và nhà nước lo”. Thậm chí, một số cán bộ đoàn - được dư luận xã hội nhận dạng - còn trở thành những nhân viên công an không sắc phục khi theo dõi, tiếp tay cho công an bắt bớ người dân yêu nước… Tự nhiên rút ngắn Một trong những nguồn lực lớn nhất mà các tổ chức quần chúng công sử dụng là các khoản chi cho nguồn nhân lực. Theo Tổng cục Thống kê, vào năm 2012 Việt Nam có 246.144 người làm việc cho 34.378 cơ sở của tổ chức chính trị, đoàn thể, xã hội được nhà nước đãi ngộ theo chế độ. Số cán bộ, công chức làm việc cho các tổ chức chính trị, đoàn thể, xã hội được nhà nước trả lương chiếm 7,2% nhân lực làm việc cho nhà nước và 1,1% tổng lực lượng lao động xã hội. Nếu tính cả số cán bộ không chuyên trách ở cấp xã, phường, thôn, xóm (hoạt động trong các tổ chức quần chúng công cấp cơ sở), tổng số người hoạt động trong lĩnh vực tổ chức quần chúng công (có biên chế và không có biên chế) ước tính vào khoảng 337.981 người. Tổ chức VEPR đã tính toán với ước tính trung bình: tổng chi phí kinh tế của xã hội cho các tổ chức quần chúng công là 52.688,91 tỷ đồng, và ước tính thấp là 45.670,59 tỷ đồng. Với ước tính “lạc quan”, tổng chi phí kinh tế của xã hội cho các tổ chức quần chúng công năm 2014 ước bằng 1,7% GDP của cả nước, tức là tương đương 71.151,40 tỷ đồng. Thế nhưng tình hình kinh tế hiện thời có lẽ đang ứng vào “ước tính thấp” của VEPR. Ngân sách khốn quẫn đang bị siết lại nhanh chóng và bầu sữa dành cho các tổ chức chính trị - xã hội cũng cạn kiệt nhanh không kém. Nghe nói một số nơi đã phải xài đến “quỹ đen”. Bây giờ thì chẳng cần đến dư luận kêu gào, những cánh tay nối dài ấy vẫn tự nhiên bị rút ngắn. Vậy họ - những cánh tay của đảng và vì đảng ấy - sẽ làm gì nếu “thất nghiệp”? Trở về với nhân dân chăng? Nhưng “nhân dân” nào? Phạm Chí Dũng Blog Phạm Chí Dũng * Blog của Phạm Chí Dũng là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ. (VOA)

Chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama đến Việt Nam vào tháng trước và việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí là một bước ngoặt quan trọng, mang tính lịch sử trong quan hệ Mỹ – Việt. Mặc cho giới truyền thông và các nhà quan sát nhìn chung đều đã giải thích sự xích lại này giữa hai nước là nhằm hướng đến Trung Quốc, nhận thức và đánh giá của Bắc Kinh về sự phát triển quan hệ Mỹ-Việt hầu như không được đề cập. Một phân tích về quan điểm của Trung Quốc sẽ hữu ích khi dự đoán phản ứng của nước này. Quan trọng hơn, nó sẽ cho thấy những thông tin cốt lõi về nỗ lực của Việt Nam nhằm cân bằng chính sách đối nội với mục tiêu chính sách đối ngoại của mình, đồng thời tiết lộ những sự thật ít được biết về quan hệ Việt – Trung. Về mặt chính thức, phản ứng của Trung Quốc trước chuyến thăm và việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí là khá bình thản. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra phát biểu: “Là một nước láng giềng với Việt Nam, Trung Quốc rất vui khi thấy Việt Nam phát triển quan hệ bình thường với tất cả các nước, trong đó có Mỹ. Và chúng tôi hy vọng điều này sẽ có lợi cho hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực.” Phản ứng, hay đúng ra là phản ứng mà như không phản ứng này, dường như đã khiến một số nhà quan sát và phân tích thất vọng. Hiểu rằng việc công khai bày tỏ sự không hài lòng sẽ chẳng thay đổi được bất cứ điều gì mà chỉ làm họ trở nên nhỏ mọn, Bắc Kinh đã cố gắng để thể hiện mình vô cảm. Tuy nhiên, cộng đồng các nhà nghiên cứu chính sách của Trung Quốc đã lên tiếng về chuyến viếng thăm và những tác động của nó đối với cân bằng quyền lực trong khu vực. Họ thừa nhận rằng một nước Mỹ quan ngại trước sự quyết đoán của Trung Quốc trong khu vực và một Việt Nam lo ngại về an ninh quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ sẽ (giúp hai nước) có nhiều điểm chung. Bên cạnh mối quan ngại truyền thống về chiến lược ngăn chặn (containment) của Mỹ, việc Việt Nam là một nước xã hội chủ nghĩa, là một “người em”, một “đồng chí” về mặt tư tưởng của Trung Quốc đặc biệt gây bất an. Nhưng lo ngại của Trung Quốc cần phải được chứng minh. Nhìn chung, Bắc Kinh lo lắng về sự suy giảm trong quan hệ với các nước Đông Nam Á, và họ xem chiến lược tái cân bằng của Mỹ chính là yếu tố cơ bản phá hoại các mối quan hệ này. Tuy nhiên, đối với trường hợp Việt Nam, đánh giá của Trung Quốc sẽ phức tạp hơn. Một mặt, Trung Quốc có những lý do thực sự để lo lắng về sự phát triển của quan hệ Mỹ-Việt. Mặt khác, họ cũng thấy được một số hạn chế trong việc hợp tác giữa Washington và Hà Nội. Ví dụ, sự kiện quan trọng nhất trong chuyến đi của ông Obama là việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, vốn được xem là trở ngại cuối cùng để bình thường hóa hoàn toàn quan hệ hai nước. Mặc