Tại sao bong bóng bất động sản Trung Quốc vẫn tăng mạnh?

[xứ việt]

Tác giả: Cai Shenkun | Dịch giả: Phương Chính

14 Tháng Mười , 2016

 

Một nhóm những người mua bất động sản tiềm năng đang xem một sơ đồ dự án tại một triển lãm ở Thượng Hải ngày 19 tháng 3 năm 2016. (Mark Ralston/AFP/Getty Images)

Lời của người biên tập: Trong nhiều năm qua, các nhà kinh tế phương Tây lẫn Trung Quốc đều đã bình luận về tình trạng bong bóng bất động sản vượt khỏi tầm kiểm soát ở Trung Quốc. Theo tất cả các dấu hiệu, bong bóng này đáng lẽ ra đã vỡ từ rất lâu rồi. Nhưng nó vẫn chưa vỡ – vì tất cả các lý do của riêng nó. Bài viết này của Cai Shenkun tiết lộ một số các quy luật vận động củathị trường bất động sản méo mó tại Trung Quốc.

Chủ đề được bàn đến nhiều nhất trong các câu chuyện trà dư tửu hậu ở Bắc Kinh trong những ngày gần đây là thị trường bất động sản đang nóng như lửa. Có vẻ như không có giới hạn nào với thị trường bất động sản Bắc Kinh; thị trường này tự hào có những dự án bất động sản đắt nhất, số lượng người mua lớn nhất, và các hoạt động đầu tư điên cuồng nhất.

Vào cuối năm 2014, một người bạn của tôi đã mua một căn hộ tại Tây Tứ Hoàn Lộ với giá dưới 50.000 NDT mỗi mét vuông (khoảng 740 USD cho mỗi foot vuông). Giờ đây giá trị của căn hộ là trên 100.000 NDT mỗi mét vuông. Một người bạn khác của tôi đã mua một căn nhà ở Cố An tỉnh Hà Bắc năm ngoái với giá 7.000 NDT mỗi mét vuông, và bây giờ nó có trị giá hơn 20.000 NDT mỗi mét vuông. Chưa hết, một người bạn khác nữa mua một bất động sản ở khu Vũ Thanh tỉnh Thiên Tân đầu năm nay với giá 10.000 NDT mỗi mét vuông. Hiện tại, trị giá của nó cũng trên 20.000 NDT mỗi mét vuông.

Nó không còn thuần túy là một vấn đề kinh tế nữa, mà là sự sống còn của chế độ.

Tại Thâm Quyến và Thượng Hải giá nhà cũng đang tăng vọt. Những người hoài nghi, đã dự báo sự suy giảm ở các thành phố loại một, bây giờ đang yên lặng và tham gia vào đoàn người mua nhà.

Quảng cáo

Với sự suy thoái của nền kinh tế Trung Quốc, việc kiếm tiền ngày càng trở nênkhó khăn hơn. Mọi người thấy rằng việc mua bán bất động sản là cách duy nhất để làm giàu, và làm giàu nhanh chóng.

Tính đến ngày 05 tháng 9, có 304 căn nhà với giá trên 100.000 NDT mỗi mét vuông đã được bán trong năm nay, gần gấp năm lần so với con số 63 căn được bán cùng kỳ năm 2015. Hơn thế nữa, một con số kỷ lục 3.849 ngôi nhà có giá trên 10 triệu NDT đã được bán.

Khu dân cư Golden Huachen, tọa lạc tại một khu vực miền núi xa xôi, vừa giành được một giải “grand slam*”. Theo số liệu được phát hành bởi các chủ công trình, 156 căn hộ bốn phòng ngủ với mức giá trung bình từ 8 triệu NDT đã được bán sạch chỉ sau 40 phút mở cửa chào bán từ lúc 09:30 sáng. Trung bình có bốn căn được bán ra mỗi phút, với những người mua đã xếp hàng chờ đợi từ 6:00 sáng. Những người chủ đầu tư đã thu về 1,3 tỷ NDT trong một ngày.

Bong bóng bất động sản

Mọi người dường như không quan tâm đến việc Trung Quốc có bong bóng bất động sản lớn. Một nhà lãnh đạo doanh nghiệp nọ có quan sát rất đặc biệt. Ông nói rằng, dựa trên thu nhập bình quân đầu người, chẳng mấy người có đủ khả năng mua nhà ở Bắc Kinh, Thượng Hải hay Thâm Quyến. Sự bùng nổ bong bóng bất động sản đã kéo dài quá hạn, ông nói, nhưng lý do làm bong bóng ngày càng phồng ra, phồng ra và bền vững là bởi sự hỗ trợ từ các ngân hàng. Khi bong bóng bất động sản này vỡ, các ngân hàng sẽ sụp đổ, theo sau đó là chính phủ. Vậy nên, chính phủ phải làm mọi cách để ngăn chặn bong bóng này nổ vỡ. Nó không còn thuần túy là một vấn đề kinh tế nữa, mà là sự sống còn của chế độ.

