Viên ngọc làm người Trung Quốc mê mẩn

[xứ việt]

• 20 tháng 5 2016

Chia sẻ

Image copyrightGETTY Image captionGiới trung lưu Trung Quốc ngày càng tăng, khiến nhu cầu về đồ trang sức ngọc bích tăng mạnh theo

Thời nhà Hán, những quý tộc giàu có nhất của Trung Quốc đôi khi được chôn cất trong những bộ quần áo nạm hàng trăm viên ngọc bích, có những người mặc áo dệt bằng chỉ vàng.

Đó là cách mà họ thể hiện địa vị trong xã hội. Và những viên ngọc này cũng được cho là giúp bảo vệ thi thể khỏi bị phân huỷ.

Nhiều thế kỷ sau đó, viên ngọc màu xanh này đã có một sự gắn kết sâu sắc với nền văn hoá Trung Quốc.

"Ngọc bích thường đại diện cho sức khoẻ và sự trường thọ đối với người Trung Quốc," Kent Wong, giám đốc điều hành đồ trang sức cao cấp Châu Đại Phúc (Chow Tai Fook) ở Hong Kong, nói.

Các bộ đồ nạm ngọc bích không còn hợp thời trang nữa, thế nhưng nhu cầu đối với loại ngọc này đã tăng lên sau khi Trung Quốc trở nên giàu có hơn.

Credit Suisse nói hiện có khoảng 109 triệu người thuộc tầng lớp trung lưu ở Trung Quốc, những người đang nắm trong tay khối bất động sản và những tài sản tài chính có trị giá khoảng 7,3 nghìn tỷ đôla. Hơn hai triệu người Trung Quốc là các triệu phú.

Chỉ nhìn vào số liệu này cũng đủ hiểu vì sao ngày càng có nhiều người Trung Quốc mua những sản phẩm cao cấp như ngọc bích, khiến mặt hàng này tăng trưởng ở mức hai con số trong những năm gần đây, Wong nói.

Nhu cầu đối với ngọc bích tăng mạnh chỉ nhờ thị trường Trung Quốc. Những mặt hàng cao cấp nhất có thể còn đắt hơn cả vàng.

Nó có giá trị cao đến nỗi giới tội phạm ở phía nửa bên kia địa cầu cũng bắt đầu để ý.

Một băng đảng tội phạm ở Anh gần đây đã bị phạt tù vì tội ăn cắp các món đồ làm bằng ngọc bích từ những viện bảo tàng và tại một địa điểm bán đấu giá.

Những món này được ước tính có trị giá lên đến 79 triệu đôla nếu được đem bán đấu giá tại thị trường Trung Quốc.

 

Image copyrightGETTY Image captionĐồ trang sức làm từ ngọc bích có giá rất cao. Chiếc vòng cổ này đã được bán với giá trên 7 triệu đô la Mỹ tại Hong Kong hồi 2010

Vì sao lại đáng giá đến vậy?

Ngọc bích thực ra là tên gọi chung của hai chất khác biệt nhưng có bề ngoài giống nhau.

Ngọc đổi màu, vốn chỉ có ở Miến Điện, là món được ưa chuộng hơn. Nephrite, vốn đến từ miền tây Trung Quốc, thì đã có mặt từ trước ngọc đổi màu rất lâu.

Những đồ làm từ nephrite có tuổi đời cao tại Trung Quốc thường được bán đấu giá rất cao.

Nhà bán đấu giá Bonhams tại Hong Kong gần đây đã bán một bộ sưu tập các món đồ cổ làm bằng ngọc bích với giá 23 triệu đôla, vốn được làm ra từ tận thời đồ đá. Đó là một cái giá cao, nhưng người mua chúng không phải là các nhà đầu tư.

"Theo kinh nghiệm của tôi, không ai xem các món đồ ngọc bích của Trung Quốc như là sản phẩm đầu tư. Nó thuộc một mảng mang tính chuyên ngành, có giá trị về học thuật cao trong thị trường sưu tầm," Colin Sheaf, người đứng đầu mảng nghệ thuật châu Á tại Bonhams, nói.

Các nhà đầu tư thường tìm kiếm những thứ thịnh hành hơn. Thường thì đó là những loại trang sức bằng ngọc đổi màu. Những món trang trí nghệ thuật thường rất được ưa chuộng.

Hồi tháng trước, Sotheby's Hong Kong đã bán một món đồ trang trí bằng ngọc đổi màu của Cartier với giá 930 nghìn đôla.

Phó chủ tịch của Sotheby's Asia, Quek Chin Yeow, cho rằng có rất nhiều tiềm năng ở phân khúc cao cấp nhất của thị trường, nhưng với điều kiện bạn phải biết mình đang mua gì.

"Giống như tất cả các cơ hội đầu tư khác, bạn cần lựa chọn đúng," ông nói.

 

Image copyrightGETTY Image captionNgọc bích là món trang sức được nhiều ngôi sao nổi tiếng ở Hollywood ưa chuộng - Jessica Chastain đã đeo đôi hoa tai ngọc bích khi tới dự sự kiện ra mắt phim Interstellar hồi 2014

Nên tìm gì?