dù thông báo bỏ cấm vận vũ khí thực sự có tính chất quyết liệt và đã cho thấy sự chuyển hướng trong chính sách, phía Trung Quốc vẫn chỉ coi nó mang tính biểu tượng hơn là đe dọa về quân sự. Nga lâu nay vẫn là nước bán vũ khí lớn nhất cho Việt Nam. Quân đội Nhân dân Việt Nam sẽ phải mất nhiều năm để làm quen với thiết bị và hệ thống của Mỹ. Và điều này là dựa trên giả định rằng Việt Nam thực sự có khả năng chi trả cho những thiết bị đắt tiền từ Mỹ, điều ngân sách quốc phòng hiện nay của Hà Nội có thể không cho phép. Hơn nữa, xét đến mối quan hệ của Việt Nam với Nga và Trung Quốc, người Trung Quốc không thể không tự hỏi liệu Washington có sẵn sàng bán các thiết bị tối tân cho Việt Nam hay không, nếu chẳng may cuối cùng Việt Nam lại nghiêng về phía Nga hoặc Trung Quốc? Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) có lẽ mới là mối quan ngại lớn hơn đối với Trung Quốc. Trung Quốc xem TPP như một công cụ chính sách của Mỹ nhằm tăng cường quan hệ kinh tế, thúc đẩy kinh tế thị trường, đa dạng xã hội, và nhiều khả năng là tự do hóa chính trị tại Việt Nam. Họ cũng công nhận rằng Việt Nam rất muốn gia nhập TPP để thúc đẩy tăng trưởng trong nước và giảm sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Tuy nhiên, việc gia nhập TPP có làm thay đổi vai trò quan trọng của Trung Quốc trong nền kinh tế Việt Nam hay không thì vẫn chưa có câu trả lời. Trung Quốc vẫn có lợi thế trên thực tế, vì thương mại Trung-Việt lớn gấp đôi thương mại Mỹ-Việt. Dù không phải là một nhà đầu tư hàng đầu xét về tổng đầu tư lũy kế tại Việt Nam, FDI của Trung Quốc vẫn đang tăng lên một cách nhanh chóng. Trong giai đoạn 2012 – 2014, FDI của Trung Quốc đã tăng từ 312 triệu USD (2012) lên 7,9 tỷ USD (2014). Cộng đồng chính sách của Trung Quốc cho rằng các tranh chấp hàng hải là trở ngại chính trong việc đầu tư nhiều hơn, mặc dù điều đó có thể sẽ được giảm nhẹ nhờ vào động lực từ sáng kiến “Một vành đai, Một con đường” (OBOR) của Trung Quốc tại Đông Nam Á lục địa. Trung Quốc cũng tin rằng Hà Nội sẽ thực dụng và theo đuổi một chính sách ngoại giao cân bằng chứ không phải liên minh với một cường quốc nào đó. Theo quan điểm của Trung Quốc, lịch sử gần đây của chính sách đối ngoại Việt Nam cho thấy rằng mục tiêu quan trọng nhất của Hà Nội là duy trì nền độc lập và tối đa hóa tính linh hoạt. Vì thế, Việt Nam đã không do dự trong việc thay đổi chính sách với Trung Quốc và Mỹ. Do đó, Việt Nam có thể tạm thời nghiêng về Mỹ, nhưng liệu họ có quay sang chống lại Trung Quốc hay không, đặc biệt là vượt ra ngoài vấn đề Biển Đông, thì vẫn còn để ngỏ. Hoài nghi này đã không đề cập đến yếu tố quan trọng nhất trong việc đánh giá các mối quan hệ của Hà Nội với cả Bắc Kinh và Washington: đó là tình hình chính trị trong nước của Việt Nam. Trung Quốc tin rằng Việt Nam là một quốc gia xã hội chủ nghĩa nên sẽ phải đối mặt với những hạn chế cơ bản trong việc phát triển quan hệ với Mỹ, vốn là nước không chỉ phê phán vấn đề nhân quyền của Việt Nam, mà còn có ý định thay đổi hệ thống chính trị Việt Nam thông qua “diễn biến hòa bình.” Theo Trung Quốc quan sát, Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ không có ý định tự do hóa chế độ độc đảng tại Việt Nam trong tương lai gần, và do đó, việc tăng cường quan hệ với Mỹ sẽ bị hạn chế. Đồng thời, quan hệ của Washington với một nước xã hội chủ nghĩa/chuyên chế như Việt Nam về cơ bản cũng sẽ bị hạn chế bởi cử tri trong nước, đặc biệt là Quốc hội và cộng đồng nhân quyền. Trung Quốc tin rằng miễn là Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn duy lý – mà theo “từ điển” của Trung Quốc nghĩa là họ sẽ không “tự tử chính trị” giống như Liên Xô dưới thời Gorbachev – thì quan hệ Việt- Trung sẽ không bị “trật đường ray.” Trung Quốc cho rằng không cần thiết phải thúc đẩy tự do hóa chính trị ở Việt Nam. Nhưng với Mỹ thì khác. Thật vậy, Trung Quốc cực kỳ xem trọng tình đoàn kết giữa hai Đảng Cộng sản và tin tưởng rằng “mỏ neo” ý thức hệ này cuối cùng sẽ giúp Trung Quốc và Việt Nam giải quyết các vấn đề song phương. Người Mỹ sẽ thấy rằng sự gần gũi giữa hai Đảng Cộng sản là không nhất quán với câu chuyện của một Việt Nam đang cố gắng thoát khỏi quỹ đạo của Trung Quốc. Trong thực tế, hồ sơ các chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo Việt Nam cho thấy mâu thuẫn lớn đối với mong muốn của Việt Nam nhằm chuyển từ Trung Quốc sang gắn kết với Mỹ. Chuyến thăm Washington của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hồi tháng 7/2015 vốn được nhiều người xem là bước tiến quan trọng. Tuy nhiên, người ta lại quên không đề cập rằng ông đã có một chuyến thăm tương tự đến Bắc Kinh ba tháng trước khi ông đến Mỹ. Và sáu tháng trước khi Hà Nội đón Tổng thống Obama, họ cũng đã tiếp đón một