Úc muốn Trung Quốc giải thích về xây dựng tại biển Ðông

[xứ việt]

MELBOURNE (NV) - Ðó là một trong hai mục tiêu mà bà Julie Bishop, ngoại trưởng Úc đề ra khi hội đàm với ngoại trưởng Trung Quốc. Mục tiêu còn lại là chuyện ứng xử với Bắc Hàn.

Trong một thông cáo báo chí về chuyến công du Ðông Bắc Á của bà Bishop, Bộ Ngoại Giao Úc cho biết, bà Bishop sẽ yêu cầu Trung Quốc tăng sức ép đối với Bắc Hàn vì Bắc Hàn vẫn ngang nhiên thử nghiệm bom nguyên tử và hỏa tiễn đạn đạo, bất chấp các khuyến cáo của cộng đồng quốc tế. Ðồng thời ngoại trưởng Úc sẽ yêu cầu Trung Quốc giải thích rõ ràng về mục đích bồi đắp các bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa thành đảo nhân tạo, cũng như các hoạt động xây dựng đã và đang được tiến hành tại đó.

 

HMAS Sydney của Hải Quân Úc, một trong những chiến hạm tham gia tập trận với Hải Quân Trung Quốc cuối năm ngoái. (Hình: abc)

 

Trung Quốc đã nhiều lần giải thích việc bồi đắp các bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa thành đảo nhân tạo và các hoạt động xây dựng tại đó là nhằm hỗ trợ cộng đồng quốc tế nghiên cứu khoa học, bảo đảm an toàn - an ninh hàng hải, nâng cao khả năng cứu nạn - thực hiện các chiến dịch nhân đạo khi xảy ra thảm họa, thiên tai. Ðồng thời liên tục nhấn mạnh, Trung Quốc không có ý đồ “quân sự hóa” khu vực phía Nam biển Ðông.

Theo Bộ Ngoại Giao Úc, nay, khi việc bồi đắp đã hoàn tất và tất cả mọi người đều biết Trung Quốc đã cũng như đang xây dựng những gì ở biển Ðông, Trung Quốc cần chính thức giải thích một cách rõ ràng rằng, thật sự Trung Quốc muốn gì và sẽ dùng chuỗi đảo nhân tạo lẫn các công trình xây dựng tại biển Ðông như thế nào.

Rất khó dự đoán Trung Quốc sẽ phản ứng ra sao khi Ngoại trưởng Úc đòi hỏi như thế. Trong vài năm gần đây, biển Ðông đã trở thành nguyên nhân chính khiến quan hệ giữa Úc và Trung Quốc liên tục trục trặc.

Hồi đầu tháng 12 năm ngoái, tại “Ðối thoại chiến lược thường niên” giữa Úc và Trung Quốc, hai bên đã chỉ trích nhau kịch liệt. Trung Quốc đã yêu cầu Úc tránh xa, không can dự vào những vấn đề có liên quan đến biển Ðông, đừng ủng hộ những hành động xâm hại “chủ quyền Trung Quốc tại biển Ðông” của Hoa Kỳ. Ngược lại, Úc nhấn mạnh sự ủng hộ cả chiến lược lẫn những hoạt động gần đây của Hoa Kỳ ở biển Ðông, vốn được xem là rất quan trọng đối với tình hình Châu Á.

Quan hệ giữa Úc và Trung Quốc được xếp vào loại phức tạp và tế nhị. Dù vẫn tìm nhiều cách nhằm chứng tỏ không thỏa hiệp với tham vọng và sự hung hăng của Trung Quốc tại biển Ðông nhưng tháng 11 năm ngoái, Úc đã không hủy cuộc tập trận giữa hải quân của mình với Hải Quân Trung Quốc như tuyên bố trước đó.

Cuối tháng 10 năm ngoái, ngay sau khi USS Lassen của Hải Quân Hoa Kỳ thực hiện cuộc tuần tra đầu tiên tại biển Ðông để chứng minh quyết tâm bảo vệ tự do hàng hải của Hoa Kỳ ở vùng biển này, Bộ Quốc Phòng Úc phát hành một thông cáo, khẳng định, theo luật pháp quốc tế, tất cả quốc gia đều có quyền tự do lưu thông trong lĩnh vực hàng hải và hàng không, kể cả tại biển Ðông và Úc mạnh mẽ ủng hộ việc thực thi các quyền đó. Thông cáo vừa kể nói thêm, tuy Úc không tham gia chiến dịch “Tự do hàng hải” cùng với Hoa Kỳ nhưng sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ và các quốc gia khác trong khu vực để bảo vệ an ninh hàng hải.

Cũng thời điểm đó, có tin Úc quyết định hủy kế hoạch tập trận với Hải Quân Trung Quốc nhưng cuối cùng, cuộc tập trận vẫn diễn ra như thông lệ. Úc giải thích, Hải Quân Úc vẫn tập trận với Hải Quân Trung Quốc vì đó là cơ hội để “chứng tỏ sự minh bạch và năng lực,” đồng thời đề nghị “đừng suy diễn thái quá.”

Thái độ của Úc trong chuyện tập trận với Trung Quốc cho thấy, tuy ủng hộ Hoa Kỳ song nhiều quốc gia, kể cả các đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ vẫn ngán ngại Trung Quốc nên dùng dằng, thiếu dứt khoát khi cần phải bày tỏ thái độ đối với vấn đề biển Ðông.

Chẳng hạn hồi giữa tháng 10 năm ngoái, sau cuộc họp thường niên giữa các ngoại trưởng và các bộ trưởng Quốc Phòng của Hoa Kỳ và Úc tại Washington D.C, ngoại trưởng Úc đã kêu gọi Trung Quốc ngưng thực hiện những hành động đơn phương khiến cho tình hình biển Ðông thêm căng thẳng và không cản trở tàu bè, phi cơ lưu thông tại khu vực này.

Ngay sau đó, đại sứ Trung Quốc tại Úc lập tức chỉ trích Úc đã “đổ dầu vào lửa,” khi cùng với Hoa Kỳ đưa ra những tuyên bố mà theo Trung Quốc là “vừa vô trách nhiệm, vừa thiếu tính xây dựng.” Bộ trưởng Thương Mại Úc lập tức minh định, Úc sẽ không tham gia “Tự do hàng hải.” Thậm chí nhấn mạnh, Úc sẽ không can dự vào bất kỳ hoạt động nào của Hoa Kỳ tại biển Ðông.

Người ta tin rằng bộ trưởng Thương Mại Úc phải làm như vừa kể vì Úc lâm vào thế “tiến thoái lưỡng nan.” Một mặt, Úc muốn ủng hộ Hoa Kỳ, đồng minh chiến lược của mình. Mặt khác, Úc không thể để quan hệ với Trung Quốc trở thành căng thẳng vì Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Úc.

Những lợi ích chằng chịt về kinh tế, thương mại với Trung Quốc khiến nhiều quốc gia, trong đó có Úc lừng chừng, trong hành xử vừa thiếu dứt khoát, vừa mâu thuẫn. (G.Ð)

 

(Người Việt)