Thủ tướng Đức Merkel đang thất thế?

[xứ việt]

Image copyrightGETTY

Tính đến cuối tháng Bảy, một loạt các vụ tấn công đã xảy ra tại nước Đức, trong đó có ba vụ được tiến hành bởi thủ phạm là người xin tị nạn. Liệu người dân Đức sẽ phản đối chính sách về người tị nạn của Thủ tướng Angela Merkel? Damien McGuinness đang ở tại Berlin cho rằng không hẳn như vậy.

“Thủ tướng Merkel đang thất bại!” là tiêu đề một bài báo, sau hàng loạt vụ tấn công tại Đức, trước khi đưa ra sự khẳng định khá tự tin rằng “vị trí lãnh đạo của bà Merkel đang lung lay”.

“Ngày càng có nhiều lời kêu gọi Thủ tướng Angela Merkel từ chức,” là tiêu đề của một bài báo khác.

Chưa có một chính trị gia hàng đầu nào của Đức kêu gọi ngưng nhận người tị nạn.

Nhưng điều thú vị về những bài báo này và những bài tương tự là chúng được viết viết bởi những nhà báo nói tiếng Anh và đưa tin ở ngoài nước Đức.

Trong cả hai trường hợp, bằng chứng duy nhất cho thấy chính phủ của bà Merkel có thể lung lay là một đoạn video được quay bởi kênh truyền hình của Nga về cuộc biểu tình tại Berlin của những thành phần cực đoan thuộc phe cánh hữu.

Không có con số khảo sát. Không có chứng cứ. Chỉ một đoạn video.

Cũng khó để chỉ trích những nhà báo, vì nếu đứng từ bên ngoài, những bài viết hoàn toàn có lý. Bà Merkel đã đồng ý để nước Đức nhận hơn một triệu người tị nạn từ Trung Đông. Một năm sau đó đã xảy ra những cuộc tấn công liên quan đến Hồi giáo, được thực hiện bởi những người nhập cư này, nên nhận định chính phủ của bà Merkel có thể thất bại là có lý do chính đáng.

Thực tế tại Đức

Image copyrightEPA

Vấn đề ở đây là thực tế lại không giống như đánh giá của những bài báo. Gần 70% người dân Đức nghĩ rằng chính sách về người tị nạn của Thủ tướng Merkel không liên quan gì đến những vụ tấn công gần đây và những vụ bạo lực này cũng không ảnh hưởng đến sự ủng hộ đối với đảng chính trị trung hữu của bà, cho thấy Đức còn chưa tìm được người lãnh đạo cho chính phủ tiếp theo, nói gì đến chuyện thay bà Merkel vào ngay lúc này.

Kể từ khi những vụ tấn công xảy ra, tuy sự ủng hộ đối với cá nhân bà Merkel có giảm đi, nhưng vẫn còn hơn một nửa số cử tri Đức, thuộc các đảng phái chính trị khác nhau, muốn bà Merkel tiếp tục là Thủ tướng. Trên thực tế, bà Merkel gần như không có đối thủ xứng tầm- đảng đối lập cánh tả thì nhỏ, còn đảng Alternative for Germany, chống lại việc nhập cư, thì đang bất đồng nội bộ.

Image copyrightREUTERS Image captionThủ tướng Đức Merkel và các lãnh đạo của châu Âu

Trong thời gian khủng hoảng, lịch sử cho thấy một bà Angela Merkel đầy bản lĩnh luôn vượt qua mọi khó khăn. Mỗi khi có khủng hoảng, bà Merkel luôn bị đánh giá sẽ thất bại, nhưng rồi thật kỳ lạ, như nhân vật phim hoạt hình bằng cao su không bao giờ bị tiêu diệt, bà lại đứng dậy. Từ Brexit cho đến khủng hoảng khối châu Âu, bà Merkel luôn chiếm được sự tin tưởng.