chuyến thăm cấp cao của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Trong năm 2015, ba trong số bốn nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam – Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và Chủ tịch Quốc hội – đã đến thăm Bắc Kinh. Các chuyến đi của họ đã được đáp lại bằng chuyến thăm của hai thành viên Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc: Chủ tịch Tập và Phó Thủ tướng Trương Cao Lệ. Tháng 1/2016, ông Tập là nguyên thủ đầu tiên cử đặc phái viên đến chúc mừng ông Nguyễn Phú Trọng sau Đại hội Đảng lần thứ 12. Và đặc phái viên của vị Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam cũng là khách mời nước ngoài đầu tiên ông Tập tiếp đón sau Tết Nguyên đán. Xét đến sự gần gũi ở cấp cao nhất này, cộng đồng chính sách của Trung Quốc nhận định rằng tranh chấp ở Biển Đông giữa Trung Quốc và Việt Nam tuy khó khăn, nhưng sự hiểu biết và việc quản lý vấn đề này ở cấp cao nhất đã được cải thiện đáng kể. Bắc Kinh hiểu rằng Việt Nam ít có khả năng sẽ chấp nhận các yêu sách của mình và sẽ tìm cách cân bằng sức mạnh với Trung Quốc thông qua Mỹ. Nhưng mối quan hệ song phương vẫn còn quản lý được. Trung Quốc cũng tin rằng Hà Nội đã trở nên cẩn thận hơn trong việc kích động chủ nghĩa dân tộc trong nước và sẽ không để lặp lại các cuộc biểu tình chống Trung Quốc như hồi năm 2014. Điều này không nhất thiết là vì lợi ích của quan hệ Trung-Việt, mà là vì an ninh chế độ của Hà Nội, bởi một số các cuộc biểu tình đã chuyển sang nhắm vào chế độ xã hội chủ nghĩa và chính quyền cộng sản Việt Nam, cả hai đều liên quan chặt chẽ với Trung Quốc. Nếu đánh giá của Trung Quốc là chính xác, Việt Nam sẽ còn phải cân nhắc và đưa ra rất nhiều quyết định khó khăn trước khi xác định được mục tiêu quan trọng nhất và lựa chọn đồng minh tốt nhất cho mình. Cuối cùng thì, trong trường hợp này, chính sách đối nội và đối ngoại của Việt Nam sẽ phải đối mặt với những mâu thuẫn nội bộ chủ chốt. Yun Sun Nguồn: Yun Sun, “China’s perspective on the US-Vietnam rapprochement”, PacNet No. 48A, 06/06/2016. Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng | Biên tập: Lê Hồng Hiệp * Yun Sun ([email protected]) là một nghiên cứu viên của Chương trình Đông Á tại Trung tâm Stimson. Chuyên môn của bà là Chính sách đối ngoại Trung Quốc, quan hệ Mỹ-Trung, và quan hệ của Trung Quốc với các nước láng giềng và các chế độ chuyên chế. (Nghiên Cứu Quốc Tế)

Dương Khiết Trì năm 2013. Nguồn: Văn phòng TT Nga Tại sao Trung Quốc gửi Dương Khiết Trì sang Việt Nam hôm thứ Hai? Hôm thứ Hai, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì tới Việt Nam để tham dự một cuộc họp đã được sắp xếp trước, với một chương trình nghị sự rộng lớn. Ông Dương có chức vụ cao hơn Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, đã gặp các lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, trong đó có Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng Bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng. Chuyến viếng thăm của ông Dương thể hiện sự tiếp cận cấp cao đặc biệt với Hà Nội trước khi Tòa Trọng tài Thường trực Hague đưa ra phán quyết có thể đoán trước về tình trạng của các thực thể biển khác nhau ở Biển Đông trong vụ Philippines kiện Trung Quốc. Tại Việt Nam, ông Dương được truyền thông nhà nước Trung Quốc trích dẫn, đã gợi ý rằng Việt Nam và Trung Quốc nên “xử lý một cách thích đáng các tranh chấp và vấn đề liên quan”. Bộ Ngoại giao Việt Nam ghi nhận, ông Dương đã thảo luận về vấn đề “kiểm soát xung đột, thúc đẩy cơ chế đàm phán… và tìm kiếm những giải pháp cơ bản và lâu dài mà cả hai bên có thể chấp nhận thông qua trao đổi và đàm phán hòa bình”, theo Reuters. Trung Quốc đã thực hiện một loạt các chuyến ngoại giao quốc tế trước phán quyết [của Tòa Trọng tài], bằng cách tìm đến các nước gần xa để kiếm sự ủng hộ của họ cho lập trường của mình trước phán quyết sắp tới. Bắc Kinh đã từ chối tham gia tiến trình tố tụng của tòa án hoặc công nhận tính hợp pháp của vụ kiện. Thay vào đó, Bắc Kinh nói rằng các tranh chấp ở Biển Đông nên được giải quyết bằng ngoại giao giữa các bên liên quan, thông qua cơ chế song phương. Việt Nam và Trung Quốc đã từng có xung đột về các tranh chấp ở Biển Đông, mà tập trung hầu hết xung quanh quần đảo Hoàng Sa do Trung Quốc chiếm đóng. Đảo Phú Lâm, đã bị Trung Quốc chiếm giữ ở Biển Đông và bị quân sự hóa nhiều nhất, nơi có hệ thống tên lửa đất-đối-không và máy bay chiến đấu, ở quần đảo Hoàng Sa. Mùa hè năm 2014, Trung Quốc và Việt Nam đã có xung đột về ngoại giao rất khi Bắc Kinh đưa một giàn khoan dầu vào vùng biển tranh chấp. Các sự kiện hồi năm đó gồm, các cuộc biểu tình chống Trung Quốc diễn ra nhiều nơi ở Việt Nam và các hoạt động hiếu chiến của cảnh sát biển và ngư dân