Các khoản vay mua nhà tạo nên phần lớn cơ cấu tín dụng của hầu hết các ngân hàng. Vào cuối quý đầu tiên của năm nay, 18 ngân hàng Trung Quốc được niêm yết trên thị trường đã nắm giữ tổng cộng 14,12 nghìn tỷ NDT (2,1 nghìn tỷ USD) các khoản thế chấp nhà. Con số này không bao gồm các khoản vay phát triển khổng lồ của các chủ đầu tư. Năm 2016 nhiều ngân hàng đã giới thiệu các chương trình cho vay mua nhà, hầu hết trong số đó là hạn mức 3 triệu NDT (450.000 USD) hoặc lớn hơn. Một số ngân hàng thậm chí còn không có giới hạn trần. Vậy nên các ngân hàng đang đưa ra sự hỗ trợ to lớn cho thị trường bất động sản đang nóng này.

Nhiều người không đồng ý với tuyên bố rằng bất động sản đã bắt cóc nền kinh tế Trung Quốc. Giờ thì có vẻ như bất động sản không chỉ bắt cóc nền kinh tế Trung Quốc, mà còn bắt cóc cả các ngân hàng, Đảng, và mỗi gia đình và cá nhân đã mua bất động sản thông qua các khoản vay.

Căn cứ vào quy luật thị trường thì giá nhà đất không thể chỉ đi lên, nó cũng đi xuống nữa. Các yếu tố về chính trị bên ngoài thị trường cũng ảnh hưởng đến giá cả bất động sản. “Mô hình Trung Quốc” mà người ta nói trên thực tế là đề cập đến mô hình kỳ dị, tích lũy tài sản bằng bất động sản ở Trung Quốc. Một đất nước với 1,3 tỷ dân [như Trung Quốc] mà bắt chước Hồng Kông, gắn liền đất đai điền sản với lợi tức, lẽ nào giá cả bất động sản lại có thể không tăng lên?

Nhiều người đã không đồng ý với tuyên bố rằng bất động sản đã bắt cóc các nền kinh tế Trung Quốc. Giờ thì có vẻ như bất động sản không chỉ bắt cóc nền kinh tế Trung Quốc, mà còn bắt cóc cả các ngân hàng, Đảng, và mỗi gia đình và cá nhân đã mua bất động sản thông qua các khoản vay. Từ khi bắt đầu, thị trường bất động sản Trung Quốc đã không nhằm mục đích cung cấp nhà ở để cải thiện điều kiện sống của người dân. Đây không phải là một thị trường bất động sản bình thường. Tất cả là vì mục đích chính trị.

Tham nhũng

Có nhiều yếu tố đẩy giá bất động sản Trung Quốc lên. Bên cạnh việc phát hành tiền tệ, tài chính đất đai, và sự can thiệp của chính phủ, còn có tham nhũng nữa. Hầu hết các quan chức tham nhũng ngã ngựa đều sở hữu nhiều căn nhà khác nhau.

Trong thị trường bất động sản hiện nay, những người bình thường không thể đủ khả năng để mua một ngôi nhà, nhưng các quan chức tham nhũng thì sở hữu một số lượng lớn các bất động sản. Điều này đã nuôi dưỡng một cảm giác vô cùng bất lực và bực bội trong nhân dân. Trên thực tế, nhà ở đã trở thành một loại tiền tệ mạnh. Việc các quan chức tham nhũng sở hữu nhiều căn nhà khác nhau nói với mọi người rằng sự lạm quyền thực sự rất nghiêm trọng ở Trung Quốc.

Vào cuối năm 1979, mức cung ứng tiền tệ RMB của Trung Quốc (M2) là 155,5 tỷ NDT. Năm 2006, M2 đạt kỷ lục 30 nghìn tỷ NDT (4,5 nghìn tỷ USD), và năm 2016 con này đã đã tăng vọt lên 141 nghìn tỷ NDT, tăng gần 1.000 lần so với năm 1979. Vì nền kinh tế thực sự của Trung Quốc không có giá trị đến như vậy, nên nguồn vốn khổng lồ này chỉ có thể lưu chuyển trong thị trường bất động sản, do đó giá nhà liên tục tăng. Trong thị trường bị cảm xúc chi phối này, mọi người dường như đã mất đi lý trí và ý thức của họ đối với các con số. Không cần biết có bao nhiêu tài sản mới được đưa vào thị trường, chúng sẽ được bán hết – tính đến thời điểm bây giờ là như vậy.

Đây là một bản dịch tóm tắt bài viết tiếng Trung của Cai Shenkun, được đăng trên blog cá nhân của tác giả. Cai Shenkun là một nhà kinh tế Trung Quốc nổi tiếng và là một blogger. Ông thường viết cho các chuyên mục trên một số trang web kinh doanh nổi bật và được xem là một trong Top 10 Cây bút Blog có sức Ảnh hưởng nhất của trang web truyền hình Phoenix.

(*) grand slam là giải đấu danh giá nhất trong năm của bộ môn quần vợt, một bộ môn được xem là giành cho giới thượng lưu.

(Vietdaykynguyen)