Nhà độc tài Uzbekistan qua đời

[xứ việt]

RFIĐăng ngày 02-09-2016 Sửa đổi ngày 02-09-2016 20:26

Tổng thống Islam Karimov trong một cuộc họp báo tại Matxcơva, ngày 26/04/2016.REUTERS/Maxim Shemetov/File Photo

Đài truyền hình nhà nước Uzbekistan chính thức thông báo tổng thống Islam Karimov qua đời hôm nay, 02/09/2016, do xuất huyết não. Nhà độc tài Islam Karimov, cai trị Uzbekistan từ năm 1991, không chỉ định người kế thừa quyền lực.

Lễ mai táng ông Karimov sẽ diễn ra vào ngày mai tại quê nhà Samarcande. Thủ tướng Uzbekistan Chavka Mirzioev được giao phó trách nhiệm đứng đầu ban tang lễ, một chỉ dấu cho thấy vai trò quan trọng của nhân vật này sau cái chết của nhà độc tài.

Trước đó, theo Reuters, ông Islam Karimov - tổng thống Uzbekistan, nước cộng hòa Trung Á thuộc Liên Xô cũ – đã qua đời ở tuổi 78 tuổi, vào hôm nay. Tuy nhiên, trong một thông cáo ngắn ngủi sáng nay, chính quyền Uzbekistan vẫn chỉ cho biết tình trạng sức khỏe của ông Islam Karimov xấu đi rõ rệt, sau khi nhập viện vào cuối tuần. 

Theo AFP, hiện không có thông tin nào về việc chỉ định người kế nhiệm, bất chấp tình trạng sức khỏe suy yếu của tổng thống Uzbekistan. Các chuyên gia cho rằng cái chết của nhà độc tài để ngỏ nguy cơ tranh giành quyền lực quyết liệt giữa các phe phái.

Con gái của Karimov – vốn được sủng ái – nhưng hiện bị quản thúc tại gia, vì dám so sánh cha mình với nhà độc tài Staline. Hai người được coi có nhiều khả năng kế nhiệm là thủ tướng Chavkat Mizioiev và phó thủ tướng Roustam Azimov, vốn là hai đối thủ. Nhân vật thứ ba cũng được coi có tiềm năng là lãnh đạo cơ quan an ninh đầy quyền lực Roustam Inoyatov, 72 tuổi. Ông Roustam Inoyatov bị cáo buộc là thủ phạm vụ tắm máu năm 2005, khiến 300 đến 500 người biểu tình phản đối chính quyền thiệt mạng.

 

Theo Hiến pháp Uzbekistan, bầu cử tổng thống sẽ phải được tổ chức trong ba tháng tới. Theo nhận định của ông Scott Radnitz, một chuyên gia về Uzbekistan tại đại học Washington, “tình huống hiện là chưa từng có tại Uzbekistan, trong vòng 25 năm từ khi độc lập đến nay. Không ai biết người ta có hành xử theo luật chơi hay không, khi kẻ cầm còi đã ra đi”.

Islam Karimov, được coi là một trong những nhà độc tài cuối cùng của các quốc gia thuộc Liên Xô cũ, cai trị Uzbekistan liên tục kể từ khi sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991. Chế độ độc tài của Islam Karimov bị giới bảo vệ nhân quyền tố cáo giam cầm hàng trăm nhà đối lập, ông Karimov bị lên án ủng hộ tra tấn trong tù. 

(RFI)