Trung Quốc chống lại các tàu cá dân sự Việt Nam. Năm 2014, như The Diplomat đã bình luận vào thời điểm đó, ông Dương Khiết Trì là một trong những đặc phái viên Trung Quốc đầu tiên đến Việt Nam để thương thảo, làm giảm tình trạng căng thẳng trong cuộc khủng hoảng năm 2014. Vào thời điểm đó, ông Dương “khuyên Việt Nam không nên có hành động pháp lý chống lại Trung Quốc vì lợi ích của việc hàn gắn mối quan hệ song phương”, ông Carl Thayer đã viết như thế trên tờ The Diplomat. Cho đến nay, công cuộc thúc đẩy ngoại giao của Trung Quốc để công nhận lập trường của mình ở Biển Đông đã không hoàn toàn đi theo kế hoạch, chỉ có 8 nước công khai hỗ trợ lập trường của Bắc Kinh. Chuyến đi Việt Nam của ông Dương ít có khả năng thuyết phục Hà Nội – một bên tranh chấp và là một nước có lịch sử gần đây đầy căng thẳng với Trung Quốc – thay đổi lập trường về Biển Đông. Thay vào đó, Trung Quốc muốn làm rõ rằng Việt Nam không nên có bất kỳ ý nghĩ nào về việc đệ trình các thủ tục pháp lý của riêng mình, theo sau phán quyết có khả năng thuận lợi cho Philippines của Tòa án Trọng tài Thường trực. Ông Dương đã nhấn mạnh như thế hồi năm 2014 và chuyến đi mới nhất này của ông ta có thể chỉ để lặp lại thông điệp đó. Ankit Panda - Diplomat Dịch giả: Trần Văn Minh (Ba Sàm)

HÀ NỘI (NV) - Ông Tô Lâm, thượng tướng, bộ trưởng Công An Việt Nam vừa yêu cầu thuộc cấp phải chú ý “ngăn chặn kích động biểu tình trái pháp luật, gây rối trật tự, bạo loạn.” Yêu cầu vừa kể được viên bộ trưởng Công An Việt Nam nhấn mạnh tại hội nghị sơ kết công tác sáu tháng đầu năm 2016 của Bộ Công An, diễn ra tại Sài Gòn vào sáng 28 tháng 6. Công an Việt Nam còn được thượng cấp nhắc nhở phải chú ý “bảo đảm an ninh mạng Internet, an toàn thông tin, đấu tranh-phản bác các quan điểm sai trái, thù địch” và “rà soát các phương án, kế hoạch bảo đảm an ninh, trật tự tại các khu kinh tế, khu công nghiệp để bổ sung, chỉnh lý phù hợp với diễn biến của tình hình, đặc biệt là về môi trường.” Bãi biển Thiên Cầm, cách thành phố Hà Tĩnh 20 cây số trong mùa du lịch. Không chỉ ngư nghiệp chết mà du lịch cũng chết sau thảm họa cá chết. (Hình: Lao Ðộng) Ông Nguyễn Xuân Phúc, thủ tướng Việt Nam cũng vào Sài Gòn tham dự hội nghị sơ kết công tác sáu tháng đầu năm của Bộ Công An Việt Nam. Viên thủ tướng Việt Nam nhận định: “Tình hình trong nước và thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó dự báo, đặt ra cho công tác bảo đảm an ninh trật tự nhiệm vụ rất nặng nề.” Cũng vì vậy, công an Việt Nam “cần nâng cao năng lực nắm, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình để kịp thời tham mưu với đảng, nhà nước các chủ trương, giải pháp bảo vệ an ninh trật tự.” Sau ba lần tổ chức họp báo công bố nguyên nhân và thủ phạm gây ra thảm họa cá chết trắng một đoạn bờ biển dài chừng 250 cây số, chạy dọc bờ biển bốn tỉnh phía Bắc miền Trung là: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế, song cuối cùng chỉ xác nhận nguyên nhân dẫn tới thảm họa là do... nước biển bị nhiễm độc, chứ không xác định nước biển có những loại độc tố nào và từ đâu mà ra, hôm 27 tháng 6, một viên trung tướng là tổng cục phó, Tổng Cục Cảnh Sát của Bộ Công An Việt Nam cho biết, có thể là ngày 29 tháng 6, cơ quan điều tra của Bộ Công An Việt Nam sẽ công bố nguyên nhân dẫn tới thảm họa cá chết. Ba lần trước, phía tổ chức họp báo “công bố nguyên nhân gây ra thảm họa cá chết” chỉ có Bộ Nông Nghiệp-Phát Triển Nông Thôn và Bộ Tài Nguyên-Môi Trường. Thảm họa cá chết trắng biển bùng phát hồi đầu tháng 4. Từ đó đến nay, nhiều người tại Việt Nam vẫn tin rằng, thảm họa này là hậu quả từ độc tố trong nước do nhà máy thép của Formosa thải ra biển khi họ thử vận hành một lò sản xuất thép. Formosa là một tập đoàn đa ngành của Ðài Loan. Năm 2008, Formosa đề nghị chính quyền Việt Nam cho phép đầu tư để xây dựng một nhà máy thép lớn tại khu công nghiệp Vũng Áng thuộc tỉnh Hà Tĩnh (bộ phận phụ trách dự án này được gọi là Formosa Hà Tĩnh). Cũng kể từ đó, Formosa Hà Tĩnh liên tục nhận được những ưu ái khác thường về tiền thuê đất, tiền thuế... Thậm chí theo luật, chính quyền các tỉnh chỉ được phép cho doanh nghiệp ngoại quốc thuê đất trong 50 năm nhưng khi chính quyền tỉnh Hà Tĩnh ký hợp đồng cho Formosa sử dụng đất trong khu công nghiệp Vũng Áng đến 70 năm, dù nhiều người phản đối, ông Nguyễn Tấn Dũng - lúc đó là thủ tướng Việt Nam vẫn gật đầu. Tính đến nay, thảm họa cá chết sắp tròn ba tháng nhưng hoạt động ngư nghiệp ở bốn tỉnh phía Bắc miền Trung Việt Nam vẫn còn tê liệt. Ðáng nói là không chỉ ngư dân, những cơ sở thương mại-dịch vụ liên quan đến ngư nghiệp điêu đứng mà diêm dân, các cơ sở thương mại-dịch vụ liên quan đến du lịch trong vùng cũng thiệt hại trầm trọng, nhiều quán ăn, nhà hàng, nhà