Thế nhưng việc tìm ra một ứng viên tiềm năng lại rất khó, bởi vì mỗi một món đồ ngọc bích lại khác nhau, và việc định giá mỗi món là cả một nghệ thuật.

Có những phòng thí nghiệm có thể xác định loại chất tạo ra các viên đá này, và liệu nó có được xử lý hoá chất hoặc là hàng giả hay không. Thế nhưng không có một bảng giá cho ngọc bích giúp định giá từng ounce như vàng.

Màu sắc thường là điều đầu tiên mà những người mua để ý đến.

Ngọc bích nổi tiếng với màu xanh lá cây và độ sáng của màu xanh là điều quyết định giá trị của nó.

Nhiều loại ngọc bích khác còn mang theo nhiều màu sắc, từ xanh dương cho tới màu trắng tuyết, vốn đã tăng giá đáng kể trong những năm gần đây.

Người mua còn quan tâm đến kích thước, hình dáng, độ trong, vân và độ tinh xảo. Một chiếc vòng ngọc bích thường là món đầu tư tốt vì nó chỉ có thể được làm từ các vật liệu cao cấp, theo Wong.

Cũng giống mọi thứ khác, chất lượng càng cao thì giá càng đắt.

Với ngọc bích, hồ sơ lưu trữ giá cả những lần bán đấu giá trước đó là thước đo tốt nhất.

Món ngọc bích đắt nhất từng được bán là Vòng cổ Hutton-Mdivani.

Từng thuộc sở hữu của Barbara Hutton, người thừa kế của nhà Woolworth, chiếc vòng được làm từ 27 viên ngọc đổi màu màu xanh lá cây, đính kèm với kim cương và rubi. Chiếc vòng đeo cổ được bán vào giá 27,4 triệu đôla vào năm 2014, cao hơn sáu lần so với giá nó được bán 20 năm trước đó.

 

Image copyrightGETTY Image captionViệc xác định chất lượng ngọc là việc khá khó khăn

Rủi ro

Thế nhưng thị trường ngọc bích, vốn được định giá khoảng 8 tỷ đôla, cũng có những mảng tối của nó.

Ngọc đổi màu chủ yếu đến từ Miến Điện, và đã có rất nhiều quan ngại về tình trạng vi phạm nhân quyền cũng như quyền lợi người lao động trong các hầm mỏ ở đây.

Tình trạng tại đây tồi tệ đến nỗi Hoa Kỳ đã áp đặt một số cấm vận với ngành công nghiệp này, ngay cả khi Miến Điện đã loại bỏ chúng khỏi hầu hết các ngành của nền kinh tế.

Không có giấy tờ nào thông báo cho người mua rằng sản phẩm của họ đã được làm ra theo cách tôn trọng đạo đức.

Mặt khác, Quek chỉ ra rằng các sản phẩm làm bằng ngọc bích được ưa chuộng nhất có từ hàng chục thập kỷ hoặc thế kỷ trước, khiến việc lần ra nguồn gốc của nó gần như là không thể.

Và cũng giống như bất cứ hình thức đầu tư nào khác, thị trường có khả năng thay đổi.

Mặc dù có rất nhiều người yêu thích ngọc bích trên toàn cầu, việc tăng trưởng của thị trường này vẫn phụ thuộc chủ yếu vào Trung Quốc.

Image copyrightGETTY Image captionNhẫn ngọc được bày bán tại một chợ chuyên bán sỷ ngọc bích tại Mandalay, Miến Điện

Tuy nhiên kinh tế Trung Quốc lại không tăng trưởng nhanh như trước. Nước này đang hứng chịu mức phát triển chậm nhất trong 25 năm trở lại đây.

Tất nhiên, kể cả như vậy, nước này vẫn đang đạt các chỉ tiêu tăng trưởng 6,5 - 7% của chính phủ, và đây không phải là một con số nhỏ.

Đó không phải là mối quan ngại duy nhất.

Nhiều sản phẩm hàng cao cấp đã gặp khó khăn tại thị trường Trung Quốc trong thời gian gần đây trong lúc chính phủ nước này trấn áp nạn tham nhũng.

Điều này được cho là đã tác động tới rất nhiều ngành nghề khác, ví dụ như tình trạng giảm doanh thu ở các sòng bài tại Macau, các nhà làm rượu cao cấp, nhu cầu giảm đối với giống chó Tây Tạng, và tất nhiên, nhu cầu đối với ngọc bích.

Thế nhưng Wong nghĩ rằng không có bất cứ chính sách nào của chính phủ có thể làm giảm nhu cầu đối với ngọc bích có nguồn gốc từ tận thời đồ đá.

Ông tin rằng người Trung Quốc sẽ ngày càng giàu có hơn và nhu cầu đối với ngọc bích sẽ giúp đẩy giá các sản phẩm ngày càng cao.

Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Capital.

 

(BBC)