Thậm chí là sau những vụ tấn công vừa qua, bà Merkel vẫn được sự ủng hộ, dù ban đầu bị chỉ trích là phản ứng quá chậm. Ngay sau vụ xả súng ở Munich, khiến 10 người thiệt mạng, Tổng thống Pháp Francois Hollande đã lên án hành động khủng bố dã man của kẻ khủng bố Hồi giáo, làm một số người tại nước Đức phải đặt câu hỏi: “Tại sao lãnh đạo nước Pháp lên tiếng mà không phải lãnh đạo chúng ta?”

Cho đến khi mọi việc sáng tỏ, đấy không phải một vụ tấn công khủng bố-mà là một vụ xả súng theo kiểu Mỹ, do một thanh niên sinh ra tại Đức, bị ám ảnh bởi chủ nghĩa cực đoan cánh hữu và các vụ xả súng thảm sát, gây ra.

Và đó là điểm mấu chốt: mặc cho những tiêu đề đao to búa lớn, không như Pháp, Đức vẫn chưa bị tấn công khủng bố ở mức nghiêm trọng. Trong cả hai vụ tấn công gần đây bởi người tị nạn, mà IS đã lên tiếng nhận trách nhiệm, không có nạn nhân nào bị thiệt mạng.

Chia rẽ trong cách nhìn về người tị nạn

Image copyrightAFP Image captionThủ tướng Đức Merkel cùng cựu Thủ tướng Anh Cameron và Tổng thống Pháp Hollande

Đấy là chưa nói đến các cuộc tranh cãi nảy lửa về chính sách người nhập cư của Berlin- nước Đức đang có sự chia rẽ về quan điểm. Mọi người lo sợ sẽ có thêm các cuộc tấn công và vì thế không thoải mái về người tị nạn. Và với kỳ bầu cử vào năm sau đang đến gần, bà Merkel đang đối diện với áp lực từ những đối thủ- từ phía cánh tả và cánh hữu.

Đã có những kêu gọi phải kiểm tra nhân thân người tị nạn kỹ càng hơn. Trong đó có nhiều người cho rằng những người nhập cư bị từ chối đơn xin tị nạn thì phải gửi trả về nơi họ đã đến, cho dù nơi đó đang có chiến tranh. Theo dõi kỹ hơn các mạng xã hội của Đức, những chỉ trích đối với bà Merkel còn tệ hơn nữa.

Nhưng chưa có một chính trị gia hàng đầu nào của Đức kêu gọi Đức ngưng nhận người tị nạn đến từ những nơi đang có chiến tranh, và một số áp lực đối với Thủ tướng Merkel lại đến từ phe cánh tả, là những người cho rằng bà Merkel chưa nỗ lực đủ trong việc giúp người tị nạn.

Image copyrightGETTY Image captionBiểu tình phản đối người tị nạn ở Berlin

Trong khi đó, những tranh cãi từ truyền thông chính thống , lại không có gì khiến mọi người phải lo ngại. Tờ lá cải Bild, là tờ báo bán chạy nhất nước Đức, cho rằng Đức thắng lợi trong việc giành lại quyền cho người tị nạn, còn những bộ trưởng thuộc phe thủ cựu thì cảnh báo về việc có thành kiến với người nhập cư kể từ khi có các vụ tấn công.

Nhưng thái độ của những nhân vật chính trị hàng đầu của Đức cũng cho thấy có còn câu hỏi khác lớn hơn-là trách nhiệm của chính phủ là gì? Chính phủ sẽ lãnh đạo hay chạy theo những suy nghĩ của đa số người dân?

Tư tưởng của chính phủ bà Angela Merkel là từ trên xuống dưới tin tưởng vào sự lãnh đạo của chính phủ, có vẻ không hợp lắm với thời đại của trưng cầu dân ý và truyền thông xã hội. Tuy nhiên, bà Merkel không phải ở tư thế người chạy theo, mà là người lãnh đạo.

Tất nhiên không thể có chuyện mọi người đều đồng ý với Thủ tướng Merkel và cách tiếp cận của bà không phải không có rủi ro, nhưng bà Merkel sẽ không thay đổi suy nghĩ. Và ít nhất là trong thời điểm hiện tại, bà Merkel ở đúng vị trí của mình.

 

(BBC)