trọ, khách sạn, khu du lịch đã đóng cửa, ngưng hoạt động vì không có khách. Dù không có thống kê chính thức song thiệt hại được ước đoán là cực kỳ lớn và đã đẩy hàng trăm ngàn gia đình, hàng triệu con người đến chỗ khốn cùng. Hồi cuối tuần trước, thủ tướng Việt Nam đã quyết định tăng thời gian hỗ trợ nạn nhân thảm họa cá chết từ sáu tuần thành sáu tháng. Ngoài ngư dân, những gia đình kiếm sống bằng các dịch vụ hỗ trợ ngư nghiệp như mua bán hải sản, mua bán-sửa chữa ngư cụ, những gia đình làm muối ở Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế sẽ được cấp mỗi người 15 ký gạo một tháng. Chủ các cơ sở kinh doanh hải sản sẽ được ưu tiên vay tiền với lãi suất thấp và chính quyền sẽ xuất công quỹ để trả thay 100% tiền lãi nếu họ dùng tiền vay để thu mua, tạm trữ hải sản. Tầm vóc và tính chất nghiêm trọng của thảm họa đã vượt khỏi biên giới Việt Nam. Hồi trung tuần tháng này, nhiều giới tại Ðài Loan đã yêu cầu chính quyền Ðài Loan tổ chức điều tra xem Formosa có trách nhiệm liên đới đến thảm họa hay không. Sự kiện mới nhất liên quan đến Formosa là tập đoàn này đã quyết định hoãn ngày khai trương lò số 1 của nhà máy thép Vũng Áng (dự kiến là 25 tháng 6) sang một ngày khác chưa được xác định. Cần lưu ý rằng trước nay, Formosa vẫn khẳng định một cách mạnh mẽ rằng họ vô can trong thảm họa cá chết. Ngay cả khi có đầy đủ bằng chứng cho thấy thảm họa cá chết trắng biển là vì các độc tố trong nước mà Formosa thải ra biển thì việc quy trách cho Formosa cũng không dễ dàng vì tất cả các khâu (lựa chọn địa điểm, thiết kế, xây dựng, kể cả xả nước thải) mà Formosa đã thực hiện khi xây dựng nhà máy thép tại Vũng Áng đều được chính quyền Việt Nam... cho phép. Thẳng tay với Formosa sẽ mở ra con đường dẫn chính quyền Việt Nam đến trước các tổ chức tài phán quốc tế và gần như cầm chắc trách nhiệm phải bồi thường vì vi phạm những cam kết khi mời gọi đầu tư và mâu thuẫn với những giấy phép đã cấp, kể cả giấy phép cho xả nước thải ra biển. Hoa Kỳ và Ðài Loan đều đã từng đề nghị giúp đỡ Việt Nam xác định nguyên nhân và khắc phục hậu quả của thảm họa cá chết nhưng Việt Nam từ chối. (G.Ð) (Người Việt)

Gia Minh, PGĐ ban Việt Ngữ 2016-06-27 In trang này Chia sẻ Ý kiến của Bạn Email Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì (trái) và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh chứng kiến việc ký kết các hiệp định song phương tại Hà Nội vào ngày 27 tháng sáu năm 2016. AFP photo 00:00/00:00 Quan chức ngoại giao kỳ cựu của Trung Quốc, ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì, hiện đang có mặt tại Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng tại khu vực Biển Đông. Trong tình hình chiều hướng ở Biển Đông vẫn tiếp tục xấu lên, liệu việc gặp như thế có giúp được gì? Lý do chuyến thăm Truyền thông Việt Nam loan tin chuyến thăm từ ngày 26 đến 28 tháng 6 của ủy viên quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì lần này tại Việt Nam trước hết để cùng với phó thủ tướng, kiêm bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh đồng chủ trì phiên họp lần thứ 9 Ủy ban Chỉ đạo Hợp tác Song phương Việt Nam- Trung Quốc. Thông báo của Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết dịp này hai nước cũng sẽ có ký kết văn kiện hợp tác. Cuộc làm việc giữa giới chức ngoại giao hai nước Việt- Trung diễn ra trong tình hình các hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng của Trung Quốc tại những đảo ở Trường Sa chiếm của Việt Nam vào năm 1988 vẫn tiếp diễn. Trong khi đó tại đảo Phú Lâm thuộc Hoàng Sa chiếm từ Việt Nam Cộng Hòa năm 1974, Trung Quốc cho xúc tiến hoạt động du lịch dân sự… Giới quan sát cho rằng tình hình giữa hai phía đang trong tình trạng căng thẳng. Tuy nhiên, theo ông Dương Danh Dy, cựu tổng lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu thì trong tình hình căng thẳng như thế mà hai phía gặp nhau thì đó là dấu hiệu tốt đối với Việt Nam. “Theo tôi trong tình hình hai bên căng thẳng như thế này mà gặp nhau thì tốt rồi. Việc họ quyết định địa điểm ở Việt Nam thì họ phải sang thôi.! Không có gì quan trọng cả! Tất nhiên quan hệ Việt Nam- Trung Quốc hiện căng thẳng nhất là về Biển Đông (mọi người đều biết rồi, tôi không nói nữa); nhưng hai bên gặp nhau là tốt thôi vì sẽ ‘dịu’ đi, không khí bớt căng thẳng đi. Đối với Trung Quốc là một nước lớn, mà Việt Nam là nước nhỏ hơn vừa sát biển, vừa sát trên bộ nữa nên trong quan hệ hai nước, nói chung Việt Nam phải ‘nhún nhịn’. Từ đời cha, đời ông cũng như thế rồi, nên tôi thấy không phải bàn gì về chuyện này cả!” Tham vọng của Trung Quốc Dù cho rằng việc gặp gỡ như thế là tốt; nhưng một nhà ngoại giao kỳ cựu về vấn đề Trung Quốc như ông Dương Danh Dy lại cho rằng tham vọng độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc là rõ ràng và Việt Nam phải chuẩn bị đối phó trước mọi tình huống, và xấu nhất là chiến tranh. Ông Dương Danh Dy phát biểu: “Như tôi đã từng nói, nếu theo tham vọng, ý đồ của Trung Quốc thì Trung Quốc sẽ làm nhiều việc nữa ở Biển Đông mà trong đó có khả năng họ sẽ đánh chiếm một số đảo ở Trường Sa mà hiện nay Việt Nam đang đóng giữ. Với ý đồ và sức mạnh của họ (Trung Quốc) thì họ có thể làm được việc đó. Theo tôi Việt Nam không bao giờ muốn quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc xấu đi. Việt Nam bao giờ cũng muốn sống hòa thuận bên nước láng giềng Trung Quốc; nhưng Trung Quốc không để cho mình yên thì mình phải đối phó. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) và Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh (phải) tại một cuộc họp báo tại Trung tâm hội nghị quốc gia Hà Nội vào ngày 23 tháng 5 năm 2016. Việt Nam phải chuẩn bị đối phó với những khả năng xấu nhất mà Trung Quốc có thể làm với Việt Nam; kể cả chuyện gây chiến tranh! Những chuyện đó, Việt Nam không ảo tưởng gì cả!” Cho nên theo tôi Việt Nam phải sẵn sàng đối phó với mọi tình hình thôi. Một nhà ngoại giao chuyên nghiên cứu Biển Đông, tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên trưởng ban Biên giới chính phủ, từng nhắc lại tham vọng của Bắc Kinh tại Biển Đông: “Tôi nghĩ rằng chuyện Trung Quốc đang tiến hành tìm mọi cách, mọi hoạt động để đạt cho được, bằng được chính sách và chiến lược của họ là khống chế và độc chiếm Biển Đông. Dùng Biển Đông để vươn lên trở thành siêu cường quốc tế trong việc cạnh tranh với siêu cường Hoa Kỳ. Đó là điều không bao giờ thay đồi. Và điều đó thể hiện qua những việc họ đã làm trong quá trình thực tế. Cho đến nay ta thấy có được một số tiến bộ ngoại giao, họ nói với thế giới là rất thiện chí, biết điều… Nhưng trong thực tế hoàn toàn ngược lại. Đó là điều mà không ai mà không nhầm tưởng. Chính những động thái vừa rồi chứng tỏ Trung Quốc quyết tâm rút ngắn khoảng cách để họ có thể bước lên làm chủ Biển Đông theo chiến lược của họ.” Ứng phó của Việt Nam Nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc, trong một cuộc trả lời phỏng vấn Đài Á Châu Tự Do vào đầu tháng 6 vừa qua cho rằng việc xác định ‘bạn- thù’ là rất quan trọng trong việc đề ra quyết sách đối phó với Trùng Quốc của chính quyền Hà Nội: “Tôi nghĩ rằng chiến lược bảo vệ của Việt Nam hiện nay là đi luồn lách giữa các siêu cường trên thế giới để giữ vững những phần đất chưa mất và tìm cách đấu tranh pháp lý để đối phó với Trung Quốc; nhưng tôi nghĩ đó chưa phải là biện pháp tối ưu. Tôi mong muốn Nhà nước Việt Nam phải xác định được Trung Quốc là ai: bạn hay thù? Nếu xác định được bạn hay thù thì mới có đối sách hoàn toàn hữu hiệu đối với Trung Quốc; nhất là trong thời gian gần khi Trung Quốc tuyên bố vùng nhận diện phòng không; thậm chí dẫn đến vùng cấm bay, thậm chí đe dọa tất cả các tàu thuyền của Việt Nam di chuyển trên Biển Đông và trong khu vực quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Lúc đó, bạn thù sẽ rõ và lúc đó sẽ dễ có phương pháp đối phó với Trung Quốc hơn.” Còn đối với ông Dương Danh Dy thì không cần phải nói ra nhưng lúc này ai là kẻ thù của Việt Nam điều đó đã rõ và ông đưa ra ý kiến về những việc mà chính quyền Hà Nội cần phải làm: “Trước hết tốt nhất là tự Việt Nam phải mạnh lên! Thứ hai Việt Nam phải tranh thủ đoàn kết được với các nước lớn trên thế giới và các nước lớn trong khu vực. Đặc biệt với Mỹ, Nga, Ấn Độ, Nhật. Đây là những đối tượng mà Việt Nam cần phải hết sức tranh thủ. Trong tình hình hiện nay, cần phải khẳng định quan hệ của Việt Nam với các nước khác- những nước lớn trên thế giới và trong khu vực. Quan hệ với Việt Nam và các nước khác tốt thì rõ ràng ảnh hưởng đến vị thế của Việt Nam trong khu vực. Theo tôi Trung Quốc đang ỷ thế của họ để ép mình ( Việt Nam)!” Bà Nguyễn Nguyên Bình, con gái thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên đại sứ Việt Nam tại Bắc Kinh, thì cho rằng chính sách ngoại giao của Hà Nội hiện nay theo lời của bà là ‘chập chờn’; không dám nói thẳng ai là kẻ thù của Việt Nam hiện nay nên khó có thể giải quyết được rốt ráo vấn đề. Vào giữa năm 2014, sau khi Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương Thạch Du 981 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam khiến nhiều người dân xuống đường biểu tình phản đối và thậm chí xảy ra một số vụ đốt phá nhà xưởng của các nhà đầu tư Trung Quốc, Đài Loan; ủy viên quốc vụ viện Trung Quốc đã đến Việt Nam. Mấy tháng sau, ông này lại sang Việt Nam để cùng chủ trì phiên họp lần thứ 7 Ủy ban chỉ đạo Hợp tác Song phương Việt Nam- Trung Quốc. Phiên họp lần thứ 8 của ủy ban này diễn ra tại Bắc Kinh từ ngày 17 đến 19 tháng 6 năm ngoái.

Với mục đích dùng tiền để khỏa lấp mọi sự bất bình, chống đối, dùng tiền để phủ bóng tiền lên mọi vấn đề của quốc gia sẽ thành công, nếu như có tiền, có thật nhiều tiền, và chi tiền vô tội vạ cho các người kháng chiến cũ mà 41 năm rồi vẫn phải chi, cho tầng lớp công chức dư thừa, cho các tướng tá Quân Đội và Công An đông như quân Nguyên..v..v... Vấn đề là có mãi số tiền để chi hay không ? Như đã nói, một chính quyền tốt là một chính quyền không tham gia vào thị trường cũng như vào các mặt của nó. Chính quyền chỉ nên điều chỉnh thị trường bằng những thứ của mình, như thuế khóa, lãi suất NHNH....và tuyệt đối không tham gia vào từng sự vụ riêng lẻ, các dự án cá nhân. Hẳn là những chuyên viên tai to trong bộ máy công quyền cũng biết đến tác hại như thế nào khi chính quyền lại trở thành một trong các đối tác của thị trường. Đó là điều vô cùng tai hai cho thị trường, nhất là nó lại tham gia như một tổ chức quyền lực siêu thưc tế, phi thưc tế và dân túy hình thức (mỵ dân)... Ta sẽ lấy ví dụ gần đây nhất để chứng minh cái khả năng tồi khi chính quyền tham gia thị trường. Đó là gần đây, qua sự kêu cứu của cấc ngân hàng thì NHNN VN đã kêu gọi chính quyền cấp cứu cho Bầu Đức, HAGL. Một con nợ lớn với hơn 30.000 tỷ đồng. Một ông vua chúa Chổm trong vương quốc của các chúa Chổm. Chúng ta không đi sâu vào việc Bầu Đức có thể trả nợ nổi số tiền lên đến 1.5 tỷ đô la, với tiền lãi suất phải trả là 13 tỷ đồng/ngày hay không, mà chúng ta hãy xét đến khía cạnh tai hại của vấn đề khi chính phủ ra tay cứu Bầu Đức. Theo nguồn tin của chúng tôi thì NHNN đã chấp thuận “cứu” bầu Đức với số tiền ngân sách đổ cho ông ta vay là 10.000 tỷ đồng. Điều đầu tiên là sự không công bằng giữa các công ty đang cạnh tranh nhau trên thị trường. Việc cứu công ty của bầu Đức là chính quyền đã đặt chỗ cho sự thiếu công bằng, một yếu tố then chốt trong cuộc cạnh tranh lành mạnh và cần phải có giữa các công ty với nhau trong một thị trường cạnh tranh tự do và công bằng. Thứ hai việc cho vay này đã nâng tầm công ty bầu Đức lên vài lần. Theo HSBC thì một đồng vốn trực tiếp được bơm từ chính phủ sẽ trị giá từ 1.8 đồng cho đến 4,0 đồng hoặc hơn nữa tùy theo tình hình. Chúng ta ai cũng biết chơi bài Porker (bài Xì Phé) và hiểu rằng, một nhà kia có tiền hoặc có thể có nhiều tiền thì đã là một thắng lợi rồi. Có thể họ không có tiền, nhưng cách nào đấy họ cho thấy họ có thể có tiền. Đối phương sẽ lúng túng bỏ cuộc. HAGL của bầu Đức đã có tiền, những đồng tiền thực sự mạnh mẽ đồng thời cho thấy khả năng suy luận đương nhiên rằng, nếu cần thì lại có tiếp tiền trợ giúp nữa từ cái thùng không đáy mênh mông là NHNN VN. Một thế mạnh hiển nhiên của bầu Đức, nhưng đáng tiếc cũng là thế yếu trước sự nghi vấn hiển nhiên : “Bầu Đức là ai, và đã làm gì để được cứu”. Bầu Đức được cứu giúp nhưng cũng mang tiếng về sự cứu giúp đó. Và thành tích vang dội khi có bạc tỷ đô la từ tay không của bầu Đức sẽ bị câu hỏi nghi vấn về các mối quan hệ khăng khít với chính quyền Việt Nam, với chính quyền Lào, với các vụ lâm tặc khổng lồ, rừng nguyên sinh biến mất..v..v...cùng thời gian phất lên của bầu Đức? Điều bất hợp lý nữa là NHNN, hay chính phủ lấy quyền gì, tư cách nào, trách nhiêm ra sao để tháo khoán giúp bầu Đức một số tiền như vậy. Và đây là số tiền của người dân chứ không của bất cứ ông quan chức nào liên hệ đến. Giả sử nếu bầu Đức không trả nợ nổi, phá sản thì truy tội và truy tiền ở đâu, và ai là người chịu trách nhiệm trong thương vụ phi kinh doanh này. Rồi sẽ có nhiều công ty khác nhìn ở bầu Đức con đường đi lên của mình. Họ chọn sản phẩm giống bầu Đức, đường đi nước bước như thân thiết với người của chính quyền, thân thiết và gia nhập nhóm lợi ích của NN hoặc của NHNN như bầu Đức, và hy vọng được cứu như bầu Đức, nếu sa cơ. Điều này chứng tỏ một qui luật bất biến rằng, từ xưa đến giờ chính quyền luôn hành động một mình một chợ trong mọi lĩnh vực. Không có đối lập, phản biện, trong Quốc Hội thì đa số các anh Nghị lơ láo chờ gật cùng với các anh nghị Mackeno ngồi ngủ gật, báo chí bị trấn áp nên im bặt, người dân bức xúc xuống đường như vụ cá chết vừa rồi thì bị đàn áp thẳng tay, nên chính quyền cũng đã rảnh rỗi làm những vụ việc mà chẳng cần hỏi ai cả. Xã hội tư bản trở nên mạnh hơn chính vì nó chấp nhận rằng, cái gì yếu thì sẽ phải chết đi để cái mới mạnh hơn tồn tại. Đó là quy luật đào thải khắc nghiệt mà thị trường tự do đã hình thành, và không có ngoại lệ nào cả. Còn xã hội Việt Nam hiện nay thì đi ngược qui trình, chỉ nhằm cứu lấy các công ty có mối quan hệ với mình, trong nhóm lợi ích của mình đồng thời đạp đổ hay ghẻ lạnh với tất cả...Đất nước Việt Nam đang sống trong một thế giới kỳ lạ, như có hai quốc gia trong một dân tộc, hai đẳng cấp trong một xã hội luôn sợ hãi và phục tùng. Đẳng cấp được ưu đãi và phần đa số dân chúng còn lại... Chính quyền đã dùng quyền lực của mình để cứu giúp, để ban phát ân huệ cho những gì thân cận với mình, trung thành với mình và đương nhiên sẽ tảng lờ những vấn đề khác, dù có đem lai lợi ích quốc gia hay không. Và biến chương trình dân túy đầy tham vọng của mình thành một thứ dân túy hình thức, ngụy quân tử, đầu voi đuôi chuột... Phương pháp AQ của nhà văn Lỗ Tấn là phương pháp giải quyết vấn đề mà ta tạm gọi là :”Không có vấn đề chỉ vì ta không nhìn thấy vấn đề” một các hoàn hảo cho các biện pháp dân túy Việt Nam. Các chương trình vui vẻ dân gian, các lễ hội được mở rộng tối đa, thậm chí các chương trình đồng căn cốt, mê tín đều được thừa nhận khác hẳn với trước. Các cuộc phong NSND, phong tướng QĐ, CA, cũng các vụ mua bán vũ khí trị giá hàng tỷ đô la với nước Nga để đem về những của nợ cứ hoạt động là gặp tai nạn... “Mọi sự không phải hoàn hảo nhưng đều tốt đẹp” Còn những việc quan trọng như Trung Cộng, giàn khoan HD981, vụ cá chết kéo dài thì được giải quyết trên tinh thần AQ của nhà văn Lỗ Tấn. Đó là :”Không nhìn thấy vấn đề tức là không có vấn đề”. Những người lãnh đạo chỉ đơn giản vờ như chẳng có, giả vờ không nhìn thấy cái gì trong vụ giàn khoan981, không thấy gì trong các vụ ngư dân bị Tàu Cộng áp chế, không thấy gì vụ cá chết hàng loạt ở miền Trung thì sẽ không có các vụ việc đó. Hoặc họ chui đầu xuống cát để không nhìn thấy tất cả. Và đương nhiên với phương pháp luận suy đơn giản thì những vấn đề trên đều không có, không thành vấn đề.Tất cả đều tốt đẹp khi đàn cừu luôn cắm đâu đi theo lề phải dưới sự canh chừng của đám cho chăn cừu, khi đa số người dân Việt Nam luôn đi theo lề phải dưới sự canh chừng của đám CA, AN, QĐ hung hãn. Hãy nhìn qua bên ngoài để thấy rằng các biện pháp chi phí xã hội rộng khắp, dân túy hình thức tràn lan sẽ dẫn tới đâu một khi tiền hết tật mang. Đất nước Venezuela vốn giàu có thanh bình từ trước đến giờ bởi dầu mỏ. Nhưng các chính quyền cánh tả mang màu sắc XHCN của các ông...lên cầm quyền gần đây đã thực hiện phương pháp dân túy rộng khắp trong xã hội Venezuela nhằm mục đích thu hút phiếu bầu và xây dựng một XHCN, với đa phần lợi ích chia cho người dân. Đây là chương trình cũ xì, được nói đến nhiều hơn là được thi hành ở các nước CS đã chết. Với cung cách quản lý yếu kém, cùng nạn tham nhũng của chính quyền, và giá dầu xuống thấp thì giờ đây Venezuela đang rơi tự do về vô chính phủ, thiếu thốn hàng hóa và đang đứng trước một cái chết được báo trước. Em xinh em ngồi trồng rau một mình cũng xinh Nhìn sang bên đất nước Thái Lan gần đây, thời mà bà thủ tướng xinh đẹp Yingluck Shinawatra còn cầm quyền. Bà TTg này, theo chính sách dân túy của người anh Thaksin Shinawatra đã bị đảo chính, mất quyền phải lưu vong, cũng đã thi hành chính sách chi tiền công quỹ rộng khắp, các gói tài trợ liên miên cho các tầng lớp dân nghèo đông đảo ở Thái Lan. Mục đích thì cũng chỉ là để thu hút phiếu bầu của những người dân nghèo ấy. Có nhiều mục hứa hẹn chi tiền cho người dân Thái một cách vô tội vạ, như hứa giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ 30% xuống 20% vào năm 2013 và tăng lương tối thiểu lên 300 baht/ngày và lương tối thiểu cho người tốt nghiệp đại học lên 15.000 baht/tháng. Các chính sách nông nghiệp của bà gồm có cải thiện lãi cho nông dân và cấp các khoản vay lên đến 70% thu nhập dự tính, dựa trên một mức giá gạo đảm bảo là 15.000 baht/tấn, trong khi giá thế giới là 11.000 bat/tấn..v..v...nhưng mục tặng máy tính bảng iphon cho tất cả người dân và lập quĩ dự trữ gạo là đáng để kể và để cười hơn cả. Việc tặng máy tính bảng cho người dân là lời hứa trước khi tranh cử của bà nữ thủ tướng, năm 2011và đã được thực hiện khiến cho các làng bản của người dân nghèo Thái Lan tràn ngập những của quí những không mấy ai biết dùng để làm gì. Từ giá 400 đô la giá chính thức mà chính phủ phải mua, thì những chiếc máy tính bảng hiệu iphon này vứt lăn lóc trong các căn nhà ổ chuột và chỉ còn giá từ 10 - 40 đô la/chiếc. Việc mua gạo dự trữ của chính phủ Thái Lan trong thời gian bà nữ TTg cầm quyền và trong vai trò là Chủ tịch quĩ lúa gạo, bà TT đã đưa giá trị gạo của Thái Lan lên mức phi thực tế, cao từ 1,8 đến 4 lần so với giá gạo thị trường. Với cách tính hoàn toàn theo ý của người nông dân Thái Lan, với chế độ thuế khóa, sự trợ giúp xay sát, kho lưu trữ cùng các tài trợ tiền bạc rộng rãi và cuối cùng là việc chính phủ đã bỏ ra hơn 21 tỷ đô la để thu mua bao tiêu toàn bộ sản phẩm gạo của người nông dân Thái Lan trong suốt nhiệm kỳ của bà thủ tướng. Việc sử dụng phương pháp dân túy + tiền ngân khố để cố gắng làm hài lòng mọi tầng lớp, nhất là tầng lớp nông dân đông đảo đã mang lại kết quả là, gạo của Thái Lan ngày càng xuống giá, khó bán hơn trong khi kho lúa gạo quốc gia cứ phình to ra mãi. Không thể để tình trạng này kéo dài, Tòa Án Hiến Pháp trước, rồi quân đội Thái sau đã ra tay đảo chính lật đổ bà thủ tướng này. Mất các quyền lợi, người dân Thái biểu tình chống lại bà TTg vì cho rằng chính sách của bà ta đã làm hại đến họ, khi giá gạo càng lúc càng xuống và khó bán hơn. Chính quyền quân đội Thái Lan thì truy tố cựu nữ thủ tướng ra tòa, đòi buộc bà ta phải trả giá 20 tỷ đôla tiền thất thoát trong thời gian cầm quyền. Biện pháp mỵ dân của bà TTg đã làm hại cho chính bà, và có lẽ không bao giờ bà ta còn lai vãng đến dinh Thủ Tướng nữa. Cựu nữ thủ tướng Thái Lan xinh đẹp có lẽ nên nghiêm túc suy nghĩ về việc làm một chị trồng rau (trong hình), hay bán sầu riêng suốt đời thì tốt hơn là mơ đến chức vụ Thủ Tướng Thái Lan, một công việc không giành cho những người amateur... Đất nước nghèo nàn nhưng chính quyền thì phiêu lưu, vay tiền để chi tiêu vô tội vạ, khiến nợ công tăng chóng mặt là con đường sẽ dẫn đến bế tắc, sụp đổ. Đó là con đường mà tất cả người dân Việt Nam chúng ta đang đi trên một con tàu phóng về một chốn ngả nghiêng, vô định nào đó mà ngay cả những người cầm lái cũng không biết đang đi về nơi mô... Mai Tú Ân (FB Mai Tú Ân)